Συμπληρώθηκαν χθες οι πρώτες 100 ημέρες από το δημοψήφισμα του Ιουνίου στη Βρετανία και την έξοδό της από την Ευρωπαϊκή Ενωση (Brexit). Πάντως, σήμερα η εικόνα για τη Βρετανία και την Ευρωζώνη έχει θετικά και αρνητικά στοιχεία, ενώ ο πιο δυσμενής αντίκτυπος αναμένεται ότι θα γίνει ορατός τα επόμενα δύο χρόνια. Αντίθετα προς τις προβλέψεις, «ο ουρανός δεν έπεσε ακόμη στο κεφάλι μας ούτε στη μία όχθη της Μάγχης ούτε στην άλλη», δήλωσε ο Ζαν-Μισέλ Σις, ανώτατος οικονομολόγος του διεθνούς οίκου αξιολόγησης Standard & Poor’s. Αρχικά είχαν διατυπωθεί απειλητικές προειδοποιήσεις για δραματική ύφεση στη χώρα και σοβαρή επιβράδυνση στη Ζώνη του Ευρώ. «Οι δικές μας εκτιμήσεις για ανάσχεση της οικονομίας στη Βρετανία δεν άλλαξαν από εκείνες του Ιουλίου», προσθέτει ο κ. Σις. «Μέχρι το 2018 η αύξηση του ΑΕΠ της Βρετανίας θα χάσει 2,1 ποσοστιαίες μονάδες. Φέτος το ΑΕΠ θα αυξηθεί 1,8%, 1% το 2017 και 1,1% το 2018. Στην περίπτωση της Ευρωζώνης, η επίδραση του Brexit θα είναι ηπιότερη, με απώλεια 0,7 της ποσοστιαίας μονάδας από την αύξηση του ΑΕΠ. Συν τοις άλλοις, μπορούμε πλέον να διακρίνουμε με περισσότερη σαφήνεια τους καθοριστικούς για τη βρετανική οικονομία παράγοντες, δηλαδή τις εξαγωγές που επηρεάζονται από την ασθενέστερη λίρα και την αγορά στέγης».
Η αναπληρώτρια διοικήτρια της Τραπέζης της Αγγλίας, Μινούτς Σαφίκ, άφησε να εννοηθεί ότι επίκειται νέα χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής, ακόμη και πριν η κυβέρνηση της Τερέζα Μέι ανακοινώσει μέτρα στήριξης της οικονομίας τον Νοέμβριο. Οι Βρυξέλλες πιέζουν τη Βρετανίδα πρωθυπουργό να κινήσει γρήγορα τις διαδικασίες για την έξοδο. Αυτό προϋποθέτει την ενεργοποίηση του άρθρου 50 της συνθήκης της Ευρωπαϊκής Ενωσης, ενώ οι σχετικές διμερείς διαπραγματεύσεις απαιτούν δύο χρόνια για να ολοκληρωθούν. Πάντως, η κ. Μέι διευκρίνισε πως δεν είναι στις προθέσεις της να κινηθεί φέτος προς την κατεύθυνση αυτή.
Επιπτώσεις
Το δημοψήφισμα αναδιαμόρφωσε βίαια το πολιτικό σκηνικό στη Βρετανία, γεννώντας, παράλληλα, φόβους στη Δύση πως απομακρύνεται από το δόγμα της παγκοσμιοποίησης και τείνει προς τον προστατευτισμό του εμπορίου και την αυστηρότερη ρύθμιση της μετανάστευσης.
Σε μια αναδρομή των τελευταίων 100 ημερών από το Βrexit, θα διαπιστώσουμε πως το αρχικό σοκ και ο πανικός με τις μαζικές πωλήσεις περιουσιακών στοιχείων στη διεθνή αγορά σταδιακά υποχώρησαν. Η αβεβαιότητα, βέβαια, για το μέλλον παραμένει. Oι αναλυτές προβλέπουν ότι το 2017 θα υπάρξει άνοδος του πληθωρισμού με άμεσο αποτέλεσμα τη συρρίκνωση της αγοραστικής δύναμης των καταναλωτών και τη μείωση των επενδύσεων και των προσλήψεων. Η στερλίνα εξακολουθεί να βρίσκεται σε πολύ χαμηλό επίπεδο ως προς το δολάριο, αλλά το χρηματιστήριο έχει ανοδική πορεία, ενώ η εμπιστοσύνη καταναλωτών και επιχειρηματιών δεν κλονίστηκε.
Ωστόσο το δημοσιονομικό έλλειμμα και το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών είναι υψηλά και το ποσοστό αποταμίευσης χαμηλότατo.
Οι περισσότεροι διευθύνοντες σύμβουλοι μεγάλων ομίλων στη Βρετανία πιθανολογούν πως, όταν πραγματοποιηθεί το Brexit, ίσως μεταφέρουν τις δραστηριότητές τους σε άλλες χώρες της Ε.Ε. Ειδικότερα, στην ισοτιμία της στερλίνας προς το δολάριο παρατηρείται δραστική κάμψη – η πιο παρατεταμένη τα τελευταία 32 χρόνια. Η εξέλιξη αυτή θα ενισχύσει τις πραγματικές εξαγωγές αγαθών κατά σχεδόν 7% έως τα μέσα του 2018, όπως εκτιμά η Standard & Poor’s. Οι εξαγωγές θα στηρίξουν το ΑΕΠ της Βρετανίας αλλά μόνον κατά 1,2%.
Τέλος, ο διεθνής οίκος, αναφερόμενος στην αγορά στέγης, προβλέπει «ομαλή προσγείωση» το προσεχές 12μηνο, χάρη στις ευνοϊκές συνθήκες χρηματοδότησης. Αντιθέτως, εάν αποδυναμωθεί, αυτό το γεγονός θα κάνει φανερή και τη μεγάλη μείωση αφενός της ζήτησης για στεγαστικά δάνεια και αφετέρου των επενδύσεων στην κατοικία.