Είτε για την μποέμ ατμόσφαιρά τους, είτε για τη συναρπαστική ιστορία τους, τις σπάνιες εκδόσεις και τον εμπνευσμένο αρχιτεκτονικό σχεδιασμό τους, επισκεπτόμαστε βιβλιοπωλεία-προορισμούς σε διαφορετικές πόλεις του πλανήτη.
ΜΠΟΥΕΝΟΣ ΑΪΡΕΣ
El Ateneo Grand Splendid
Ο χώρος που κάποτε λειτουργούσε ως μουσική σκηνή και αργότερα ως σινεμά είναι σήμερα μια όαση για τους φίλους της ισπανόφωνης λογοτεχνίας.
Το El Ateneo Grand Splendid άνοιξε για πρώτη φορά τις πόρτες του τον Μάιο του 1919 ως Teatro Grand Spelendid, παρουσιάζοντας πάνω στην εντυπωσιακή σκηνή του πολλούς ξακουστούς τραγουδιστές τανγκό. Το 1929 μετατράπηκε σε κινηματογράφο και από το 2000 λειτουργεί ως βιβλιοπωλείο. Τον επανασχεδιασμό του χώρου ανέλαβε ο αρχιτέκτονας Fernando Manzone με ιδιαίτερο σεβασμό στα αρχικά σχέδια των Peró και Torres Armengol. Διασχίζοντας κανείς την «πλατεία» μπορεί ακόμη να θαυμάσει τις νωπογραφίες στο θόλο, τα θεωρεία με τον περίτεχνο διάκοσμο και φυσικά την αυλαία με τις βαριές κόκκινες κουρτίνες. Στη θέση όπου κάποτε δέσποζε η σκηνή πλέον λειτουργεί το καφέ του βιβλιοπωλείου, ενώ σε κάθε επίπεδο φιλοξενούνται χιλιάδες τίτλοι, ταξινομημένοι ανάλογα με το είδος τους, οι περισσότεροι ισπανόφωνοι.
ΜΑΑΣΤΡΙΧΤ
Boekhandel Selexyz Dominicanen
Μια γοτθική εκκλησία μεταμορφώθηκε σε ντιζαϊνάτο βιβλιοπωλείο, που διατηρεί πολλά από τα αρχιτεκτονικά στοιχεία της αρχικής χρήσης του οικοδομήματος.
Μια γοτθικού ρυθμού δομινικανή εκκλησία του 13ου αιώνα κερδίζει τους βιβλιόφιλους πριν ακόμα διασχίσουν τη μεγαλόπρεπη πύλη της. Το επιβλητικό κτίσμα, που ανεγέρθηκε το 1294, έχει υπηρετήσει από τα τέλη του 18ου αιώνα πολλές και διαφορετικές ανάγκες: στέγασε το αρχείο της πόλης, χρησίμευσε ως αποθήκη, ακόμη και ως υπόστεγο για ποδήλατα. Το αρχιτεκτονικό γραφείο Merkx+Girod Architecten εκμεταλλεύτηκε την άνεση και το ύψος του κτίσματος από τη δεξιά πλευρά, δημιουργώντας δύο ορόφους, ενώ από την αριστερή πλευρά διατήρησε τον αρχικό σχεδιασμό, τοποθετώντας χαμηλά τραπέζια και μοντέρνα καθίσματα που έρχονται σε αντίθεση με τη θολωτή οροφή, τις νωπογραφίες, και τα περίτεχνα τοξωτά παράθυρα. Το χώρο της Αγίας Τράπεζας έχει καταλάβει το καφέ, με το κεντρικό τραπέζι να έχει σχήμα σταυρού, ενώ ακόμη και ο φωτισμός παραπέμπει σε αυτόν καθεδρικού ναού.
ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ
Rizzoli Bookstore
Αν και ξανάνοιξε πριν από μερικούς μήνες σε νέο χώρο, διατηρεί την παλιά ατμόσφαιρα και αισθητική, για τις οποίες αγαπιέται εδώ και δεκαετίες.
Το να συγκεντρώνεται κόσμος για να διαμαρτυρηθεί για το κλείσιμο ενός βιβλιοπωλείου είναι μάλλον σπάνια είδηση. Οταν το Rizzoli Bookstore, με τις εξαιρετικές εκδόσεις γύρω από την αρχιτεκτονική, τη μόδα, τη φωτογραφία, τις τέχνες, ανακοίνωσε τον Απρίλιο του 2014 ότι θα πρέπει να εγκαταλείψει το υπέροχο κτίριο στο οποίο στεγαζόταν τα τελευταία 29 χρόνια στην 57th Street και να αναζητήσει νέο χώρο, οι πιστοί του θαμώνες απογοητεύτηκαν. Το φημισμένο βιβλιοπωλείο, κόντρα σε κάθε πρόβλεψη, υποδέχτηκε ξανά το κοινό του τον περασμένο Ιούλιο σε ένα χώρο που παραπέμπει στην ατμόσφαιρα και την αισθητική της προηγούμενης διεύθυνσης, με τα σκούρα ράφια, τους μπρούντζινους πολυελαίους και μια εντυπωσιακή κόκκινη πόρτα. Το σχεδιασμό ανέλαβε το αρχιτεκτονικό γραφείο Ike Kligerman Barkley Architects.
