«Πρέπει να εκτιμάς όλη τη διαδικασία τού να γράφεις ένα μυθιστόρημα. Θέλει καιρό για να χτίσεις ένα αναγνωστικό κοινό. Εσύ πρέπει να αγαπάς αυτό που κάνεις και να το κάνεις επειδή σου αρέσει να γράφεις». Για κάθε αληθινό φαν του «Κώδικα DaVinci», το να ακούει τον ίδιο τον Dan Brown να λέει αυτά τα λόγια είναι ίσως το μεγαλύτερο κίνητρο για να πιάσει το στιλό και να αρχίσει τη δική του ιστορία.
Πέρασα περίπου πέντε ώρες συντροφιά με τον διάσημο συγγραφέα καθώς εκείνος ξετύλιγε ένα ένα τα μυστικά της συγγραφής μιας από τις πιο γνωστές και επιτυχημένες σειρές μυθιστορημάτων της εποχής μας. «Ο πατέρας μου ήταν καθηγητής, η μητέρα μου δίδασκε μουσική· αυτοί ήταν οι ήρωές μου. Επομένως, όταν κάθισα να γράψω τα βιβλία μου, διάλεξα για ήρωα έναν καθηγητή, όχι κάποιον που ξέρει να χειρίζεται όπλο ή να ρίχνει κάτω έξι τύπους με Ζίου-Ζίτσου», λέει, εξηγώντας τη διαδικασία της επιλογής του κεντρικού ήρωα του γνωστότερου μυθιστορήματός του, και εγώ, χωρίς να έχω στα πλάνα μου ότι θα γράψω κάποιο μυθιστόρημα τώρα κοντά, δεν μπορώ να σταματήσω να σημειώνω μέχρι και την παραμικρή λεπτομέρεια που λέει.
Όλα αυτά συνέβησαν ένα Σαββατοκύριακο στο σπίτι μου, με εμένα να κάθομαι στο γραφείο με μια κούπα καφέ στο χέρι και τον γάτο να τριγυρίζει στα πόδια μου. Ο Νταν Μπράουν είναι μία μόνο από τις προσωπικότητες που μου κράτησαν συντροφιά εκείνο το Σάββατο και μία από τις 80 διασημότητες που παραδίδουν διαδικτυακά μαθήματα μέσω της πλατφόρμας του MasterClass.
Η αρχή και το timing της πανδημίας
Πρόκειται για μια ευρέως διαδεδομένη πλατφόρμα, η οποία προσφέρει διαδικτυακά μαθήματα στους χρήστες, με έδρα το Σαν Φρανσίσκο. Η καινοτομία της είναι ότι τα μαθήματα παραδίδονται από αναγνωρισμένες προσωπικότητες που θεωρούνται αυθεντίες στον χώρο τους. Η ιδέα πως ένας καταξιωμένος επαγγελματίας μπορεί να διδάξει τα μυστικά του δεν είναι καινούργια· απλώς το MasterClass το έκανε προϊόν. Η ιδέα αυτή υλοποιήθηκε το 2015 από τον επιχειρηματία Άαρον Ράσμουσεν και τον σκηνοθέτη Ντέιβιντ Ρότζιερ και, σύμφωνα με τους New York Times, η επιτυχία της ήταν τόσο μεγάλη, που μέσα σε λίγους μόλις μήνες από την ίδρυσή της η επιχείρηση μετρούσε ήδη 30.000 χρήστες. Σήμερα, τα έσοδά της ανέρχονται σε 240 εκατ. δολάρια.
Φυσικά, με τον υποχρεωτικό εγκλεισμό που βίωσε όλος ο πλανήτης, η χρήση της εκτινάχθηκε στα ύψη. Αλλά με τόσες δωρεάν επιλογές εκεί έξω, γιατί να προτιμήσει κανείς το συγκεκριμένο μέσο; Αυτό που το ξεχωρίζει είναι το αίσθημα του να βρίσκεσαι στο ίδιο «δωμάτιο» (έστω και εικονικό) με τις προσωπικότητες αυτού του βεληνεκούς. Μαθαίνεις από τους καλύτερους: ο Σκορσέζε διδάσκει σκηνοθεσία, η Άνι Λίμποβιτς φωτογραφία, ο Γκόρντον Ράμσεϊ μαγειρική και πάει λέγοντας. «Το να συναντά κανείς μία από αυτές τις αυθεντίες είναι εκπληκτικό. Το να τους βρίσκεις όλους μαζί είναι κάτι το απίστευτο», σύμφωνα με τα λόγια χρηστών.
Η αλήθεια είναι πως το δικό μου κίνητρο να εξερευνήσω τον κόσμο της online μάθησης και του MasterClass δεν ήταν η καραντίνα και ο εγκλεισμός. Ήταν μια διαφήμιση στην οποία εμφανιζόταν ο σεφ Γκόρντον Ράμσεϊ και η οποία πραγματικά τραβάει το ενδιαφέρον του θεατή – έχει 95 εκατ. προβολές στο YouTube. Μπορώ να πω πως στάθηκα αρκετά τυχερή, καθώς είχα τη δυνατότητα να αποκτήσω ένα δωρεάν δημοσιογραφικό πάσο αντί της ετήσιας συνδρομής που κοστίζει 200 ευρώ και παρέχει πρόσβαση σε ολόκληρη τη συλλογή του MasterClass χωρίς κανέναν περιορισμό. Παλιότερα μπορούσες να αγοράσεις μεμονωμένα μαθήματα, όμως αυτή η δυνατότητα δεν δίνεται πια.
