Σε μεγάλη αύξηση, κατά 2,3 δισ. ευρώ, του ορίου άντλησης έκτακτης ρευστότητας μέσω του ELA για τις εγχώριες τράπεζες προχώρησε, χθες, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) διασφαλίζοντας τη ρευστότητα των συστημικών τραπεζών. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη εβδομαδιαία αύξηση από τις 18 Φεβρουαρίου 2015, η οποία ωστόσο απλά αντιστάθμισε τις σημαντικές εκροές καταθέσεων τις προηγούμενες ημέρες.
Κατά τη χθεσινή συνεδρίαση της ΕΚΤ, που πραγματοποιήθηκε με τηλεδιάσκεψη, δεν υπήρξε καμιά αλλαγή, για άλλη μια φορά, στο ζήτημα του «κουρέματος» των εγγυήσεων που καταθέτουν οι εγχώριες τράπεζες για να αντλούν ρευστότητα (μια αύξηση του «κουρέματος» θα μείωνε τη διαθέσιμη ρευστότητα), ζήτημα που θα εξεταστεί την επόμενη εβδομάδα.
Η αύξηση – ανάσα του ELA κατά 2,3 δισ. ευρώ δεν αλλάζει την κατάσταση ρευστότητας –που βρίσκεται στο χειρότερο σημείο από το ξέσπασμα της κρίσης– και απλά έρχεται να αντισταθμίσει τις μεγάλες εκροές καταθέσεων το προηγούμενο διάστημα. Μετά τη χθεσινή απόφαση, το όριο του ELA διαμορφώνεται στα 83 δισ. ευρώ από 80,7 δισ. ευρώ, ενώ σύμφωνα με τραπεζικές πηγές διατηρείται το «μαξιλάρι» ρευστότητας, ύψους 3 δισ. ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι από τα 83 δισ. ευρώ που είναι διαθέσιμα στο εγχώριο τραπεζικό σύστημα μέσω του ELA έχουν αντληθεί περί τα 80 δισ. ευρώ και 3 δισ. ευρώ παραμένουν διαθέσιμα για μελλοντικές ανάγκες. Επίσης, εκτός του ELA, υπάρχει κι ένα πρόσθετο απόθεμα ρευστότητας που διατηρούν οι εγχώριες τράπεζες, που διευρύνει σημαντικά την πλεονάζουσα ρευστότητα.
Παρά την αύξηση του ορίου, οι επιτελείς των εγχώριων τραπεζών ανησυχούν υπογραμμίζοντας ότι αν δεν υπάρξει άμεσα, εντός της εβδομάδας, συμφωνία της Ελλάδας με τους εταίρους, ώστε να ξεφύγει η οικονομία από τον φαύλο κύκλο της ανησυχίας και καταστροφολογίας, τότε η σημερινή κατάσταση δύσκολα θα διατηρηθεί. Σύμφωνα με στελέχη τραπεζών, τα υπόλοιπα των καταθέσεων (νοικοκυριών – επιχειρήσεων) διαμορφώνονται πλέον στα 128 δισ. ευρώ, που ισούται σχεδόν με το σύνολο της ρευστότητας που έχουμε αντλήσει από το ευρωσύστημα (83 δισ. ELA και περίπου 38 δισ. μέσω της κανονικής χρηματοδότησης της ΕΚΤ). Οι τράπεζες ανησυχούν ότι δίχως συμφωνία η συνέχιση των εκροών νομοτελειακά θα οδηγήσει στην επιβολή περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων, καθώς η ΕΚΤ είναι απίθανο να διατηρήσει αμετάβλητη την πολιτική της. Η επιβολή περιορισμών θα είχε σχετικά περιορισμένες επιπτώσεις για το ευρύ κοινό (αν και η ψυχολογική αντίδραση θα μπορούσε να είναι ακραία), αλλά πολύ μεγάλες για τις επιχειρήσεις και την οικονομική δραστηριότητα, προκαλώντας ένα μεγάλο σοκ στην ήδη εξαιρετικά εύθραυστη εγχώρια οικονομία. Στις αρχές της εβδομάδας, η Moody’s προειδοποίησε ότι οι συνεχιζόμενες μεγάλες εκροές καταθέσεων αυξάνουν τον κίνδυνο επιβολής κεφαλαιακών περιορισμών στην Ελλάδα, γεγονός που αν επιβεβαιωθεί θα οδηγήσει σε νέα υποβάθμιση της αξιολόγησης των τραπεζών.
Εν τω μεταξύ, σε συνέντευξή του στην εφημερίδα Wall Street Journal, το μέλος της ΕΚΤ κ. Αρντο Χάνσον, επικεφαλής της κεντρικής τράπεζας της Εσθονίας, προειδοποίησε ότι η ΕΚΤ θα μπορούσε να επανεξετάσει τους όρους χορήγησης της έκτακτης ρευστότητας προς τις ελληνικές τράπεζες, εάν επιδεινωθεί περαιτέρω η κατάσταση χρέους της Ελλάδας ή αν οι τράπεζες δεν θα είναι πλέον σε θέση να προσκομίσουν επαρκή ενέχυρα. Οπως σημείωσε, εάν το ελληνικό πρόγραμμα λήξει στο τέλος Ιουνίου χωρίς να υπάρχει μία νέα συμφωνία της χώρας με τους πιστωτές, η αξία των ελληνικών στοιχείων ενεργητικού πιθανότατα θα μειωνόταν, πλήττοντας έτσι την ποιότητα των ενεχύρων που προσκομίζουν οι ελληνικές τράπεζες στην Κεντρική Τράπεζα για να λάβουν χρηματοδότηση.
Τέλος, σχολιάζοντας τη δυνατότητα πτώχευσης μιας χώρας εντός της Ευρωζώνης, υπογράμμισε ότι είναι μια συζήτηση που έχει ισχυρά και αδύνατα σημεία.