ΚΑΤΟΙΚΙΑ ΣΤΗΝ ΤΖΙΑ
Ερμηνεύοντας το τοπίο
↳ Κοκκίνου – Κούρκουλας Αρχιτέκτονες & Συνεργάτες
Τρία αυτόνομα υπνοδωμάτια, τρεις μικροί παραλληλεπίπεδοι όγκοι, σε παράταξη προς τη θέα, καταλήγουν σε πίσω χώρο μικρών εσωστρεφών αυλών.
Σε μια ερημική περιοχή μέσα στις χαρακτηριστικές χαράδρες του νοτιοανατολικού τμήματος της Κέας, που κατακλύζεται από σπάνιες αιωνόβιες βελανιδιές και διάσπαρτες ξερολιθιές, χτίστηκε μια εξοχική κατοικία από εμφανές μπετόν. Η κυριαρχία της πέτρας, τόσο στις ξερολιθιές όσο και στις μικρές αγροτικές κατασκευές (καθικίες), μας οδήγησε στη χρήση μπετόν, ενός σύγχρονου λιθώδους υλικού, μιας «χυτής πέτρας». Καλουπωμένο με τάβλες, κάνει αναφορά στις πέτρινες στρώσεις και στο απέριττο αυτών των κατασκευών – τρία αυτόνομα υπνοδωμάτια, τρεις μικροί παραλληλεπίπεδοι όγκοι, σε παράταξη προς τη θέα, καταλήγουν σε πίσω χώρο μικρών εσωστρεφών αυλών.
Το καθιστικό και η κουζίνα σε ένα ψηλότερο επίπεδο συγκροτούν μια θεατρική «πλατφόρμα» και ένα «στέγαστρο» με πανοραμική θέα και εποπτεία του αρχέγονου τοπίου και των απέναντι νησιών. Τόσο οι εξωτερικές κινήσεις –σκάλες, διάδρομοι– όσο και οι στάσεις –ύπνος, μαγείρεμα κ.λπ.– σχεδιάστηκαν με στόχο να καδράρουν χαρακτηριστικά τμήματα του τοπίου σαν μια κινηματογραφική αφήγηση καρέ καρέ. Ο χειρισμός του νοτιοανατολικού φωτός της ημέρας αλλά και του φεγγαριού το βράδυ, σε συνθήκες απόλυτου σκοταδιού, επηρέασαν καθοριστικά τον σχεδιασμό. Οι επικρατούντες άνεμοι (μελτέμια) αποτέλεσαν σημαντική παράμετρο στον σχεδιασμό, με στόχο την προστασία αλλά και τον δροσισμό. Οι γκρι επιφάνειες του μπετόν μέσα-έξω συγκροτούν ένα ουδέτερο φόντο και μια ψευδαίσθηση απουσίας ορίου, όπου τα αντικείμενα πρωταγωνιστούν.
— Μαρία Ν. Κοκκίνου, Ανδρέας Κ. Κούρκουλας
ΤΡΕΙΣ ΕΞΟΧΙΚΕΣ ΚΑΤΟΙΚΙΕΣ ΣΤΗ ΜΕΘΩΝΗ ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ
Η συνύπαρξη αλλιώς
↳ Κωνστάντιος Δασκαλάκης
Το σύνολο των τριών σπιτιών ανακαλεί την ακινησία της νεκρής φύσης και διεγείρει την περιέργεια για την κοινωνική δυναμική του χώρου μεταξύ των σπιτιών.
