Είτε βρίσκονται μέσα σε τροπικά δάση είτε πέφτουν πάνω σε βραχώδη τοπία, σπηλιές ή λίμνες με τιρκουάζ νερά, οι καταρράκτες ασκούν ιδιαίτερη έλξη στον άνθρωπο. Αυτοί οι υδάτινοι «πίνακες» είναι από τα πιο θεαματικά αξιοθέατα, σε ορισμένες παραδόσεις μάλιστα θεωρείται ότι μεσολαβούν μεταξύ του φυσικού κόσμου και του θείου. Ίσως λόγω της ορμής του νερού που πέφτει με δύναμη από ψηλά, προκαλώντας δέος, ίσως εξαιτίας του βροντερού ήχου της ακατάπαυστης ροής, που κατά έναν περίεργο τρόπο λειτουργεί ηρεμιστικά, το μόνο σίγουρο είναι πως το μεγαλείο της φύσης καταφέρνει να μετατρέψει όλη αυτή την ενέργεια σε συγκλονιστική εμπειρία.
Από τα καταπράσινα δάση του Αμαζονίου μέχρι τις απόκρημνες ακτές τις Ισλανδίας υπάρχουν χιλιάδες καταρράκτες, ορισμένοι από τους οποίους συγκαταλέγονται στις πιο υποβλητικές ομορφιές του πλανήτη. Κάποιους τους ξέρουμε από ταινίες –The Mission, Ο Ιντιάνα Τζόουνς και το βασίλειο του κρυστάλλινου κρανίου, Superman II-, ενώ άλλοι είναι τόσο ιδιαίτεροι, ώστε αξίζει να διασχίσει κανείς την υδρόγειο προκειμένου να αντικρίσει το μοναδικό θέαμα που σε αφήνει με το στόμα ανοιχτό.
Καταρράκτες Iguazú
Δεν είναι ούτε δύο ούτε τρεις, αλλά 275! Οι καταρράκτες του ποταμού Iguazú εκτείνονται σχεδόν τρία χιλιόμετρα, για να δημιουργήσουν τον μεγαλύτερο καταρράκτη στον κόσμο. Βρίσκονται στα σύνορα μεταξύ της επαρχίας Misiones της Αργεντινής και της πολιτείας Paraná της Βραζιλίας και ανήκουν σε δύο προστατευόμενες περιοχές: το Εθνικό Πάρκο Iguazú στην Αργεντινή και το Εθνικό Πάρκο Iguaçu στη Βραζιλία, που καλύπτουν 2,5 εκατομμύρια τ.μ. τροπικού δάσους. Το πιο ψηλό σημείο τους αγγίζει τα 80 μέτρα και ονομάζεται La Garganta del diablo («Ο λαιμός του Διαβόλου»), ενώ ο τεράστιος όγκος νερού που πέφτει ασταμάτητα είναι μια από τις πιο δυνατές εμπειρίες που μπορείτε να ζήσετε σε αυτή την πλευρά του κόσμου.
Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO από τη δεκαετία του ‘80, οι καταρράκτες Iguazú αποτελούν έναν από τους κύριους τουριστικούς προορισμούς στην Αργεντινή και το δεύτερο πιο επισκέψιμο αξιοθέατο της Βραζιλίας. Η καλύτερη περίοδος για να τους επισκεφτείτε είναι Μάρτιο με Απρίλιο και Αύγουστο με Σεπτέμβριο. Τους μήνες Δεκέμβριο έως Φεβρουάριο είναι πιο δυνατοί, αλλά ο καιρός είναι συνήθως βροχερός.
Καταρράκτες Victoria
Σχηματίζονται από τον ποταμό Ζαμβέζη, μεταξύ της Ζάμπια και της Ζιμπάμπουε στη νότια Αφρική, και θεωρούνται ένα από τα επτά φυσικά θαύματα του κόσμου. Πρόκειται για τους καταρράκτες με τον μεγαλύτερο συνδυασμό ύψους (108 μέτρα) και πλάτους (1.708 μέτρα) και τον μεγαλύτερο όγκο νερού που πέφτει στη γη. Ειδικά την περίοδο των βροχών, τουρίστες απ’ όλο τον κόσμο καταφθάνουν στον ποταμό -για τους ντόπιους «Ο καπνός που βροντάει»-, ώστε να δουν τα 500 εκατομμύρια λίτρα νερού να κυλούν από την άκρη του βράχου κάθε λεπτό. Οι πιο τολμηροί μπορούν να κολυμπήσουν στον ποταμό μέχρι τα τέλη του φθινοπώρου, να κάνουν καγιάκ ή ακόμη και bunjee jumping από τη γέφυρα Victoria Falls Bridge, που συνδέει την πόλη Victoria Falls της Ζιμπάμπουε με το Εθνικό Πάρκο Victoria Falls της Ζάμπια. Στην πλευρά της τελευταίας υπάρχει και «Η πισίνα του Διαβόλου», η οποία βρίσκεται κυριολεκτικά στην κορυφή των καταρρακτών. Για όσους προτιμούν να θαυμάσουν αυτό το μοναδικό μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς της UNSECO από ψηλά, οργανώνονται και ξεναγήσεις με ελικόπτερο.