Επιβιώνοντας στο χάος
Η πρώτη αίσθηση είναι κάπως χαοτική, καθώς τα μαθήματα είναι τόσο πολλά και οι προσωπικότητες που παραδίδουν το καθένα τόσο αναγνωρίσιμες, που όλα είναι δελεαστικά. Λογικά αυτό σκέφτηκαν και οι δημιουργοί της πλατφόρμας, καθώς το ίδιο το σύστημα σου δίνει τη δυνατότητα να επιλέξεις κάποιες κατηγορίες βάσει των ενδιαφερόντων σου και σου προτείνει τα ανάλογα μαθήματα, καθένα από τα οποία αποτελείται από εικοσάλεπτα βίντεο, που αντιστοιχούν ένα διαφορετικό κεφάλαιο. Μαζί με κάθε μάθημα προσφέρεται και ένα τετράδιο εργασιών σε ηλεκτρονική μορφή.
Αφότου ξεκίνησα με τη συγγραφή μυθιστορημάτων θρίλερ από τον Νταν Μπράουν, ως γνήσια φαν του, η αγάπη και η ενασχόλησή μου με το μπαλέτο με οδήγησαν στο να παρακολουθήσω το μάθημα της Μίστι Κόπλαντ, η οποία διδάσκει τεχνική αντάξια της θέσης της ως πρίμα μπαλαρίνα στο American Ballet Theater. Έπειτα επέλεξα τον Κάρλος Σαντάνα, που μιλούσε για τα μυστικά της κιθάρας, αν και δεν παίζω κιθάρα. Και μόνο η ευκαιρία να δω υπό ένα άλλο πρίσμα προσωπικότητες που τόσο θαυμάζω αρκούσε για να με καθηλώσει, ανεξάρτητα από το αν είχε κάποιο πρακτικό αποτέλεσμα το κάθε βίντεο.
Μπορεί λοιπόν τα περισσότερα από τα μαθήματα να βασίζονται στα ενδιαφέροντά σου, όμως αυτός δεν είναι ο κανόνας. Ένα από τα πιο δημοφιλή είναι αυτό του Γκόρντον Ράμσεϊ. Η επιτυχία του ήταν τόσο μεγάλη, που έκαναν και δεύτερο κύκλο! Στο μάθημά του προσφέρει πρακτικές συμβουλές και συνταγές που μπορεί κανείς να δοκιμάσει και να φτιάξει χωρίς ιδιαίτερη δυσκολία. Επίσης, ενδιαφέρον είναι το γεγονός πως το βίντεο με τις περισσότερες προβολές είναι ένα από τα κεφάλαια του μαθήματος ενός πρώην διαπραγματευτή του FBI, του Κρις Βος, στο οποίο αναλύει τις σκέψεις του σχετικά με τις τεχνικές που χρησιμοποιούνται κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων υπό κρίσιμες συνθήκες. Πραγματικά, ήθελα πάρα πολύ να γίνω συνδρομήτρια όταν διάβασα τις κριτικές για το συγκεκριμένο μάθημα.
Η δική μου εμπειρία
Δεν μπορώ εύκολα να κάνω μια συνολική κριτική για τα μαθήματα που προσφέρει το MasterClass. Το αν είναι αποτελεσματικά ή όχι εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το συγκεκριμένο αντικείμενο και τον εκπαιδευτή. Κάποια από τα αυτά είναι αρκετά εύστοχα και προτείνουν χρήσιμα βήματα για την εκμάθηση του συγκεκριμένου αντικειμένου. Σε κάποια άλλα, η λέξη «συζήτηση» ταιριάζει καλύτερα από τη λέξη «διδασκαλία». Ο Χανς Ζίμερ, για παράδειγμα, μιλάει για όταν έγραψε τη μουσική του Σκοτεινού Ιππότη, αλλά αυτό δεν είναι ακριβώς διδασκαλία σύνθεσης μουσικής ταινιών. Κατά τη γνώμη μου, το σημαντικότερο που κερδίζει κανείς βλέποντας αυτά τα βίντεο είναι πως αποκτά μια εκ των έσω εικόνα του τρόπου σκέψης αυτών των ανθρώπων. Ένα παράθυρο στην πρόοδό τους. Δεν παρακολουθείς δηλαδή τα βίντεο της Σερένα Γουίλιαμς περιμένοντας να μεταμορφωθείς σε αστέρι του τένις. Σου δίνεται όμως η ευκαιρία να κατανοήσεις ένα κομμάτι της προσέγγισής της στην τέχνη της. Το MasterClass αξίζει, εάν θέλεις να εξελίξεις κάποιες υπάρχουσες δεξιότητες ή να έρθεις σε επαφές με νέες, σε καμία περίπτωση όμως δεν υποκαθιστά ένα πτυχίο ή κάποιο άλλο πιστοποιητικό. Φλερτάρει μεταξύ της προσωπικής ανάπτυξης και της ψυχαγωγίας. Ίσως να μπορούσε να θεωρηθεί και ως μια εκπαιδευτική εκδοχή του Netflix. Ανέπτυξα τη σκέψη μου μέσα από όλα αυτά; Όχι σε βαθμό εντυπωσιακό, αλλά ήταν αρκετό ώστε να ανάψει μέσα μου η φλόγα της αναζήτησης. Ενδεχομένως, εάν κάποιος έχει όνειρο ζωής να γίνει σπουδαίος κινηματογραφιστής, να πρέπει να αναζητήσει κάτι πιο δραστικό από το MasterClass του Σκορσέζε. Σε κάθε περίπτωση, τα βίντεο αυτά είναι μια ωραία συντροφιά και μια κλειδαρότρυπα στον τρόπο σκέψης σπουδαίων ανθρώπων.