Ο λόγος αυτής της επιλογής είναι πως το έργο προσπαθεί να επιλύσει ένα κάπως κοινότοπο αρχιτεκτονικό πρόβλημα, δίνοντας όμως έμφαση αυτή τη φορά σε δύο συγκεκριμένες παραμέτρους: α) την τοποθέτηση του προγράμματος σε ένα κοινό υπόβαθρο και β) την εγκατάλειψη του ιστορικισμού σε πολλαπλά επίπεδα. Με μεγάλη ακρίβεια νομίζω το διατυπώνει ο καθηγητής Roger Diener, μέλος της κριτικής επιτροπής των βραβείων Ελληνικής Αρχιτεκτονικής 2021, που διοργανώνει και παρουσιάζει ο ανεξάρτητος φορέας σύγχρονης αρχιτεκτονικής DOMa: «Εκ πρώτης όψεως, το σύνολο των τριών συνδεδεμένων σπιτιών μοιάζει να συμμορφώνεται με το συνηθισμένο μοντέλο μιας μικρής ανάπτυξης που καταλαμβάνει μια περιοχή σε προνομιακή τοποθεσία και την ιδιωτικοποιεί προς όφελος των ενοίκων της. Ωστόσο, διαφέρει από άλλα παραδείγματα αυτού του είδους. Είναι η χωρική συγκέντρωση των τριών σπιτιών, η παραίτηση από τη γραφική έκφραση των παραδοσιακών αγροικιών και η σιωπηλή παρουσία μιας διαφορετικής, αλλά ακόμα ομοιογενούς, γειτονιάς, που μοιράζεται έναν κοινό χώρο. Με την εκ μέρους της ριζoσπαστική εγκατάλειψη του κήπου, τον αρχιτεκτονικό διαχωρισμό και τη διαφοροποίηση, το σύνολο των τριών σπιτιών ανακαλεί την ακινησία της νεκρής φύσης και διεγείρει την περιέργεια για την κοινωνική δυναμική του χώρου μεταξύ των σπιτιών». Με την πολύ ιδιαίτερή του ματιά, ο Γιώργης Γερόλυμπος ανέδειξε αυτές τις ποιότητες.
— Αρχιτέκτονες: Κωνστάντιος Δασκαλάκης, Βάνα Καρατράντα
ΚΑΤΟΙΚΙΕΣ ΣΤΗΝ ΤΖΙΑ
Υπόσκαφη πολυτέλεια
↳ Bobotis Architects
Ενσωματώθηκε στον σχεδιασμό το στοιχείο της έκπληξης, που δημιουργεί μια διαδρομή που, όσες φορές και να τη βαδίσεις, θα συνεχίσει να προσφέρει διαφορετικές παραστάσεις.
Τρία κτίσματα πάνω σε λόφο στο Βουρκάρι της Κέας σχεδιάστηκαν με τρόπο που να εντάσσονται πλήρως στο φυσικό τοπίο και στα χρώματα του νησιού, διατηρώντας σχεδόν αναλλοίωτο το φυσικό ανάγλυφο.
Τα δύο σχεδιάστηκαν ως κατοικίες και το τρίτο ως wellness house. Υπόσκαφα και τα τρία, με αίθρια σκαμμένα στη σχιστολιθική βραχώδη γη, που εξασφαλίζουν κατάλληλα τον φυσικό φωτισμό, ενώ συγχρόνως προσφέρουν ιδιαίτερους χώρους παραμονής με πλήρη ιδιωτικότητα.
Ένα περιφερειακό πλακόστρωτο «μονοπάτι» συνδέει τα τρία κτίσματα με τον χώρο στάθμευσης των αυτοκινήτων. Η πρόσβαση σε κάθε κτίριο γίνεται μέσω τούνελ, που καταλήγει στις εισόδους. Αυτές οι υπόγειες διαδρομές, μέσα σε ένα σχιστολιθικό περιβάλλον, ατμοσφαιρικά υποφωτισμένες, καταλήγουν μετά την είσοδο σε έναν ανοιχτό ορίζοντα με θέα τη θάλασσα. Ενσωματώθηκε στον σχεδιασμό το στοιχείο της έκπληξης, που δημιουργεί μια διαδρομή που, όσες φορές και να τη βαδίσεις, θα συνεχίσει να προσφέρει διαφορετικές παραστάσεις. Στον περιβάλλοντα χώρο έχουν ενταχθεί οργανωμένα σημεία belvedere, καθώς και ένα μικρό αμφιθέατρο για κινηματογραφικές προβολές με φόντο τη θάλασσα. Η σχιστολιθική πέτρα αποτελεί το κατεξοχήν δομικό υλικό των κτισμάτων. Τα φυτεμένα δώματα των κτισμάτων αποτελούν συνέχεια του φυσικού αναγλύφου αλλά και της γενικότερης φύτευσης του περιβάλλοντος χώρου.Όλοι οι εσωτερικοί χώροι έχουν θέα προς τη θάλασσα, τα δε σκαμμένα στη γη αίθρια, στην αντίθετη πλευρά των όψεων, αποτελούν κλειστές αυλές διαμορφωμένες από τους γήινους σχιστολιθικούς βραχώδεις «τοίχους», που αποτελούν συνέχεια με τους πέτρινους τοίχους των κτιρίων. Η υπόσκαφη επιλογή, πέραν των πλεονεκτημάτων σε σχέση με τη θερμοκρασιακή άνεση που δημιουργήθηκε για όλους τους χώρους, εξασφάλισε, εκτός της λειτουργικής οργάνωσης, μια ιδιαίτερη, εναλλασσόμενη ατμόσφαιρα διαβίωσης.
