Αν υπάρχει κάποιο ποτό στην ιστορία της ανθρωπότητας που έχει συνδεθεί κατεξοχήν με την ευχαρίστηση και τη γιορτή, αυτό είναι σίγουρα το κρασί. Ό,τι πιο πολύτιμο κατά τον Πλάτωνα, από τα πιο πολιτισμένα πράγματα στον κόσμο κατά τον Χέμινγουεϊ, αναγνωρίστηκε το 2010 από την UNESCO ως μέρος της άυλης κληρονομιάς της ανθρωπότητας, έχοντας επηρεάσει τη γεωγραφία αλλά και τον τρόπο ζωής στην Ευρώπη εδώ και χιλιετίες. Στις μέρες μας όμως επηρεάζει επίσης τον τρόπο που ταξιδεύουμε και ανακαλύπτουμε την κουλτούρα της κάθε περιοχής. Εδώ και μερικές δεκαετίες, όλο και περισσότεροι άνθρωποι αναζητούν στις περιηγήσεις τους περισσότερα στοιχεία για την οινική κουλτούρα.
Μπορεί αρχαιολογικά ευρήματα να μαρτυρούν την ύπαρξη αμπελώνων ήδη από το 7000 π.Χ. σε τοποθεσίες που σήμερα αποτελούν μέρος της Κίνας και λίγο αργότερα της Γεωργίας, του Ιράν αλλά και της Αρμενίας, όπου ανακαλύφθηκε κελάρι χρονολογούμενο από το 4100 π.Χ., ωστόσο οι πιο γνωστοί προορισμοί για οινοτουρισμό στην εποχή μας βρίσκονται στην Ευρώπη. Κι αν σήμερα γνωρίζουμε κρασιά όπως το Prosecco, το Chianti ή το Montepulciano, μάλλον το οφείλουμε στους Ρωμαίους που έφεραν την τέχνη της αμπελουργίας από την Ανατολή.
Στην Ευρώπη υπάρχουν πολλές περιοχές που καλλιεργούν αμπέλια και παράγουν κρασί εδώ και αιώνες, όπως είναι το Μπορντό, η Βουργουνδία ή η Προβηγκία στη Γαλλία, η κοιλάδα Douro στην Πορτογαλία, η Καταλωνία, η Ανδαλουσία και η Γαλικία στην Ισπανία, μέχρι και βαλκανικές πόλεις όπως η Μόσταρ στη Βοσνία και Ερζεγοβίνη, που ανακηρύχθηκε «Ευρωπαϊκή πόλη του Διονύσου» για το 2024 από το Ευρωπαϊκό Δίκτυο των Πόλεων του Κρασιού. Αν σας ενδιαφέρει να ανακαλύψετε τα μυστικά που κρύβονται σ’ ένα ποτήρι κρασί,, αυτές είναι μερικές από τις υποχρεωτικές στάσεις στη Γηραιά Ήπειρο για να γνωρίσετε τόπους ταυτισμένους με την οινοπαραγωγή.
1. Μπορντό
Με 60 ονομασίες προέλευσης και 7.000 οινοποιούς, το Μπορντό είναι μια από τις σημαντικότερες πόλεις του κρασιού στον κόσμο. Η περιοχή αυτή της νοτιοδυτικής Γαλλίας παράγει μερικά από τα πιο ονομαστά κρασιά σε παγκόσμιο επίπεδο, κυρίως κόκκινα από Cabernet Sauvignon και Merlot, αλλά και ξηρά λευκά από Sauvignon Blanc και Semillon. Εντός του Μπορντό διακρίνονται πέντε επιμέρους αμπελουργικές περιοχές: το Medoc, στα βόρεια όπου βρίσκονται και τα κύρια châteaux, η περιοχή Graves και Sauternes, γνωστή για τα λευκά ξηρά και γλυκά κρασιά της, το Entre-Deux-Mers που βρίσκεται μεταξύ των ποταμών Garonne και Dordogne, η περιοχή Blaye και Bourg που εκτείνεται κατά μήκος της δεξιάς όχθης των εκβολών τους, και το μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO Saint-Émilion, που μαζί με τις γειτονικές περιοχές Pomerol και Fronsac συγκεντρώνει περισσότερους από 900 οινοπαραγωγούς.
