Ανεξαρτησία α λα καρτ για τις ανεξάρτητες αρχές φέρεται να επιθυμεί η κυβέρνηση, επιθυμία, όμως, η οποία μάλλον θα προσκρούσει στους δανειστές. Και αυτό διότι, σύμφωνα με πληροφορίες, σε προσχέδιο νόμου για τη λειτουργία των ανεξάρτητων αρχών εμμέσως πλην σαφώς επιχειρείται να ελεγχθεί από την εκάστοτε κυβέρνηση η σύνθεση των Αρχών που έχουν κατά βάση οικονομικό αντικείμενο.
Τέτοιες είναι, για παράδειγμα, η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, καθώς και η Επιτροπή Ανταγωνισμού, οι οποίες σήμερα δεν κατατάσσονται στις συνταγματικά κατοχυρωμένες ανεξάρτητες αρχές.
Σήμερα, στις μη συνταγματικά κατοχυρωμένες ανεξάρτητες αρχές τα μέλη τους, ακόμη και ο πρόεδρος και ο αντιπρόεδρος, επιλέγονται με απόφαση του υπουργικού συμβουλίου (στην ουσία, με απόφαση του κατά περίπτωση εποπτεύοντος υπουργού) και απλώς γνωμοδοτεί η Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής. Αντιθέτως, τα μέλη που στελεχώνουν τις συνταγματικά κατοχυρωμένες ανεξάρτητες αρχές και κυρίως οι επικεφαλής τους επιλέγονται από τη διάσκεψη των προέδρων της Βουλής με ομοφωνία ή με πλειοψηφία των 4/5.
Τι προέβλεπε, σύμφωνα με πληροφορίες, ο σχεδιασμός της κυβέρνησης; Να επιλέγονται μεν τα μέλη όλων των ανεξάρτητων αρχών, συνταγματικά κατοχυρωμένων και μη, από τη διάσκεψη των προέδρων της Βουλής. Ομως γι’ αυτές που δεν είναι συνταγματικά κατοχυρωμένες να απαιτείται μικρότερη πλειοψηφία, και δη των 3/5 των μελών της διάσκεψης των προέδρων της Βουλής. Με αυτό τον τρόπο, στην ουσία, δεν απαιτείται η συναίνεση των κομμάτων τής εκάστοτε αντιπολίτευσης, καθώς η πλειοψηφία των 3/5 μπορεί να εξασφαλισθεί μόνο από μέλη της διάσκεψης των προέδρων της Βουλής που ανήκουν στο ή στα κόμματα της συμπολίτευσης που έχουν την εκάστοτε κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Για τις συνταγματικά κατοχυρωμένες ανεξάρτητα αρχές προτείνεται να παραμείνει η επιλογή των μελών ως έχει, με την πλειοψηφία τουλάχιστον των 4/5 της διάσκεψης των προέδρων της Βουλής.
Ο σχεδιασμός της κυβέρνησης για τις ανεξάρτητες αρχές φέρεται να έχει και άλλο ένα πρόβλημα. Αν και, βάσει των υποχρεώσεων που απορρέουν έναντι του μνημονίου, θα έπρεπε να έχει γίνει χαρτογράφηση των ανεξάρτητων και των ρυθμιστικών αρχών έτσι ώστε να εξετασθεί πιθανή συγχώνευση κάποιων, αυτό τελικά δεν έχει υλοποιηθεί ακόμη. Ο λόγος; Σύμφωνα με πληροφορίες, κάποιες αρχές φέρεται να έχουν… επεκτατικές τάσεις και συναντούν αντιδράσεις στο να αποκτήσουν επιπλέον αρμοδιότητες.
Υπενθυμίζεται ότι, βάσει του επικαιροποιημένου μνημονίου, η ελληνική κυβέρνηση πρέπει μέσα στην άνοιξη να θεσμοθετήσει το νέο πλαίσιο για τις ανεξάρτητες αρχές, το οποίο θα βασίζεται στα συμπεράσματα της οριζόντιας επισκόπησης, υποχρέωση που αρχικά προβλεπόταν να έχει υλοποιηθεί στα τέλη του 2016.