— Λουκάς Μπομπότης
DEXAMENES SEASIDE HOTEL
Η μεταμόρφωση του παλιού οινοποιείου
↳ K-Studio
Καθεμιά από τις σειρές δωματίων στα γραμμικά μπετονένια κτίσματα απολαμβάνει διαφορετικά μικροκλίματα-ψηφίδες στο μωσαϊκό που αποτελεί αυτό το ιδιαίτερο ξενοδοχειακό συγκρότημα.
Μόλις τρεις ώρες οδηγώντας από την Αθήνα, θα φτάσεις σε ένα μέχρι πρότινος καλά κρυμμένο μυστικό της δυτικής Πελοποννήσου: τα 2 χιλιόμετρα απείραχτης παραλίας της Κουρούτας επιβλέπουν από το ύψος της promenade τους οι επιβλητικές Δεξαμενές σταφίδας, που τα τελευταία δύο χρόνια φιλοξενούν όχι καρπούς, αλλά design-conscious ταξιδιώτες.
Το επίμονο και φιλόδοξο όραμα του Νίκου Καραφλού να μετατρέψει το εγκαταλελειμμένο για περίπου έναν αιώνα εργοστάσιο παραγωγής κρασιού μάς έφερε αντιμέτωπους με μια αναπάντεχη διαδικασία μεταμόρφωσης και αναβίωσης του βιομηχανικού κελύφους, χωρίς να αλλοιωθεί ή «σουλουπωθεί» η οποιαδήποτε πατίνα του χρόνου, αλλά με σκοπό αυτή να αναδειχθεί ως συνέχεια στην αφήγηση της ιστορίας του μέρους. Καθεμιά από τις σειρές δωματίων στα γραμμικά μπετονένια κτίσματα απολαμβάνει διαφορετικά μικροκλίματα-ψηφίδες στο μωσαϊκό που αποτελεί αυτό το ιδιαίτερο ξενοδοχειακό συγκρότημα. Από τις σουίτες στο θαλάσσιο μέτωπο, με την ανεμπόδιστη θέα στο ηλιοβασίλεμα, σε αυτά της εσωτερικής αυλής με θέα τα μεταλλικά σιλό, που σαν ευρήματα μιας άλλης εποχής φαίνεται να επιπλέουν στο φιλμ νερού, αλλά και τα νεαρά αμπέλια που φιλοδοξούν να αναβιώσουν πράγματι τον παραγωγικό χαρακτήρα του οικοπέδου, έως τα πιο απομονωμένα στην πίσω αυλή δωμάτια, όλοι οι ένοικοι βρίσκουν κοινό σημείο αναφοράς στα εστιατόρια και στους χώρους πολιτισμού με το πλούσιο πρόγραμμα που προσφέρεται. Πάντα με επανεμφανιζόμενο μοτίβο το κρασί, εκθέσεις, γευσιγνωσίες και άλλα δρώμενα σε καλούν στην Κουρούτα για μια διαφορετική καλοκαιρινή απόδραση.
— Δημήτρης Καραμπατάκης, Κωνσταντίνος Καραμπατάκης
ΠΑΡΑΘΕΡΙΣΤΙΚΗ ΚΑΤΟΙΚΙΑ ΣΤΗ ΜΕΣΣΗΝΙΑ
Το σπίτι που πλέει
↳ Potiropoulos+Partners
Η αφήγηση που επινοήθηκε δεν είναι απλώς μια «ειδυλλιακή, εικονογραφική μεταφορά», αλλά μια διαρκής εντατική διάδραση που προτρέπει τον χρήστη να αφουγκραστεί τη συνομιλία του Τόπου με τον σύγχρονο τρόπο κατοίκησης.
Εννοιολογικά η «ηθική» του σχεδιασμού προκύπτει από το «habitus», δηλαδή τις «συνήθειες». Σχετίζεται με τον τρόπο ζωής, με την ατμόσφαιρα της διαβίωσης, δεν απευθύνεται άμεσα στο κτίριο/κατασκευή, αλλά κυρίως στο βίωμα που αυτό προκαλεί.
Η αφήγηση που επινοήθηκε δεν είναι απλώς μια «ειδυλλιακή, εικονογραφική μεταφορά», αλλά μια διαρκής εντατική διάδραση που προτρέπει τον χρήστη να αφουγκραστεί τη συνομιλία του Τόπου –την πανταχού παρούσα θάλασσα της Μεσσηνίας στη συγκεκριμένη περίπτωση– με τον σύγχρονο τρόπο κατοίκησης. Ο διάλογος αυτός, όπως εκφράζεται χωρικά, διαθέτει υλικότητα, πυκνότητα, βαρύτητα, θερμοκρασία και ακουστική ποιότητα, στοιχεία που δεν έχουν να κάνουν με αφηρημένες έννοιες, αλλά με μια εμπεριστατωμένη εμπειρία. Κατά τη συνθετική διαδικασία προβλέφθηκε μια οργάνωση ζώνης –θυμίζοντας ξύλινη προβλήτα ή πλοίο καθώς ταξιδεύει– η οποία συγκεντρώνει όλες τις στεγασμένες και υπαίθριες δραστηριότητες. Ακολουθώντας την εικόνα που ξεδιπλώνει το τοπιακό πανόραμα, η εσωτερική συγκρότηση παραθέτει διαφορετικές, αλληλοεξαρτημένες όμως μεταξύ τους, προτεραιότητες θεάσεων και χωρικών ρόλων. Η αρχιτεκτονική «ιδέα» διαπραγματεύεται τον διάλογο ανάμεσα στο κτίριο και το τοπίο, ταξινομώντας το εσωτερικό του, και αντίστοιχα τον υπαίθριο χώρο του, σε περιοχές συνεύρεσης ή περισσότερο ιδιωτικές, σε εξωστρεφείς είτε εσωστρεφείς, σε καθημερινές ή αναπάντεχες. Με αυτόν τον τρόπο η τελική οργάνωση σχηματίζεται από άθροισμα επιμέρους ιεραρχημένων ενοτήτων που αναλογούν στις διαβαθμίσεις της θέας και του χώρου. Προκύπτει έτσι μια αρθρωτή δομή, που αποτελεί την εξισορρόπηση όλων αυτών των σχέσεων, φανερώνοντας με απλά μέσα τη συνολική λογική του σχεδιασμού.
— Δημήτρης Ποτηρόπουλος
ΚΥΡΙΩΣ ΚΑΤΟΙΚΙΑ & ΔΥΟ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟΙ ΞΕΝΩΝΕΣ ΣΤΗ ΣΕΡΙΦΟ
Ο χορός της ξερολιθιάς
↳ Sinas Architects
Φανταστήκαμε την πρόσοψη της κατοικίας σαν μια ξερολιθιά που εκτείνεται από τη μία άκρη του γεωτεμαχίου έως την άλλη με μια ήπια καμπύλη που χορεύει και ελίσσεται.
Ο βασικός στόχος της μελέτης ήταν να πειραματιστούμε με μια εναλλακτική μορφή για το κλασικό μοντέλο κυκλαδίτικης αρχιτεκτονικής, σεβόμενοι όμως όλα τα επιμέρους στοιχεία που το απαρτίζουν, με βασικό γνώμονα η παρέμβαση στο φυσικό περιβάλλον να είναι ήπια και το κτίριο να επιδιώξει τη μέγιστη αφομοίωσή του μέσα σε αυτό.
Τι απαρτίζει λοιπόν τον φυσικό περιβάλλοντα χώρο;
Η απότομη χωμάτινη και πέτρινη πλαγιά, η άγρια βλάστηση (ξερόχορτα, ακανθώδη φυτά), τα ιδιαίτερα και μεγάλα βράχια και οι ξερολιθιές. Η αφετηρία μας είναι η ξερολιθιά. Φανταστήκαμε την πρόσοψη της κατοικίας σαν μια τέτοια ξερολιθιά που εκτείνεται από τη μία άκρη του γεωτεμαχίου έως την άλλη με μια ήπια καμπύλη που χορεύει και ελίσσεται. Βγαίνοντας προς τα έξω, αποκτά ύψος, ενώ παράλληλα δημιουργεί χώρο εσωτερικά. Για να επιτευχθεί αυτό, όλοι οι χώροι τοποθετήθηκαν σειριακά, για να μπορέσουν να δώσουν το μεγάλο μήκος που απαιτείται.
Από τα πιο έντονα στοιχεία της κλασικής κυκλαδίτικης κατοικίας είναι και το δώμα της. Ιδιαίτερα όταν αυτό είναι ορατό λόγω θέσης. Η επόμενη μεγάλη απόφαση ήταν να εξαφανιστεί αυτή η μεγάλη επιφάνεια του δώματος, ενοποιώντας το με το υπόλοιπο χωμάτινο και πέτρινο έδαφος. Το δώμα σκεπάζεται με χώμα και θα αναπαραχθεί πάνω σε αυτό το φυσικό τοπίο με την αντίστοιχη βλάστηση. Η συνέχιση της πλαγιάς επάνω στο δώμα γίνεται με εξαιρετικά ομαλό τρόπο. Μάλιστα η χωμάτινη επιφάνεια του δώματος έχει ελαφρά καμπύλη (δεν είναι επίπεδη), και αυτό την αφομοιώνει ακόμα περισσότερο με το τοπίο. Αν εξαιρέσει κανείς τις βατές επιφάνειες (βεράντες και αίθριο), όλο το υπόλοιπο κτίριο θα είναι αόρατο από την επάνω πλευρά του γεωτεμαχίου και από τον δρόμο.
— Γιώργος Σίνας
ΚΑΤΟΙΚΙΑ ΣΤΗ ΝΕΡΑΝΤΖΑ
Χτίζοντας αναμνήσεις
↳ R.C.TECH
Η κατοικία στη Νεράντζα μας ρωτάει σε τι αναμνήσεις ελπίζουμε, πώς θέλουμε να στεκόμαστε στον τόπο και τον χρόνο.
Ένας από τους λόγους που αγαπώ τα κτίρια είναι ότι ο όγκος τους «αγκυρώνει» τις αναμνήσεις μου στον τόπο. Οι μνήμες μας είναι όσο ζωντανές είναι και τα κτίριά μας. Από τη σκοπιά ενός αρχιτέκτονα, η μεταμόρφωση του χώρου σε «τόπο» είναι μια αμφίδρομη διαδικασία. Ο σχεδιασμός ενός κτιρίου επιτρέπει στον χώρο να αποθηκεύει αναμνήσεις και, σε συνέχεια, η αποτύπωση αυτών των αναμνήσεων μετατρέπει το κτίριο σε τόπο. Η εξοχική κατοικία στη Νεράντζα κάνει ακριβώς αυτό: είναι τοποθετημένη σε ένα επίπεδο οικόπεδο στη βόρεια ακτογραμμή της Πελοποννήσου με απρόσκοπτη θέα προς τον Κορινθιακό και τον Παρνασσό.
Ο σχεδιασμός του σπιτιού ανταποκρίνεται στην ανεμελιά των παραθαλάσσιων διακοπών, αλλά και αντανακλά την ανάγκη για ιδιωτικότητα. Η απλή διάταξη του κτιρίου, οργανωμένη σε ένα επίπεδο, επιτρέπει την ποικιλομορφία στους εξωτερικούς χώρους και την οργανική σύνδεσή τους με το εσωτερικό. Η κατοικία αποτελείται από δύο πτέρυγες – η πρώτη περιέχει δύο υπνοδωμάτια, ενώ η άλλη τον ξενώνα. Εκεί όπου συναντιούνται τοποθετείται ένα απλόχωρο σαλόνι μαζί με την κουζίνα και την τραπεζαρία. Η βορινή βεράντα τοποθετείται παράλληλα στις γραμμές της πισίνας, της παραλίας και του ορίζοντα της θάλασσας, ενώ η εσωτερική αυλή-είσοδος ανοίγεται στον νότο. Το κομψό πλαίσιο εμφανούς σκυροδέματος των περιμετρικών σκιάσεων αναδιπλώνεται γύρω από τον λευκό μονολιθικό όγκο του σπιτιού, ενώ ταυτόχρονα πλαισιώνει τις όψεις προς τον βορρά και τον νότο, ρυθμίζοντας τις αναλογίες του συνόλου. Η κατοικία στη Νεράντζα μάς ρωτάει σε τι αναμνήσεις ελπίζουμε, πώς θέλουμε να στεκόμαστε στον τόπο και τον χρόνο. Ο χρόνος έχει αποτυπωθεί στην κατασκευαστική της μνήμη, τα υλικά της ξυπνούν αναμνήσεις στην αφή και η χαρακτηριστική της κίτρινη πόρτα γεννά παιδικές ιστορίες. Είναι ένα έργο πρόσφατο, στο οποίο νιώθω ότι έχει αποτυπωθεί, πέρα από το όραμα των φίλων πελατών μας, και η προσωπική μας ανάγνωση του ελληνικού αισιόδοξου τοπίου.— Γιάννης Δουρίδας
ΕΛΕΑΝΘΗ BOUTIQUE RESIDENCES ΣΤΗ ΔΥΤΙΚΗ ΜΑΝΗ
Η υπεραξία του χειροποίητου
↳ AVW Architecture
Τμήματα του βράχου της θεμελίωσης αποκαλύφθηκαν και διατηρήθηκαν αυτούσια, έχοντας ως στόχο την αισθητική του κελύφους που γεννάται από τον τόπο του.
Η παραθεριστική κατοικία στην Ελλάδα ταυτίζεται με την ίδια την έννοια του καλοκαιριού, με μνήμες από αγρούς και θάλασσες, με μυρωδιές εξοχής, με ήχο από τζιτζίκια. Είναι ο τόπος όπου ο στεγασμένος χώρος εναλλάσσει τη δυναμική του με την υπαίθρια κατοίκηση, γιατί στην πραγματικότητα μια παραθεριστική κατοικία αποτελείται από δύο σπίτια: το σπίτι μέσα και το σπίτι έξω.
Μία από τις αγαπημένες δουλειές του γραφείου μας, οι κατοικίες «Ελεάνθη», αποτελούν έναν ιδιαίτερο τόπο παραθεριστικής κατοίκησης σε ένα πέτρινο κτίσμα που ανασυστάθηκε εκ θεμελίων. Το κτίριο, ως ένα «αρχειακό», σχεδόν αρχαϊκό αποτύπωμα που διεσώθη μέσα από την πορεία του στα χρόνια, χρειάστηκε την ευδιακρισία και την ευαισθησία τού πώς ακουμπάει κανείς ένα παλαιό κουφάρι για να φιλοξενήσει τη σύγχρονη ζωή, και σε αυτή την ιδιαίτερη οπτική επικεντρώθηκε η αρχιτεκτονική του μελέτη. Παλαιές πέτρες που ανακτήθηκαν από τον περιβάλλοντα χώρο του κτίσματος χρησιμοποιήθηκαν για το κέλυφος, τις δαπεδοστρώσεις, τις κλίμακες και τα «καλντερίμια», ενώ τμήματα του βράχου της θεμελίωσης αποκαλύφθηκαν και διατηρήθηκαν αυτούσια, έχοντας ως στόχο την αισθητική του κελύφους που γεννάται από τον τόπο του, που αναδεικνύει τις δικές του αρετές και προσφέρει απλόχερα στους επισκέπτες του την εμπειρία της κατοίκησης στον τόπο και στον χρόνο, παλαιό και νέο ταυτόχρονα.
Αυτό το σπίτι φέρει τις μνήμες του χειροποίητου και καλεί τον επισκέπτη για μια ιδιαίτερη εμπειρία παραθεριστικής διαβίωσης, σχεδόν ασκητικής, γεννημένης από τον ίδιο τον τόπο σε έναν μικρό πέτρινο οικισμό της νότιας Ελλάδας, με άρωμα θυμαριού και λεβάντας.
