Εξακολουθεί να «υποφέρει» η αγορά εμπορικών καταστημάτων σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, παρά τη σημαντική πτώση ενοικίων που έχει καταγραφεί και η οποία σε πολλές περιπτώσεις ξεπερνά το 50% ή ακόμα και το 60% σε σχέση με την περίοδο πριν από την κρίση. Ωστόσο, σύμφωνα με την πρόσφατη ετήσια έκθεση της εταιρείας πιστοποιημένων εκτιμητών GLP Values, πλέον έχουν αρχίσει να καταγράφονται και τα πρώτα θετικά σημάδια, κυρίως στον τομέα της ζήτησης, καθώς η εμπορική δραστηριότητα ορισμένων κλάδων έχει αρχίσει να βελτιώνεται.
Στην Αθήνα
Με το πέρας του 2013, στην Αθήνα, ο μέσος όρος των τιμών των ενοικίων στο κέντρο και ειδικότερα στην Ερμού διαμορφώθηκε σε 175 ευρώ/τ.μ. (από 150 έως 200 ευρώ/τ.μ.), ενώ στα κύρια σημεία των υπόλοιπων βασικών αγορών διαμορφώθηκαν σε επίπεδα χαμηλότερα των 90 ευρώ/τ.μ. (με εξαίρεση τη Γλυφάδα και πιο συγκεκριμένα στην Ιωάννου Μεταξά, όπου οι ανώτατες τιμές ξεπερνούν τα 100 ευρώ/τ.μ.). Οι αγορές που φαίνεται ότι συγκριτικά εμφανίζουν την καλύτερη εικόνα είναι αυτές της Ερμού και της Γλυφάδας, όπου έχει αναζωπυρωθεί η ζήτηση για λειτουργία καταστημάτων, κυρίως μικρού και μεσαίου μεγέθους. Ειδικότερα στη Γλυφάδα, η GLP Values καταγράφει μια έξαρση ανοίγματος καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος, με τη ζήτηση να είναι μεγαλύτερη της προσφοράς. Αντίστοιχα, οι δευτερογενείς αγορές (δηλαδή οδοί με χαμηλότερη εμπορικότητα), ειδικά στην Αθήνα, όπου τα ενοίκια έχουν μειωθεί σημαντικά, παρουσιάζουν πλέον έντονο ενδιαφέρον, ενώ με τις συγχωνεύσεις τραπεζών, αναμένεται να απελευθερωθούν αρκετοί κεντρικοί εμπορικοί χώροι.
Αντίστοιχα, στα εμπορικά κέντρα, τα μέσα επίπεδα μισθωμάτων για επιφάνειες μεγαλύτερες των 100 τ.μ. διαμορφώνονται σε 35 – 70 ευρώ/τ.μ., ενώ για μικρότερες επιφάνειες διαμορφώνονται στα επίπεδα των 65 – 90 ευρώ/τ.μ. Πάντως, όσο πιο επιτυχημένο είναι ένα εμπορικό κέντρο τόσο υψηλότερο είναι και το μηνιαίο ενοίκιο. Γεγονός είναι πάντως ότι τα εμπορικά κέντρα που διαθέτουν το κατάλληλο μείγμα χρήσεων και μεγέθους κατάφεραν να διαχειριστούν την πολυετή ύφεση και συρρίκνωση του διαθέσιμου εισοδήματος.
Από την άλλη μεριά, σύμφωνα με την ανάλυση της εταιρείας, μπορεί οι περισσότεροι εμπορικοί κλάδοι, ιδιαίτερα εκείνοι που αφορούν ένδυση-υπόδηση, να έχουν πληγεί και πολλά καταστήματα να κλείνουν, την ίδια στιγμή όμως στη θέση τους ανοίγουν νέα, που ανήκουν σε κλάδους οι οποίοι ώς τώρα δεν τολμούσαν να πλησιάσουν τα ακριβά καταστήματα στα εμπορικότερα σημεία της πρωτεύουσας και άλλων μεγάλων πόλεων. Για παράδειγμα, την τελευταία τριετία, μέσα στην κρίση, οι εμπορικοί δρόμοι κατακλύζονται από αλυσίδες με αρτοσκευάσματα και σφολιατοειδή, καθώς οι αλυσίδες φούρνων ακολουθούν έντονα επεκτατική πολιτική. Στόχος τους είναι να εκμεταλλευτούν τη στροφή των καταναλωτών σε φθηνότερες διατροφικές επιλογές, όπως επίσης και την πτώση των ενοικίων των καταστημάτων σε κεντρικά σημεία.
