Aντιμέτωπες με το ενδεχόμενο νέας ανακεφαλαιοποίησης και τον κίνδυνο του bail in είναι οι τράπεζες και οι καταθέτες, αν δεν προχωρήσουν οι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί ακινήτων. Αυτό το ξεκάθαρο μήνυμα απηύθυναν οι θεσμοί στις συναντήσεις που είχαν με τους εκπροσώπους των συμβολαιογράφων και των τραπεζών, κατά την παρουσίαση της ηλεκτρονικής πλατφόρμας των πλειστηριασμών. Αυτό αποκαλύπτει ο πρόεδρος του Συλλόγου των Συμβολαιογράφων Γιώργος Ρούσκας στη συνέντευξη που παραχωρεί στην «Κ», στην οποία υπογραμμίζει ότι «η ηλεκτρονική πλατφόρμα είναι έτοιμη και έχουν ολοκληρωθεί όλες οι τεχνικές δοκιμές».
Το «μπαλάκι» είναι πλέον στις τράπεζες, οι οποίες, όπως εξηγεί ο κ. Ρούσκας, καλούνται ως επισπεύδουσες τους πλειστηριασμούς, να εγγράψουν τους επαναληπτικούς ή τους νέους που θα λάβουν ημερομηνία εφ’ εξής, με βάση το νέο σύστημα. «Εμείς έχουμε έτοιμη την πλατφόρμα. Την ευθύνη έχει τώρα ο επισπεύδων δανειστής, είτε είναι τράπεζα είτε ιδιώτης, να δώσει εντολή στον δικαστικό επιμελητή να συντάξει πρόγραμμα ηλεκτρονικού πλειστηριασμού, το οποίο ο συμβολαιογράφος είναι υποχρεωμένος να ακολουθήσει. Αυτό είναι κάτι που δεν έχει γίνει ακόμη, αλλά εκτιμώ ότι είμαστε πλέον πολύ κοντά στην εκκίνηση».
Με βάση τον νόμο, το επαναληπτικό πρόγραμμα μπορεί να προσδιοριστεί εντός τριών μηνών, δηλαδή έως τα τέλη Δεκεμβρίου και το νέο εντός έξι μηνών, προσδιορίζοντας έτσι και τη χρονική στιγμή κατά την οποία μπορούν να γίνουν πράξη οι πρώτοι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί. Οπως, μάλιστα, αποκαλύπτει ο πρόεδρος του Συλλόγου των Συμβολαιογράφων, το απόθεμα των πλειστηριασμών που μπορούν να επαναπροκηρυχθούν ξεπερνάει τα 15.000 ακίνητα, ανεβάζοντας το στοκ αυτών που μπορούν να εκπλειστηριαστούν άμεσα πολύ πιο πάνω από τις 3.700 περίπου, που αναγράφονται στην ιστοσελίδα του Ταμείου Νομικών. Πρόκειται για ακίνητα για τα οποία έχουν κινηθεί οι διαδικασίες αναγκαστικής εκτέλεσης, οι οποίες όμως δεν έχουν περατωθεί εξαιτίας του γεγονότος ότι η διαδικασία ήταν κοστοβόρος και δεν τελεσφόρησε λόγω του γενικευμένου «παγώματος» που υπήρχε μέχρι σήμερα.
