Πολλά έχουν αλλάξει ανά τους αιώνες στα τσίρκο, όμως το μόνο που δεν άλλαζε έως τώρα ήταν ότι δεν έμεναν ποτέ για πολύ σε ένα μέρος. Η πανδημία το άλλαξε και αυτό. Το Rony Roller, ένα από τα διασημότερα τσίρκο της Ιταλίας, παγιδεύτηκε για παραπάνω από δύο μήνες σε ένα χωράφι έξω από τη Ρώμη, κατά τη διάρκεια της περιοδείας του. Και δεν είναι το μόνο. Χιλιάδες τσίρκο σε όλο τον κόσμο πέρασαν την καραντίνα σε ένα ιδιότυπο pause. Και ακόμα και τώρα που τα lockdown αίρονται σιγά σιγά σε όλο τον πλανήτη, δεν «βλέπουν» την επόμενη μέρα.
«Είμαστε παγιδευμένοι», λέει η διευθύντρια, Ντανιέλα Βασάλο, έκτη γενιά της οικογένειάς της που εργάζεται σε τσίρκο. Στις αρχές Μαρτίου, το Rony Roller Circus ήρθε στο Corcolle, μια περιοχή στα περίχωρα της Ρώμης, και εξαιτίας της πανδημίας παραμένει εκεί ακόμα και σήμερα. Η αλήθεια είναι ότι πλέον δεν είναι παγιδευμένοι, αλλά απλώς απρόθυμοι να ακολουθήσουν διαφορετικούς δρόμους. Πολλοί από αυτούς διαθέτουν ιδιοκτησίες στην πόλη Latina –περίπου μία ώρα νότια από το Corcolle–, όπου έχουν τις μόνιμες κατοικίες τους οι περισσότεροι εργαζόμενοι στα τσίρκο ανά την Ιταλία. Παρόλο που οι πιο χαλαρές, πλέον, ταξιδιωτικές οδηγίες τούς επιτρέπουν να αφήσουν τα τροχόσπιτά τους από τις αρχές Μαΐου και να επιστρέψουν εκεί, η Βασάλο ισχυρίζεται ότι οι συνάδελφοί της, αλλά και η ίδια, φοβούνται τη μοναξιά της απομόνωσης στο σπίτι. Ο θίασος συμφώνησε ότι ήταν προτιμότερο γι’ αυτούς να συνεχίσουν να νοικιάζουν αυτή την έκταση και να περάσουν μαζί το lockdown προπονούμενοι. «Καλύτερα όλοι μαζί, με τους δικούς μας ανθρώπους».
Η καθημερινότητα των εργαζομένων στο τσίρκο Rony Roller, των οικογενειών τους, αλλά και των ζώων που παγιδεύτηκαν στη βόρεια Ιταλία κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Φωτογραφίες: Nadia Shira Cohen/The New York Times
Όπως άλλωστε συνηθίζεται, και στο Rony Rollers οι περισσότεροι εργαζόμενοι συγγενεύουν μεταξύ τους. Συνεχίζουν να προπονούνται καθημερινά, να φροντίζουν και να εκπαιδεύουν τα ζώα, να κάνουν επισκευές. Το πρόβλημα είναι ότι δεν ξέρουν γιατί ακριβώς προπονούνται. Η Βασάλο είναι εξοργισμένη που η κυβέρνηση δεν συζητά για την κατάστασή τους. «Μιλούν για την όπερα, τα θέατρα και τον κινηματογράφο, αλλά ποτέ δεν αναφέρουν το τσίρκο», λέει. «Είμαστε αόρατοι. Δεν έχουμε πολιτική δύναμη και έχουμε λιγότερη οικονομική επιρροή από ποτέ. Το μόνο που κάνουμε είναι να περιμένουμε».
Το σίγουρο είναι ότι καμία παράσταση κανενός είδους δεν θα είναι δυνατή τουλάχιστον μέχρι τις 15 Ιουνίου. Και ακόμη και τότε, θα γίνονται με όλα τα απαραίτητα μέτρα ασφαλείας, που σημαίνει ότι οι θεατές θα πρέπει να κάθονται σε απόσταση ενός μέτρου ο ένας από τον άλλο, σε ανοιχτούς χώρους, να μην ξεπερνούν τους χίλιους και σε κλειστό τους διακόσιους. Υπό αυτές τις συνθήκες δεν βλέπουν τον λόγο να ανοίξουν, χωρίς τα πλήθη, τη «μαγεία», αλλά και τα κέρδη από τα ποπ κορν και το μαλλί της γριάς. Αντ’ αυτού προτιμούν να μένουν εδώ και να προετοιμάζονται για το μεγάλο σόου τους τον χειμώνα – ελπίζοντας να τους το επιτρέψει ο κορωνοϊός. «Μου λείπουν το χειροκρότημα, η σκηνή, τα χρωματιστά φώτα», λέει η Βασάλο. «Όλα μου λείπουν». ■