Διατεθειμένες να τηρήσουν τη δέσμευσή τους, να μην προβαίνουν σε πλειστηριασμούς ακινήτων ευάλωτων νοικοκυριών και προσώπων, δηλώνουν οι τράπεζες, οι οποίες παρακολουθούν τη διελκυστίνδα μεταξύ κυβέρνησης και θεσμών με προβληματισμό. Τον προβληματισμό προκαλεί όχι τόσο το όριο για την αντικειμενική αξία της προστατευόμενης κατοικίας, που προτείνει το υπουργείο Οικονομίας, αλλά η εικόνα που -όπως υποστηρίζουν- δίνει η κυβέρνηση για την παροχή οριζόντιας προστασίας στη συντριπτική πλειονότητα των δανειοληπτών.
Με δεδομένο μάλιστα ότι το εισοδηματικό όριο που προτείνει η κυβέρνηση για την παροχή προστασίας ανέρχεται σε 35.000 και δεν συνοδεύεται με άλλα χαρακτηριστικά, όπως το εάν ο οφειλέτης διαθέτει και άλλη ακίνητη περιουσία ή το ύψος αυτής, οι τράπεζες θεωρούν ότι η κυβερνητική πρόταση παρέχει καθολική προστασία σε όλους τους οφειλέτες, ακόμη και σε αυτούς που μπορούν να αποπληρώσουν με σχετική ευχέρεια την οφειλή τους. Η άποψη των τραπεζών, που παρακολουθούν τη διαπραγμάτευση χωρίς να έχουν κληθεί να συμμετάσχουν στις συζητήσεις, βρίσκεται στη μέση των δύο προτάσεων, δηλαδή της κυβέρνησης και αυτής των δανειστών. Η βασική διαφοροποίησή τους δεν είναι στο κριτήριο των 200.000 ευρώ, που προτείνεται ως αντικειμενική αξία της προστατευόμενης κατοικίας, αλλά κυρίως στο εισοδηματικό κριτήριο, που όπως σημειώνουν είναι «υπερβολικό», θεωρώντας ως πιο ρεαλιστικό το όριο αυτό να καθοριστεί κάπου στη μέση, δηλαδή κοντά στις 15.000 ευρώ και να προσαυξάνεται ανάλογα με τον αριθμό των προστατευόμενων μελών. Οπως εξηγούν, «δεν είναι το ίδιο να προστατεύεται μια κατοικία 200.000 ευρώ στην οποία διαμένει ένα και μόνο πρόσωπο και δεν είναι το ίδιο σε αντίστοιχη κατοικία να διαμένει τετραμελής ή οικογένεια με μεγαλύτερο αριθμό μελών.
Στην πρώτη περίπτωση η κατοικία κρίνεται επαρκέστατη σε αντίθεση με τη δεύτερη περίπτωση, όπου η διαμονή μιας τετραμελούς οικογένειας μπορεί να είναι οριακή». Σοβαρές επιφυλάξεις εκφράζονται και για το εισοδηματικό κριτήριο, που είναι υπερβολικό για μονομελείς οικογένειες, αλλά επίσης γενναιόδωρο ακόμη και για τετραμελείς. Σημειώνεται ότι οι δανειστές, στην κυβερνητική πρόταση των 35.000 ευρώ ετήσιου εισοδήματος, αντιπροτείνουν 8.180 ευρώ για άγαμο, 13.917 ευρώ για ζευγάρι χωρίς παιδιά και προσαύξηση 3.350 ευρώ για κάθε παιδί έως τρία.
Πέντε χρόνια μετά τη θεσμοθέτηση του νόμου 3869, γνωστού ως νόμου Κατσέλη, για την προστασία των νοικοκυριών έναντι των οφειλών τους προς το πιστωτικό σύστημα, οι τράπεζες εκτιμούν ότι αν και η ύπαρξη προστατευτικού πλαισίου ήταν αναγκαία, ο νόμος έχει γίνει αντικείμενο κατάχρησης. Η κατάχρηση εντοπίζεται στις αδυναμίες του δικαστικού μας συστήματος, που έχει οδηγήσει τον χρόνο εκδίκασης των υποθέσεων να εκτείνεται ακόμη και μετά το 2030! Μέχρι σήμερα, αίτηση υπαγωγής στον νόμο έχουν κάνει περίπου 140.000 οφειλέτες, αλλά οι αποφάσεις που έχουν εκδοθεί δεν ξεπερνούν τις 20.000 περίπου. Η εμπειρία έχει δείξει ότι στην πλειονότητά τους οι αιτήσεις που εκδικάστηκαν -χωρίς να περιλαμβάνονται αυτές που απορρίφθηκαν σε αρχικό στάδιο- ήταν από οφειλέτες σε πραγματική αδυναμία, αλλά λόγω του μεγάλου χρόνου που μεσολαβεί μέχρι την εκδίκαση της υπόθεσης, έχει δώσει καταφύγιο σε αρκετούς που, ενώ θα μπορούσαν, αποφεύγουν συστηματικά να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους.