Πριν συναντήσω την εικαστικό Λυδία Μηλίγκου, είχαμε ανταλλάξει κάποια μηνύματα στο κινητό σχετικά με το περιεχόμενο της κουβέντας μας. Θα ήθελα να μάθω πώς βιώνει η δική σου γενιά την εποχή, με τι ενθουσιάζεται, τι τη θλίβει, της έγραψα. Καμία απάντηση. Δεν θα πάει καλά αυτό, σκεφτόμουν. Στο ραντεβού μας, όμως, ήρθε «έτοιμη». «Η γενιά μου υπερασπίζεται το δικαίωμα στον “χαμένο” χρόνο, και εγώ αυτό ερευνώ αυτή την περίοδο, τη δυναμική της απραγίας, της ραστώνης». Εξηγεί πώς η πανδημία φώτισε περισσότερο τη δυνατότητα του να μη χρειάζεται να είσαι μόνιμα παραγωγικός, αποδοτικός. «Υπήρχε πλέον το περιθώριο για όλους να νοηματοδοτήσεις το τίποτα, άλλαξε ο τρόπος που σκεφτόμαστε την έννοια του χρόνου, των επιδόσεων, του ρυθμού. Υπάρχουν περίοδοι που δεν κάνουμε κάτι και δεν είναι ντροπή να το δηλώνουμε, η οκνηρία, θανάσιμο αμάρτημα για τη θρησκεία, είναι απίστευτα δημιουργική, εκκολάπτει ιδέες».
Αποφοίτησε από την Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας το 2020: «Υπήρχαν ωραία σημεία στη σχολή και άλλα πιο μαγκωμένα, όπως ότι η σχολή δεν καλλιεργούσε χώρους συνεργασίας. Υπερίσχυε το perfectionism έναντι του collective. Όμως, η συλλογικότητα δεν είναι μια ρομαντική θεωρία, έχει διάσταση πολιτική. Μια Ακαδημία χρειάζεται φρεσκάδα, πρέπει να υπάρχει συνάντηση γενεών, να γίνεται διάλογος». Το 2021, ήταν μία από τις καλλιτέχνιδες που βράβευσε η Artworks, κάτι που «σου δίνει μια “ανάσα” για να δεις πού στέκεσαι και τι θέλεις να κάνεις παρακάτω».
Υποστηρίζει πως στην Ελλάδα το ageism φρενάρει τα νέα παιδιά. «Από το 2018 εργάζομαι στο σκηνογραφικό κομμάτι για το σινεμά και την τηλεόραση. Έχω δουλέψει και για ελληνικές και για ξένες παραγωγές. Στο εξωτερικό σε ρουφάνε, θέλουν να σε αξιοποιήσουν. Κάθε νεαρό άτομο είναι σαν φως, επιδιώκουν την επαφή μαζί του. Εδώ, η νεαρή ηλικία πάει χέρι χέρι με την απειρία, σου συμπεριφέρονται σαν να σου κάνουν χάρη που είσαι στη δουλειά. Και οι απολαβές είναι ανάλογες της εκτίμησης που σου έχουν. Για πρώτη φορά πλέον εργάζομαι και δεν φεύγουν όλα τα χρήματα στους λογαριασμούς, δεν λειτουργώ σε μια μόνιμη συνθήκη οικονομικής επισφάλειας, μπορώ και συντηρώ εργαστήριο –η Artworks μου έδωσε αυτή την ευκαιρία–, παίρνω όποιο υλικό θέλω».
Τον επόμενο μήνα σκέφτεται να φύγει για το Μεξικό. «Χωρίς να έχω επιχειρήματα, ξέρω πως αυτή η χώρα θα με χωρέσει καλύτερα από το ευρωπαϊκό μοντέλο, ήδη κοιτάζω αιτήσεις για να κάνω κάποιο residency». Και με το σινεμά; «Εκεί θα είναι, θα με περιμένει! Να άλλο ένα χαρακτηριστικό της δικής μου γενιάς, δεν αισθανόμαστε άγχος να αφήσουμε κάτι που χτίζεται». Επισημαίνει ακόμα πως πρέπει να είμαστε πιο εξωστρεφείς και ειλικρινείς, να επιδιώκουμε την εποικοδομητική κριτική. «Δεν αντέχω το διεκπεραιωτικό μοντέλο του μπράβο, θέλω να υπάρχει συζήτηση, να ανταλλάσσω απόψεις, να μοιράζομαι χώρο και ανησυχίες. Να εκτίθεμαι. Θεωρώ ότι γεννιούνται απίστευτα γόνιμα περιβάλλοντα με την έκθεση». Τι γνώμη έχει για τη συγκατοίκηση; «Συγκατοικούσα πάντα, τώρα, στο τελευταίο μου σπίτι, μένω μόνη, αλλά και αυτό δεν είναι ακριβές, πάντα είναι κάποιος στο σπίτι, πάντα φιλοξενώ κόσμο. Γι’ αυτό και αγόρασα έναν γωνιακό καναπέ, πάντα είχα άβολους, στενούς καναπέδες». Μου εξηγεί ότι την απωθεί η αισθητική της «ευτυχισμένης οικογένειας». «Είναι σαν να ζεις μέσα σε διαφήμιση, τα τελευταία χρόνια έχουμε απομακρυνθεί από το στιλιζαρισμένο, το τέλεια φωτισμένο, υπάρχουν παιχνίδια στο πάτωμα, το ριχτάρι είναι ασιδέρωτο. Αυτή η εργαλειοποίηση του οικείου, του φορεμένου, του επίπλαστα χαρούμενου με ενοχλεί. Ταυτόχρονα, όμως, μου δίνει και τροφή για να δουλέψω».