Καταρράκτες του Νιαγάρα
Οι πιο διάσημοι καταρράκτες του κόσμου δημιουργήθηκαν πριν από 12 χιλιάδες χρόνια, όταν έλιωσαν οι πάγοι στο τέλος της εποχής των παγετώνων και το νερό που κατέκλυσε τις λίμνες άνοιξε δρόμο προς τον Ατλαντικό. Σήμερα, αποτελούν ένα σύμπλεγμα καταρρακτών του ομώνυμου ποταμού, στα σύνορα μεταξύ της καναδικής επαρχίας Οντάριο και της αμερικανικής πολιτείας της Νέας Υόρκης. Δεν είναι οι ψηλότεροι του κόσμου, αλλά εντυπωσιακοί ως προς την έκταση και τη δύναμή τους, με τον τεράστιο όγκο νερού που ταξιδεύει μέσα από αυτούς να έχει κατά καιρούς παρασύρει χιλιάδες ανθρώπους. Ανάμεσα στους ελάχιστους που κατάφεραν να επιζήσουν από την αναμέτρηση μαζί τους είναι και η δασκάλα Annie Edson Taylor, η οποία το 1901 επιχείρησε επιτυχώς να πέσει στους καταρράκτες μέσα σε ένα δρύινο βαρέλι.
Αν θέλετε να δείτε από κοντά αυτό το μυθικό υδάτινο θέαμα που οι Ινδιάνοι αποκαλούν «Υγρή βροντή» δεν χρειάζεται να ρισκάρετε τόσο. Μπορείτε να κάνετε ένα σύντομο ταξίδι με βάρκα ή να κατεβείτε περίπου 53 μέτρα στο φαράγγι, για να ζήσετε το μεγαλείο της φύσης από το «Σπήλαιο των ανέμων». Φυσικά, υπάρχουν πολλά σημεία και στις δύο χώρες απ’ όπου μπορείτε να θαυμάσετε τους καταρράκτες του Νιαγάρα από μακριά.
Καταρράκτες Havasu
Γνωστοί και ως Bridal Veil Falls πριν από τη μεγάλη πλημμύρα του 1910, οι πιο πολυφωτογραφημένοι καταρράκτες του Grand Canyon, στην Αριζόνα των Ηνωμένων Πολιτειών, περιορίζονται σήμερα σε ένα ρεύμα που πέφτει από ύψος 30 μέτρων πάνω από τους κόκκινους βράχους σε μια σειρά από πισίνες με γαλαζοπράσινα νερά. Ο καταρράκτης Havasu ακούγεται από ένα χιλιόμετρο μακριά και είναι ο πιο εντυπωσιακός και ο πιο προσβάσιμος από τους πέντε του απομακρυσμένου καταφυγίου Havasupai Indian Reservation. Το τιρκουάζ χρώμα του οφείλεται στην υψηλή συγκέντρωση ανθρακικού ασβεστίου στο νερό. Για να τον επισκεφτείτε χρειάζεται ειδική άδεια από τη φυλή Havasupai και κράτηση στο καταφύγιο Havasupai Indian Reservation, καθώς ο αριθμός των ατόμων που επιτρέπεται να εισέλθουν στο φαράγγι είναι περιορισμένος. Η επίσκεψη προϋποθέτει τουλάχιστον μία διανυκτέρευση και εξαιρετική φυσική κατάσταση, γιατί πρέπει να κατεβείτε το μονοπάτι -που συχνά καλύπτεται από ομίχλη- κρατώντας μια αλυσίδα. Οι καλύτεροι μήνες για να τους επισκεφτείτε είναι Φεβρουάριο με Μάιο και Σεπτέμβριο με Νοέμβριο. Από τον Ιούνιο έως τον Αύγουστο το μονοπάτι είναι κλειστό, λόγω των πολύ υψηλών θερμοκρασιών, που ξεπερνούν τους 46°C.