Ολόκληρη η περιοχή αποτελεί ένα μωσαϊκό τοπίων, ιστοριών, τέχνης και παράδοσης αφιερωμένης στο κρασί. Για να απολαύσετε τη θέα της, μπορείτε να ανεβείτε στον 8ο όροφο στο μουσείου Cité du Vin, στο Belvédère, και να δοκιμάσετε ένα ποτήρι κρασί, θαυμάζοντας την πόλη από ύψος 35 μέτρων. Αξίζει να δείτε όμως και τη μόνιμη έκθεση αυτού του υπερσύγχρονου μουσείου, που αποτελεί πλέον το πιο διάσημο τοπόσημο του Μπορντό, για να γνωρίσετε καλύτερα τον κόσμο του κρασιού και των αμπελώνων σε πέντε ηπείρους, από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Επίσης, αξίζει να επισκεφτείτε το Musée du Vin et du Négoce (Μουσείο Οίνου και Εμπορίου) για να μάθετε περισσότερα για την πόλη του Μπορντό, το λιμάνι και τα κρασιά της, στην ατμόσφαιρα μιας τυπικής κατοικίας εμπόρου του 18ου αιώνα, που βρίσκεται στην περιοχή Chartrons, στα βόρεια του ιστορικού κέντρου της πόλης.
2. Τοσκάνη
Πατρίδα μερικών από τα πιο δημιουργικά μυαλά όλων των εποχών, όπως ο Ντα Βίντσι, ο Δάντης και ο Μποτιτσέλι, η Τοσκάνη είναι γνωστή για τους όμορφους λόφους της, την τέχνη, τη γαστρονομία, αλλά και τα υπέροχα κρασιά της. Με μια τεράστια πολιτιστική κληρονομιά έτσι όπως αποτυπώνεται στα πολυάριθμα μνημεία της UNESCΟ, αλλά και τα μουσεία, τα χωριά και τις πλατείες της, η περιφέρεια αυτή της κεντρικής Ιταλίας προσελκύει εκατομμύρια τουρίστες κάθε χρόνο που έρχονται να δουν μερικές από τις ωραιότερες πόλεις στον κόσμο, όπως για παράδειγμα την Φλωρεντία, αλλά και για να κάνουν τον γύρο του κρασιού στο Chianti. Το Chianti είναι η παλαιότερη αμπελουργική περιοχή της Ιταλίας με πρωταγωνιστή εδώ και εκατοντάδες χρόνια το σταφύλι Sangiovese. Εκτός από αυτή τη σημαντική ποικιλία της Τοσκάνης, που χρησιμοποιείται στα κρασιά Chianti, Brunello di Montalcino και Vino Noble di Montepulciano, άλλες ερυθρές ποικιλίες είναι το Colorino, το Canaiolo και η Malvasia Nera. Τα λευκά κρασιά της περιοχής γίνονται από σταφύλι Vermentino, Trebbiano και τη λευκή Malvasia.
H Τοσκάνη χαρακτηρίζεται από ζεστές μέρες και δροσερές νύχτες, κλίμα που βοηθάει τα κρασιά που φυτεύονται σε ψηλές πλαγιές να αποκτήσουν μια λεπτή ισορροπία μεταξύ φρεσκάδας και φρουτώδους γεύσης. Στους λόφους της συναντά κανείς τόσο τοπικές, όσο και διεθνείς ποικιλίες, καθιστώντας την περιοχή μια από τις καλύτερες για οινοτουριστικές περιηγήσεις στην Ιταλία. Εδώ θα βρείτε μερικά από τα πιο εμβληματικά κρασιά της χώρας όπως το Sassicaia και το Ornelaia και θα ακούσετε ιστορίες για βραβευμένα κρασιά και τολμηρές επιλογές, που καθιέρωσαν την Τοσκάνη ανάμεσα στους πιο ενδιαφέροντες wine tasting προορισμούς στην Ευρώπη. Η Τοσκάνη φημίζεται επίσης για το γλυκό επιδόρπιο κρασί της το Vin Santo που παρασκευάζεται κι αυτό από τις τοπικές ποικιλίες Trebbiano και Malvasia. Τέλος, η γευσιγνωσία του κρασιού στην Τοσκάνη δεν θα είχε το ίδιο ενδιαφέρον αν δεν συνοδευόταν από την εξαιρετική απλότητα της τοπικής κουζίνας που συνοδεύει με τον καλύτερο τρόπο τα μοναδικά κρασιά της.