— Αγγελική Αθανασιάδου, Κατερίνα Βασιλάκου
ΚΑΤΟΙΚΙΑ ΣΤΗΝ ΠΑΡΟ
Συνομιλία με το αιώνιο
↳ doxiadis+ Architects
Η κατοικία στον Κάμπο εξερευνά μια άλλη γενεαλογία, αυτή των οικιστικών και λατρευτικών συνόλων της αρχαιότητας.
Με την παραθεριστική κατοικία η σύγχρονη Ελλάδα έχει δοκιμάσει τη σχέση της με αυτό που αντιλαμβάνεται ως αιώνιο: τη θάλασσα και το νησιωτικό τοπίο. Ο μοντερνισμός σφράγισε τις δεκαετίες του ’60 και του ’70 με λιτές ορθογώνιες μορφές από τοπική πέτρα και σκυρόδεμα. Ο μεταμοντερνισμός έσπειρε στο τοπίο τις λευκές καμάρες που παραδοσιακά περιορίζονταν στους οικισμούς. Από το 2000 το νέο παράδειγμα αποτελούν οι συνθέσεις όπου οι κατοικίες προσομοιάζουν σε στοιχεία του τοπίου. Η εκτεταμένη κατοικία σε μορφή συγκροτήματος στον Κάμπο της Πάρου εξερευνά μια άλλη γενεαλογία, αυτή των οικιστικών και λατρευτικών συνόλων της αρχαιότητας. Εδώ, βασικά συνθετικά στοιχεία αποτελούν η πορεία, η κιονοστοιχία, ο περίβολος και ο κύβος, που εξαφανίζουν τους κτιριακούς όγκους και εξισορροπούν την πολύ μεγάλη κλίμακα. Εκτεταμένη φύτευση σε δύο μορφές, την ιστορική και αγροτική του κάμπου ανατολικά, και την άγρια φυσική δυτικά, που δένουν το σύνολο με τα αντίστοιχα τοπία που το περιβάλλουν. Η αιγαιακή κατοίκηση εκλαμβάνεται ως συμβιωτική σχέση σώματος και περιβάλλοντος, ως ζωή στην ύπαιθρο και στους σκιασμένους εξωτερικούς χώρους, οι οποίοι εκτείνονται σε 28.000 τ.μ. και 1.500 τ.μ. αντίστοιχα. Οργανώνεται χαλαρά γύρω από ομαδικές δραστηριότητες, όπως η προετοιμασία και η απόλαυση του φαγητού, η παρέα, το παιχνίδι, το κολύμπι, ο αθλητισμός, και το καλοκαιρινό σινεμά, καθώς και από πιο προσωπικές, όπως η ξεκούραση, η ανάγνωση, η ενδοσκόπηση και ο ύπνος. Οι επίσης εκτεταμένοι εσωτερικοί χώροι υποστηρίζουν αυτή την υπαίθρια ζωή με έμφαση σε δύο δραστηριότητες, του λουτρού και του ύπνου, ανταποκρινόμενοι στις σύγχρονες απαιτήσεις άνεσης. Την πολύ μεγάλη κλίμακα εξισορροπεί επίσης η επιλογή υλικών και λεπτομερειών. Λευκό μάρμαρο και σοβάς, γκρι κουφώματα και μεταλλικές πέργκολες εξωτερικά, ενώ εσωτερικά εμφανίζεται το φυσικό και ζεστό ξύλο. Αναδεικνύονται δύο ιδιαίτερες μορφές: αυτή της μεταλλικής πέργκολας, διάτρητης, σε σύγχρονη απόδοση ιστορικών υφαντών, και αυτή των λουτρών, όπου το παιχνίδι του μαρμάρου και του ξύλου αποκτά τη δυναμική έκφραση των θραυσμάτων.
— Θωμάς Δοξιάδης
ΔΥΟ ΕΞΟΧΙΚΕΣ ΚΑΤΟΙΚΙΕΣ ΣΤΗΝ ΑΝΔΡΟ
Καταφύγιο υψηλής αισθητικής
↳A31 Αrchitecture Construction
Η ανάγκη για μέγιστη αξιοποίηση της απρόσκοπτης θέας προς τη θάλασσα οδήγησε στη δημιουργία χώρων με μεγάλα ανοίγματα, δίχως υποστυλώματα και τοίχους πλήρωσης.
