Στην κοινωνία των social media και των περισπασμών, της διαρκούς αναζήτησης ντοπαμίνης και της εξάλειψης του ποιοτικού ελεύθερου χρόνου, η έλλειψη ύπνου αποτελεί, περισσότερο από ποτέ, ένα μείζον πρόβλημα. Οι οθόνες που μένουν ανοιχτές μέχρι αργά το βράδυ, το ατέλειωτο scrolling στο κινητό, το άγχος για τα deadlines και τις υποχρεώσεις ενός lifestyle με φρενήρεις ρυθμούς, όλα όσα χαρακτηρίζουν δηλαδή τον σημερινό τρόπο ζωής, μοιάζουν να συμβάλουν σε ένα αναπόφευκτο γεγονός. Η κοινωνία μας κοιμάται όλο και λιγότερο.
Την ίδια στιγμή που τα πρόσφατα επιστημονικά δεδομένα κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, «εξωτικές» συνταγές για να αποκοιμηθείτε στο άψε σβήσε φιγουράρουν όλο και πιο συχνά στις σελίδες των social media.
«Μαγικές συνταγές»
Το «Sleepy girl mocktail» και η συνταγή του που έχουν κατακλύσει το ΤικΤοκ, υπόσχονται αρκετές ώρες στην αγκαλιά του Μορφέα. Αρκεί να ανακατέψτε ένα κουτάλι μαγνήσιο σε ένα ποτήρι σόδας και χυμού sour cherry (ξινοκέρασου) και να πιείτε μια γερή γουλιά. Οι influencer υγείας έχουν, όπως αναφέρουν και οι New York Times, κατακλύσει το feed μας προβάλλοντας τις μαγικές ιδιότητες του σωτήριου κοκτέιλ. Είναι γεγονός πως το ξινοκέρασο έχει συνδεθεί με ευεργετικές για τον ύπνο ιδιότητες, όμως υπάρχουν ελάχιστες έρευνες που να το επιβεβαιώνουν.
Το μαγικό συστατικό; Η μελατονίνη, που θεωρητικά τουλάχιστον βοηθά στον ύπνο. Όμως αυτή εμπεριέχεται σε ελάχιστο ποσοστό ως συστατικό στο εν λόγω mocktail. Τουλάχιστον, σε σχέση με τα αντίστοιχα χάπια τα οποία βρίσκονται στο κομοδίνο πολλών ανθρώπων εκεί έξω. Αντίστοιχα, τα συμπληρώματα μαγνησίου έχουν αναφερθεί ως χρήσιμα για τον ύπνο, όμως επίσης τα στοιχεία που αποδεικνύουν τη συσχέτιση αυτή είναι ελάχιστα, ενώ το ίδιο έχει συνδεθεί με ανησυχίες για γαστρεντερικές επιπλοκές.
Τι λένε οι επιστημονικές έρευνες
Μακριά, λοιπόν, από τα social media και τα γιατροσόφια του TikTok, μερικές έρευνες επισημαίνουν ότι επείγει να διαφυλάξουμε την ποιότητα του ύπνου μας ως πολύτιμο αγαθό. Η Αμερικάνικη Ακαδημία Νευρολογίας δημοσίευσε τον Ιανουάριο ότι οι άνθρωποι που έχουν διαταραχές ύπνου στα 30 και 40 τους, είναι πιο πιθανό να έχουν προβλήματα μνήμης και σκέψης μια δεκαετία αργότερα. Παρότι η έρευνα δεν αποδεικνύει ότι τα ζητήματα αυτά οφείλονται αποκλειστικά στην έλλειψη ύπνου, η σύνδεση είναι ξεκάθαρη.
Βέβαια, τα πρόσφατα ιατρικά δεδομένα ταυτίζουν τις διαταραχές αυτές και με ψυχολογικές επιπτώσεις. Μετά από μια μελέτη πενήντα ετών πάνω στις έρευνες για τον ύπνο, ψυχολόγοι από το Πανεπιστήμιο του Χιούστον δήλωσαν τον περασμένο Δεκέμβριο πως οι συνέπειες του να χάνεις τον ύπνο σου, είναι τόσο ισχυρές ώστε μπορούν αποδεδειγμένα να οξύνουν το αίσθημα δυστυχίας, το άγχος και όχι μόνο να ρίξουν την ψυχολογία σου αλλά και να επηρεάσουν συνολικά τη λειτουργία των συναισθημάτων μας.
Υπάρχουν βέβαια και θετικές εξελίξεις. Στις 3 Ιανουαρίου το τμήμα ιατρικής, Τζόαν.Σ.Έντουαρντς του Πανεπιστημίου του Μάρσαλ έδειξε ενθαρρυντικά στοιχεία για τη θεραπεία ενός προβλήματος που δείχνει να παίζει σημαντικό ρόλο στην ποιότητα του ύπνου: Την άπνοια.
Σήμερα, ζουν με αυτή ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι στον κόσμο. Οι ερευνητές εξερεύνησαν καινοτόμες θεραπευτικές στρατηγικές για το ζήτημα που οφείλεται και σε καρδιοαγγειακές, μεταβολικές διαταραχές. Η πρόσφατη έρευνα εμβαθύνει σε συμπληρωματικές θεραπείες, ιδιαίτερα στη χρήση σενολυτικών και στοχεύει τα γερασμένα κύτταρα, μαζί με μια προσομοίωση που μιμείται την ήδη γνωστή κοινή θεραπεία για την υπνική άπνοια (CPAP). Το αποτέλεσμα που έδειξαν τα πειράματα σε ποντίκια ήταν ιδιαίτερα ενθαρρυντικά.
Το μόνο σίγουρο είναι ότι η επιστημονική κοινότητα συνεχίζει να εξετάζει το μεγάλο ζήτημα που μοιάζει να γιγαντώνεται τον 21ο αιώνα. Την ίδια στιγμή, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μαρτυρούν ότι οι άνθρωποι δε σταματάμε να σκαρφιζόμαστε τα δικά μας -αποδοτικά ή όχι- τεχνάσματα ενάντια στην αϋπνία και να μοιραζόμαστε τα οικιακά μας γιατροσόφια. Μήπως, όμως, καλύτερα να μείνουμε σε αυτά που λέει η επιστήμη;