Η χώρα μας, όπως σημειώνει ο κ. Ρούσκας, «ενσωματώνει με καθυστέρηση την εμπειρία άλλων κρατών, όπως η Ισπανία, η Πορτογαλία και η Αυστρία και σε μικρότερο βαθμό η Εσθονία. Οι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί στα κράτη αυτά είναι, όπως εξηγεί, πραγματικότητα εδώ και αρκετό καιρό και η εμπειρία δείχνει ότι ο ηλεκτρονικός τρόπος έχει οδηγήσει στην αύξηση του εκπλειστηριάσματος, δηλαδή των τιμών πώλησης των ακινήτων». Η ανάληψη από τους συμβολαιογράφους της ηλεκτρονικής πλατφόρμας, όπως εξηγεί ο κ. Ρούσκας, διασφάλισε την έγκαιρη ολοκλήρωση της διαδικασίας, αφού διαφορετικά θα ήταν απαραίτητη η διενέργεια ευρωπαϊκού διαγωνισμού, που θα απαιτούσε χρόνο που δεν υπήρχε με βάση τις μνημονιακές δεσμεύσεις της χώρας. Πολύ περισσότερο όμως, όπως υπογραμμίζει, «εξασφάλισε τη χρήση μιας δημόσιας υπηρεσίας από το πιο κοντινό θεσμικό φορέα προς το κράτος, με βάση συγκεκριμένες νομικές ενέργειες που διαφοροποιούν τη διαδικασία από το σύστημα των δημοπρασιών που επιχειρήθηκε να προωθηθεί». Επιπλέον, όπως διευκρινίζει, «απέτρεψε την προοπτική ανάληψης της ευθύνης των πλειστηριασμών από ιδιώτες –τράπεζες ή ακόμα και χρηματιστηριακές– όπως αρχικώς είχε προταθεί. Είναι ενδεικτικό ότι πριν από την ανάθεση της πλατφόρμας στους συμβολαιογράφους εμφανίστηκαν εταιρείες και funds που επεδίωξαν να αναλάβουν το ηλεκτρονικό σύστημα, αλλά επικράτησε –σύμφωνα με τον ίδιο– η άποψη ότι η πολιτεία δεν μπορεί να διαθέσει μια υπηρεσία σε έναν φορέα που δεν έχει θεσμική ιδιότητα».
Σύμφωνα με τον πρόεδρο των συμβολαιογράφων, το ηλεκτρονικό σύστημα εξασφαλίζει ότι θα υπάρχει διάχυση των πλειστηριασμών σε όλη τη χώρα. Οπως προβλέπει ο νόμος, οι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί θα γίνονται τρεις φορές την εβδομάδα –από μία που ισχύει σήμερα– και σε δύο βάρδιες, δηλαδή η μία από 11 π.μ. έως 1 μ.μ. και η δεύτερη από 3 μ.μ. έως 5 μ.μ. «Με τον τρόπο αυτό θα μπορούν να γίνονται πολλαπλάσιοι πλειστηριασμοί και ουσιαστικά εξασφαλίζεται χρονική και γεωγραφική διάχυση. Η διαδικασία που έχει προβλεφθεί αποτρέπει τον κίνδυνο να επαναληφθούν τα σημερινά ακραία φαινόμενα που στοχοποιούν τους συμβολαιογράφους και τα οποία οδήγησαν και στην πολύμηνη αποχή τους τον τελευταίο χρόνο». Σημειώνεται ότι η αποχή των συμβολαιογράφων ξεκίνησε τον Οκτώβριο του 2016, αφού είχαν ξεκινήσει οι αντιδράσεις από τις λεγόμενες συλλογικότητες που εκδηλώθηκαν σε πολλές περιπτώσεις και με προπηλακισμούς συμβολαιογράφων.
Το κίνημα των «συλλογικοτήτων»
Πίσω από την «επικοινωνιακή γιγάντωση» του κινήματος των λεγόμενων «συλλογικοτήτων», ο πρόεδρος του συλλόγου των Ελλήνων συμβολαιογράφων βλέπει «πολιτικά κίνητρα, αλλά και σκοπιμότητες», αφού, όπως εξηγεί, στις αίθουσες των Ειρηνοδικείων μέχρι σήμερα γίνεται διακριτική επιλογή των πλειστηριασμών που θα εκτελεστούν και αυτών που δεν θα εκτελεστούν. Οι συμβολαιογράφοι, όπως υπογραμμίζει ο κ. Ρούσκας, «συνέδραμαν την κυβέρνηση» και η απόφασή τους να σταματήσουν την πολύμηνη αποχή τους έρχεται να αναδείξει το θέμα ότι δεν μπορούν πλέον να αναλάβουν εκείνοι το βάρος της ματαίωσης εκτέλεσης μιας διαδικασίας που συμβαίνει σε όλη την Ευρώπη και η αναστολή της συντηρεί την ανομία. Αλλωστε, η πρώτη κατοικία προστατεύεται μέσω του νόμου Κατσέλη, σημειώνει ο κ. Ρούσκας, που συνιστά επαρκές νομικό πλαίσιο και δίχτυ προστασίας για όσους έχουν ανάγκη, με δικαστική απόφαση και όχι με βάση αυθαίρετες κρίσεις ή σκοπιμότητες.