3. Πόρτο
Η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Πορτογαλίας, που συχνά αποκαλείται και πρωτεύουσα του πορτογαλικού βορρά, είναι ονομαστή για την αρχιτεκτονική της και το περίφημο Vinho do Porto. Το Πόρτο είναι χτισμένο κατά μήκος των εκβολών του ποταμού Douro, κοντά στην ομώνυμη κοιλάδα που φιλοξενεί μερικούς από τους παλαιότερους αμπελώνες του κόσμου. Το κύριο χαρακτηριστικό του κρασιού είναι η ατελής ζύμωσή του που το καθιστά φυσικά γλυκό. Το πόρτο παράγεται από λευκά και κόκκινα σταφύλια από διαφορετικούς αμπελώνες, τρύγους και τεχνικές ωρίμανσης. Ανάλογα και με την οινοποίησή του χωρίζεται σε επτά βασικούς τύπους που αφήνονται να ωριμάσουν έως και 50 χρόνια.
Το vintage, το πιο πολύτιμο είδος του πόρτο, παράγεται από σταφύλια υψηλής ποιότητας και παλαιώνει αρχικά σε βαρέλια για περίπου δύο χρόνια και στη συνέχεια στο μπουκάλι για μια περίοδο που διαρκεί έως και σαράντα χρόνια. Για να δοκιμάσετε τα καλύτερα κρασιά αυτής της πανέμορφης πορτογαλικής πόλης και να εκτιμήσετε την ιδιαίτερη γλυκύτητά τους, μπορείτε να κάνετε μια βόλτα στα οινοποιεία του Πόρτο, όπως είναι το διάσημο Tailor’s, το Sandeman και το Graham’s.
4. Χερέθ
Γνωστή για το φλαμένκο, τα όμορφα άλογα αλλά και τα κρασιά της, η Jerez ή Jeres de la Frontera σχηματίζει μαζί με τις παραθαλάσσιες πόλεις Sanlúcar de Barrameda και El Puerto de Santa María το τρίγωνο του Sherry στην επαρχία Cádiz τoυ ισπανικού νότου. Τα κρασιά της Jerez έχουν μακριά ιστορία και είναι δημοφιλή σε όλη την Ευρώπη εδώ και αιώνες. Τα πρώτα αμπέλια τα έφεραν οι Φοίνικες γύρω στο 1100 π.Χ. και η περιοχή εξελίχθηκε σε σημείο αναφοράς για το κρασί και την οινοπαραγωγή. Με ηλιοφάνεια 300 μέρες τον χρόνο, τα σταφύλια εδώ επιτυγχάνουν το τέλειο επίπεδο ωρίμανσης.
Το Sherry παρaσκευάζεται κυρίως από τρεις τοπικές ποικιλίες σταφυλιών: το Palomino Fino, το Pedro Ximénez και το Moscatel de Alejandria. Για να κατανοήσετε τα διαφορετικά στιλ του Sherry, μπορείτε να κάνετε μια βόλτα στα οινοποιεία της πόλης όπως το βραβευμένο Albariza de la Torre, το οικογενειακό οινοποιείο Blanca Reyes, και το Fundador, ένα από τα μεγαλύτερα οινοποιεία στον κόσμο που λειτουργεί από το 1730.