Ο Εραστής της λαίδης Τσάτερλι κυκλοφορεί στα ελληνικά σε περισσότερες από δέκα διαφορετικές εκδόσεις, αλλά είμαι αρκετά σίγουρος ότι το ενδιαφέρον θα ήταν μικρότερο αν δεν κουβαλούσε τον μύθο του απαγορευμένου λόγω των προκλητικών σεξουαλικών περιγραφών – το βιβλίο κυκλοφόρησε στην Αγγλία το 1960, 32 χρόνια μετά τη συγγραφή του και 30 χρόνια μετά τον θάνατο του Ντ. Χ. Λόρενς. Με ίδια ή παρόμοια διάθεση υποθέτω ότι αρκετοί θα παρακολούθησαν και την πρόσφατη κινηματογραφική μεταφορά του μυθιστορήματος από τη Γαλλίδα Λορ ντε Κλερμόντ-Τονέρ – ναι, όλοι το ξέρουμε ότι το βιβλίο είναι καλύτερο, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι καμιά φορά δεν είναι καλή και η ταινία. Η συγκεκριμένη είναι συμπαθητική, χαριτωμένη, λίγο σέξι ως ώφειλε, αρκετά πιστή στο μοτίβο της ιστορίας, παρά την προχειρότητα στους δεύτερους χαρακτήρες, με τα τοπία της βρετανικής επαρχίας να ακολουθούν τη γοητεία της λαίδης Τσάτερλι (η Έμα Κόριν στον ρόλο – θυμίζω πρόκειται για την πρώτη Νταϊάνα του Crown). Έναν αιώνα μετά, πάντως, από τότε που ο Λόρενς προσπάθησε να ξεκινήσει κάποιου είδους σεξουαλική επανάσταση με αυτή τη διαταξική ερωτική ιστορία, δεν νομίζω ότι θα βρεθεί αναγνώστης ή θεατής που θα σοκαριστεί από τις σκηνές ή τους συμβολισμούς τους.
Αυτά, όμως, είναι τα μισά νέα. Τα άλλα μισά είναι ότι επανακυκλοφόρησε ένα άλλο μυθιστόρημα του Λόρενς, το εν μέρει αυτοβιογραφικό Γιοι και εραστές (εκδ. Μεταίχμιο), γραμμένο 15 χρόνια πριν από τον Εραστή. Το βιβλίο δεν είναι αντίστοιχα προκλητικό (αν και είναι λίγο) και δεν κέρδισε ποτέ την ίδια φήμη – αδίκως. Είναι ένα πιο βαθύ μυθιστόρημα, αποκαλυπτικό για τη φύση της ανθρώπινης αδυναμίας, για τις οικογενειακές και ερωτικές σχέσεις, την ενηλικίωση. Είναι η ιστορία του Πολ Μορέλ που μεγαλώνει και προσπαθεί να γνωρίσει τη ζωή, αλλά είναι αδύνατον να απομακρυνθεί από τη μητέρα του. Όσο κι αν ερωτεύεται, όπως της λέει, δεν θα μπορούσε ποτέ να ανήκει σε κάποια κοπέλα. Ούτε θα μπορούσε να παντρευτεί. Η μητέρα του του λέει ότι δεν έχει ακόμα γνωρίσει την κατάλληλη και ο νεαρός Πολ απαντά ότι δεν θα τη γνωρίσει όσο εκείνη ζει. Την ίδια στιγμή κάπου στη Βιέννη ο Φρόιντ πανηγύριζε. Το βιβλίο τοποθετήθηκε ένατο ανάμεσα στα 100 καλύτερα βρετανικά μυθιστορήματα του 20ού αιώνα στην περίφημη λίστα της Modern Library. Είναι το αριστούργημα του Λόρενς.
ΙΝFO
→ Το μυθιστόρημα Γιοι και εραστές κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο, σε μετάφραση της Βάσιας Τζανακάρη.