Την αλλαγή των δημοσιονομικών στόχων με δραστικό περιορισμό του στόχου για το πρωτογενές πλεόνασμα (σε 2% από 3,5%), ώστε να καταστεί εφικτή η επιστροφή της ελληνικής οικονομίας σε υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης, ζήτησε ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος (ΤτΕ) Γιάννης Στουρνάρας. Μιλώντας στον Σύνδεσμο Βιομηχανιών Βορείου Ελλάδος, ο διοικητής της ΤτΕ υπογράμμισε την ανάγκη για την υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων, ώστε να μη χάσουμε, για άλλη μια φορά, τις ευκαιρίες που μας παρουσιάζονται για την οριστική έξοδο από την κρίση, ενώ απέδωσε τον εγκλωβισμό της χώρας στα μνημόνια στον κομματικό ανταγωνισμό, στην έλλειψη συνεννόησης μεταξύ των κομμάτων, στην αντιμνημονιακή ρητορική και στην έλλειψη οικειοποίησης και προσήλωσης, από μερίδα του πολιτικού κόσμου, στη διόρθωση των λαθών του παρελθόντος και στην εφαρμογή των αναγκαίων μεταρρυθμίσεων.
Αναλυτικότερα, ο κ. Στουρνάρας σημείωσε ότι επιτυχής ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης θα πρέπει να συνοδευτεί και από την έναρξη ουσιαστικών συζητήσεων με τους εταίρους για την ανάληψη δράσεων για την ελάφρυνση του δημόσιου χρέους. «Στην ΤτΕ», τόνισε, «θεωρούμε ότι η επιστροφή της ελληνικής οικονομίας σε βιώσιμους και υψηλούς ρυθμούς οικονομικής ανάπτυξης θα υποβοηθηθεί από τη μείωση του τελικού δημοσιονομικού στόχου από πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ από το 2018 και μετά, σε 2% του ΑΕΠ, χωρίς να θιγεί η προοπτική βιωσιμότητας του δημόσιου χρέους». Σημείωσε ότι η εμπειρία δείχνει ότι μόνο μια χώρα, η Ιρλανδία, μπόρεσε να διατηρήσει πρωτογενές πλεόνασμα της τάξης του 3,5% του ΑΕΠ για ένα σχετικά μεγάλο χρονικό διάστημα, όπως απαιτείται στην περίπτωση της Ελλάδας από το 2018 και μετά.
Ο κ. Στουρνάρας υπογράμμισε ότι οι ελληνικές αρχές με την ολοκλήρωση της συμφωνίας θα πρέπει αμέσως να στρέψουν την προσοχή τους στην υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων, στην αντιμετώπιση του προβλήματος των «κόκκινων» δανείων και στην αναθέρμανση του προγράμματος ιδιωτικοποιήσεων. «Αυτές οι δράσεις θα έχουν θετικό αντίκτυπο στην αξιολόγηση των προοπτικών της χώρας από τις διεθνείς αγορές και θα οδηγήσουν σε έναν ενάρετο κύκλο που θα σηματοδοτήσει την οριστική έξοδο από την κρίση», τόνισε.
Σε ό,τι αφορά τις τράπεζες, σημείωσε ότι το 2015 υπήρξε αύξηση του όγκου των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα ανήλθαν σε 44,2% στο τέλος του 2015 από 39,9% το 2014. «Η ισχυροποίηση των τραπεζικού συστήματος και η απελευθέρωση πόρων για τη χρηματοδότηση της οικονομίας προϋποθέτουν την αντιμετώπιση του μεγαλύτερου όγκου των μη εξυπηρετούμενων δανείων μέσα στα επόμενα 2 – 3 χρόνια».
Υπογράμμισε ότι είναι αναγκαίο να ολοκληρωθούν σύντομα οι προσπάθειες για τη διαμόρφωση δευτερογενούς αγοράς δανείων (εξυπηρετούμενων ή μη), την αναμόρφωση του πλαισίου εξωδικαστικού διακανονισμού χρέους, τη βελτίωση των υποδομών και της εξειδικευμένης τεχνογνωσίας του δικαστικού πλαισίου και, τέλος, την επίλυση ζητημάτων που σχετίζονται με τη φορολογική μεταχείριση των διαγραφών και των προβλέψεων.
«Η επιτυχής ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης του προγράμματος είναι βέβαιο ότι θα επιδράσει θετικά στο κλίμα εμπιστοσύνης και στις προοπτικές ανάκαμψης της οικονομίας το 2016». Ο κ. Στουρνάρας σημείωσε ότι η αξιολόγηση είναι το κλειδί για την επιστροφή καταθέσεων στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα, ενώ επιπλέον θα ανοίξει τον δρόμο για την επανένταξη των ελληνικών κρατικών τίτλων στις αποδεκτές από το ευρωσύστημα εξασφαλίσεις («waiver») και θα καταστεί δυνατή η συμμετοχή τους στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ. Επίσης, η αξιολόγηση θα μπορούσε να οδηγήσει στην υλοποίηση της δέσμευσης του ευρωσυστήματος για τη διάθεση των κερδών από τη διακράτηση τίτλων του Ελληνικού Δημοσίου (οι οποίοι δεν συμμετείχαν στο PSI) που προσεγγίζουν τα 10 δισ. ευρώ έως το 2020, συμβάλλοντας ουσιαστικά στη χρηματοδότηση της οικονομίας και στον περιορισμό του χρέους.
Οι προοπτικές για το 2016
«Η πορεία της οικονομικής δραστηριότητας το 2016 συνδέεται άρρηκτα με την επιτυχή ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης του προγράμματος και την υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων που προβλέπονται σε αυτό», σημείωσε. Αναφερόμενος στον «κόφτη», σημείωσε ότι η «θεσμοθέτηση ενός αξιόπιστου αυτόματου μηχανισμού δημοσιονομικής διόρθωσης θα ενισχύσει την εμπιστοσύνη των εταίρων και θα διασφαλίσει την επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων», βοηθώντας καθοριστικά στην αποκατάσταση της εμπιστοσύνης.
Σύμφωνα με τον διοικητή της ΤτΕ, ο ρυθμός μεταβολής του ΑΕΠ τουλάχιστον το α’ εξάμηνο του 2016, θα παραμείνει σε αρνητικό έδαφος, ενώ απαραίτητες προϋποθέσεις για τη σταδιακή ανάκαμψη της οικονομίας το β’ εξάμηνο είναι η περαιτέρω αποκατάσταση του κλίματος εμπιστοσύνης, η βελτίωση της ρευστότητας και η χαλάρωση των περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων. Ωστόσο, προειδοποίησε, η επιδείνωση της προσφυγικής κρίσης θα μπορούσε να έχει σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις στον τουρισμό και στο εμπόριο. Τέλος, ο κ. Στουρνάρας υπογράμμισε με έμφαση την ανάγκη προσέλκυσης επενδύσεων σε όλο το φάσμα της οικονομίας, προσθέτοντας ότι υπάρχουν μεγάλες σχετικές ευκαιρίες, τις οποίες δεν πρέπει να χάσουμε.