Καταρράκτης Gullfoss
Πρόκειται για τον γνωστότερο της Ισλανδίας, τον τεράστιο καταρράκτη του ποταμού Hvítá που πηγάζει από τη λίμνη Langjökull. Ο «Χρυσός καταρράκτης» (Golden Falls) οφείλει το όνομά του στο παγετώδες ίζημα που κάνει το νερό να λάμπει στο φως του ήλιου. Οι γεωλόγοι πιστεύουν ότι το φαράγγι Gullfossgjúfur που τον πλαισιώνει, αγγίζοντας σε ύψος τα 70 μέτρα, σχηματίστηκε από εκρήξεις στην αρχή της τελευταίας εποχής των παγετώνων. Σήμερα το νερό πέφτει από ύψος 32 μέτρων σε σχεδόν ορθή γωνία, σε δύο διαδοχικά στάδια, δημιουργώντας την ψευδαίσθηση ότι εκτείνεται μέχρι τα άκρα της γης.
Ο Gullfoss, που αποτελεί μέρος του «Xρυσού κύκλου» (Golden Circle), είναι ένα από τα πιο διάσημα φυσικά αξιοθέατα της Ισλανδίας. Στις αρχές του περασμένου αιώνα αποτέλεσε μάλιστα το επίκεντρο μιας μεγάλης δικαστικής διαμάχης, όταν ένας Άγγλος επενδυτής θέλησε να χρησιμοποιήσει την ενέργειά του για να τροφοδοτήσει υδροηλεκτρικό εργοστάσιο. Ευτυχώς, τόσο ο ιδιοκτήτης της γης όσο και η κόρη του έδωσαν μεγάλους αγώνες για να προστατέψουν το φυσικό τοπίο και ο καταρράκτης πέρασε τελικά στα χέρια της κυβέρνησης και είναι επισκέψιμος. Αν προγραμματίζετε ταξίδι στην Ισλανδία, φροντίστε να πάτε καλοκαίρι και να επιλέξετε μια μέρα με ήλιο για να δείτε τον Χρυσό καταρράκτη σε όλο του το μεγαλείο.
Καταρράκτες Plitvice
Τα νερά που κυλούν πάνω στα ασβεστολιθικά πετρώματα στο κέντρο της Κροατίας εδώ και χιλιάδες χρόνια έχουν δημιουργήσει φυσικά φράγματα, χάρη στα οποία έχουν σχηματιστεί μια σειρά από πανέμορφες λίμνες και εντυπωσιακοί καταρράκτες. Οι 16 του εθνικού πάρκου των Λιμνών Plitvice ξεχωρίζουν για το γαλαζοπράσινο χρώμα τους και για το καταπράσινο τοπίο. Το Plitvice Lakes National Park είναι το μεγαλύτερο πάρκο της χώρας, με 300 τ.χλμ. δάσους που φιλοξενεί αρκούδες, λύκους και πολλά σπάνια είδη πουλιών.
Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO, οι καταρράκτες που ήταν τουριστικά αξιοθέατα ακόμη και από τα τέλη του 19ου αιώνα σήμερα προσελκύουν πάνω από ένα εκατομμύριο επισκέπτες τον χρόνο. Αν σκέφτεστε να ταξιδέψετε στην περιοχή, μην παραλείψετε να φτάσετε στο τέλος των Κάτω Λιμνών για να δείτε τον Veliki Slap, τον ψηλότερο από τους καταρράκτες Plitvice. Γνωστός και ως ο «Μεγάλος καταρράκτης», τροφοδοτείται από τα νερά του ποταμού Plitvica Potok, που πέφτουν από ύψος 78 μέτρων δημιουργώντας ένα εντυπωσιακό θέαμα.
Καταρράκτης Angel
Ο υψηλότερος συνεχόμενος καταρράκτης στον κόσμο βρίσκεται στη Βενεζουέλα και έχει πάρει το όνομά του από τον Αμερικανό τυχοδιώκτη James Angel, ο οποίος κατάφερε να προσγειώσει το αεροπλάνο του εκεί το 1937. Ο μέχρι τότε Kerepakupai Merú -που σημαίνει «Καταρράκτης του βαθύτερου μέρους»-, ή Parakupá Vená -«Πτώση από το υψηλότερο σημείο» στη γλώσσα των ιθαγενών Pemón -, έχει το απίστευτο ύψος των 979 μέτρων και πέφτει από την άκρη του βουνού Auyán-tepui στον ποταμό Churún, στην περιοχή Gran Sabana της πολιτείας Bolívar. Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO, αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά αξιοθέατα της χώρας και βρίσκεται μέσα στο Εθνικό Πάρκο Canaima. Αν θέλετε να αντικρίσετε το μοναδικό θέαμα, όταν με το καλό ταξιδέψετε στη Βενεζουέλα πρέπει να πάρετε μια πτήση για Canaima, στη συνέχεια να διανύσετε μια απόσταση με βάρκα και στο τέλος να περπατήσετε περίπου 3 ώρες για να φτάσετε στον προορισμό σας. Aξίζει πραγματικά τον κόπο.