Αναλυτικότερα, η αλυσίδα «Γρήγορης Μικρογεύματα» κατά το 2013 άνοιξε 16 καινούργια καταστήματα, αλλά και τρία αρτοποιεία, στη Νάξο, στον Βύρωνα και στα Ανω Λιόσια. Η εταιρεία θα προβεί σε περαιτέρω επέκταση του δικτύου καταστημάτων της, εγκαινιάζοντας 20 νέα καταστήματα το 2014. Η αλυσίδα «Χωριάτικο» αποτελείται από 24 καταστήματα στην Αθήνα, από τα οποία τα 10 ανήκουν στην εταιρεία και τα 14 είναι συνεταιρικά. Φέτος έχουν δημιουργηθεί 3 νέα καταστήματα και αναμένεται να γίνουν ακόμη 4 μέχρι το τέλος του χρόνου. Υστερα από τα εγκαίνιά της, τον Απρίλιο του 2010, η «boulangerie – patisserie Paul» εγκαινίασε και το δεύτερο κατάστημά της, αυτή τη φορά στη Γλυφάδα και πιο συγκεκριμένα στην πλατεία Εσπερίδων, σε τριπλάσιο χώρο, ενώ ανοίγει και καινούργιο κατάστημα στην Κηφισιά, επί της οδού Λεβίδου (πρώην κατάστημα «Louis Vuitton») εμβαδού 130 τ.μ.
Στα μεγαλύτερα αρτοποιεία της Ευρώπης συγκαταλέγεται πλέον και το «Βενέτη 1948» που λειτουργεί από τον προηγούμενο Δεκέμβριο στο νεοκλασικό κτίριο του «ΝΕΟΝ» στην Ομόνοια, σε επιφάνεια 1.200 τ.μ. Πρόκειται για επένδυση 3 εκατ. ευρώ, που εγκαινίασε τη νέα φιλοσοφία καταστημάτων «Βενέτη 1948» που, μεταξύ άλλων, επανεισάγει τη λειτουργία ξυλόφουρνων. Τα σχέδια της αλυσίδας περιλαμβάνουν τη λειτουργία ακόμα δύο καταστημάτων «Βενέτη 1948» το προσεχές διάστημα, ανεβάζοντας τον συνολικό αριθμό σε πέντε, καθώς ήδη λειτουργούν δύο καταστήματα στην Κηφισιά, στην οδό Τατοΐου 110 και στη λεωφόρο Κηφισίας 320.
Στη Θεσσαλονίκη
Οσον αφορά την αγορά της Θεσσαλονίκης, το πρώτο εξάμηνο του 2013 ο τομέας της λιανικής εμφάνισε έντονη κινητικότητα με την έναρξη νέων καταστημάτων σε χώρους που παρέμεναν κενοί για αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα, ενώ υπάρχουν πολυεθνικές που εξετάζουν το άνοιγμα καταστημάτων στο κέντρο της Θεσσαλονίκης. Αναλυτικότερα, τα ενοίκια δείχνουν να έχουν πτωτική πορεία, ενώ ανοδική πορεία έχουν οι αποδόσεις και τα αδιάθετα καταστήματα. Η Τσιμισκή εξακολουθεί να είναι η αγορά με την καλύτερη εικόνα και την περισσότερη κίνηση, με τα ενοίκια να κυμαίνονται ακόμη και σήμερα σε υψηλά επίπεδα 80 – 100 ευρώ/τ.μ. Αντιθέτως, στη Μητροπόλεως, στην Εγνατία (η κάτω πλευρά – ζυγοί αριθμοί) και στην Αγία Σοφία οι τιμές ενοικίων κυμαίνονται σε επίπεδα 50 – 60 ευρώ/τ.μ., ενώ στην Εγνατία (η πάνω πλευρά – μονοί αριθμοί) και στην Ανδριανουπόλεως οι τιμές κυμαίνονται από 15 έως 30 ευρώ/τ.μ. και 10 – 15 ευρώ/τ.μ. αντίστοιχα.