To project NONAGRIAM TWINS του γραφείου μας αποτελείται από δύο θερινές κατοικίες στην περιοχή Παλαιόπολη / Χειμωνίκη της Άνδρου. Με θέα στο Αιγαίο, ανάμεσα στις άγριες βουνοκορφές του νησιού, στις κοιλάδες και στους καταρράκτες του και μόλις 200 μέτρα από τη θάλασσα, οι κατοικίες αποτελούν ένα εξαιρετικό δείγμα υπόσκαφης αρχιτεκτονικής, προσφέροντας όλα όσα θα ζητούσε κανείς να περιλαμβάνει ένα καλοκαιρινό καταφύγιο στην Ελλάδα. Οι δύο «δίδυμες» μονοκατοικίες νοτιοδυτικού προσανατολισμού βρίσκονται εντός μιας ενιαίας έκτασης 9.200 τ.μ. Η Κατοικία Α αποτελείται από έναν χώρο διημέρευσης καθιστικό-τραπεζαρία, κουζίνα, λουτρό, δύο εν σειρά υπνοδωμάτια με θέα τη θάλασσα, ένα υπόσκαφο master bedroom, καθώς και έναν αυτόνομο ξενώνα σε χαμηλότερο επίπεδο. Η κατοικία Α συνδέεται οργανικά μέσω κλίμακας με το υφιστάμενο πέτρινο «κελί» και το «αλώνι», που προϋπήρχαν στο κομμάτι αυτό της ανδριώτικης γης για πάνω από έναν αιώνα, προδίδοντας την αγροτική χρήση του τόπου αυτού κατά το παρελθόν. Η Κατοικία Β αποτελείται και αυτή με τη σειρά της από έναν χώρο διημέρευσης καθιστικό-τραπεζαρία, κουζίνα, λουτρό, ένα υπνοδωμάτιο με θέα τη θάλασσα και δύο υπόσκαφα υπνοδωμάτια, στα οποία η πρόσβαση επιτυγχάνεται μέσω εσωτερικής αυλής-αιθρίου. Η κατοικία διαθέτει αυτόνομο ξενώνα σε χαμηλότερο επίπεδο, ενώ και οι δύο κατοικίες διαθέτουν υπόγειο και κολυμβητική δεξαμενή.
Ο σύγχρονος και λιτός σχεδιασμός τους φέρει καθαρές γραμμές και συνδέεται οργανικά με το φυσικό τοπίο της Άνδρου. Η ανάγκη για μέγιστη αξιοποίηση της απρόσκοπτης θέας προς τη θάλασσα οδήγησε στη δημιουργία χώρων με μεγάλα ανοίγματα, δίχως υποστυλώματα και τοίχους πλήρωσης. Η στέψη των κατοικιών επιτυγχάνεται με τη χρήση δύο πλακών -στεγάστρων από σκυρόδεμα, οι οποίες για λόγους πλήρους ένταξης στο περιβάλλον αντιμετωπίζονται ως «φυτεμένα δώματα» – «green roofs». Το αποτέλεσμα είναι δύο κατοικίες υψηλής αισθητικής αξίας, που εξασφαλίζουν ιδιωτικότητα αφενός, ενώ παρέχουν απρόσκοπτη θέα στο απέραντο γαλάζιο αφετέρου.
Τόσο η ψύξη όσο και η θέρμανση των κατοικιών επιτυγχάνονται με σύστημα γεωθερμίας, μειώνοντας σημαντικά τις ενεργειακές ανάγκες τους τόσο κατά τους χειμερινούς όσο και κατά τους καλοκαιρινούς μήνες. Οι πράσινες στέγες συμβάλλουν στην ενεργειακή εξοικονόμηση, ενώ παράλληλα εναρμονίζονται πλήρως με την ομορφιά του κυκλαδικού φυσικού τοπίου. Οι κατοικίες στην Άνδρο κέρδισαν την πρώτη θέση στην κατηγορία τους στον παγκόσμιο διαγωνισμό αρχιτεκτονικής Architizer A+ Awards 2020.
— Πραξιτέλης Κονδύλης