1133 Broadway
ΛΟΝΔΙΝΟ
Libreria
Η χρήση τηλεφώνου απαγορεύεται, καθώς λειτουργεί και ως αναγνωστήριο, ενώ ο σχεδιασμός του έχει κάνει το Wallpaper να πίνει νερό στο όνομά του.
Το Wallpaper αναφέρει το βιβλιοπωλείο Libreria ως επίγειο παράδεισο για τους εραστές του βιβλίου. «Το να στήσεις ένα βιβλιοπωλείο δεν σημαίνει πως νοσταλγείς το παρελθόν», υποστηρίζει ο Rohan Silva, ένας εκ των δύο ιδιοκτητών. «Παρατηρείται μια στροφή στα υλικά πράγματα. Στην ψηφιακή εποχή, τα βιβλία γνωρίζουν νέα άνθηση». Οι αρχιτέκτονες José Selgas and Lucía Cano of Selgascano, που υπογράφουν το σχεδιασμό, άντλησαν έμπνευση από τη νουβέλα του Αργεντινού Jorge Luis Borges «H βιβλιοθήκη της Βαβέλ» και δημιούργησαν με τη βοήθεια των καθρεφτών και τα ξύλινα χειροποίητα ράφια με τις καμπύλες ένα εντυπωσιακό οπτικό αποτέλεσμα. Οι τίτλοι είναι κατανεμημένοι σύμφωνα με το θέμα τους, ενώ απαγορεύεται αυστηρά η χρήση του τηλεφώνου, ώστε το βιβλιοπωλείο να λειτουργεί και ως αναγνωστήριο.
65 Hanbury Street
ΜΙΛΑΝΟ
10 Corso Como
Ως τμήμα του ομώνυμου πολυχώρου, φημίζεται για τους τίτλους του με θέμα την αρχιτεκτονική, το design, τη φωτογραφία, τις εφαρμοσμένες τέχνες, τη μόδα.
«Τα βιβλία είναι το διαβατήριό μου σε ονειρικούς προορισμούς», δηλώνει η ιδιοκτήτρια του Corso Como, Carla Sozzani. Με πολύχρονη εμπειρία στις περιοδικές εκδόσεις και μοναδική αισθητική, επικεντρώθηκε πριν από 26 χρόνια στην υλοποίηση ενός «ζωντανού περιοδικού». Ετσι προέκυψε το 10 Corso Como. Στην εσωτερική αυλή ενός βιομηχανικού κτιρίου δημιούργησε το 1990 έναν πολυχώρο που «έκρυβε» εντός του γκαλερί, εστιατόριο, κατάστημα, έναν μικρό ξενώνα και ένα υπέροχο βιβλιοπωλείο. Σχεδιασμένο από τον Kris Ruhs, το κομψό και φωτεινό βιβλιοπωλείο προτείνει νέες και παλαιότερες εκδόσεις με έμφαση στην αρχιτεκτονική, στο design, στη φωτογραφία, στις εφαρμοσμένες τέχνες και στη μόδα. «Ξέρω πως τα βιβλιοπωλεία δεν είναι επικερδείς επιχειρήσεις. Ωστόσο, αν είμαι ειλικρινής με τον εαυτό μου, θα πρέπει να παραδεχτώ πως είμαι εθισμένη στα βιβλία. Συναντώ εδώ ανθρώπους που έρχονται για να σκεφτούν, να αισθανθούν καλά, να χαλαρώσουν για λίγο. Να ονειρευτούν».
ΛΟΝΔΙΝΟ
Daunt Books
Ξεχωρίζει μεταξύ άλλων για το υπέροχο αίθριο, το εντυπωσιακό τοξωτό παράθυρο του ισογείου και, βέβαια, τις ταξιδιωτικές -και άλλες- εκδόσεις του.
Γιος διπλωμάτη, ο James Daunt αναγκαζόταν να μετακινείται συχνά, ωστόσο σε κανένα από τα ταξίδια του δεν κατάφερε να εντοπίσει ένα βιβλιοπωλείο με καλούς τουριστικούς οδηγούς και χάρτες. Σε ηλικία 26 χρόνων και χωρίς να έχει καμία σχέση με το χώρο του βιβλίου, αποφάσισε να ανοίξει ένα βιβλιοπωλείο του γούστου του. Το Daunt Books οφείλει σε μεγάλο βαθμό τη φήμη του στo κτίριο που στέγασε την επιχειρηματική ιδέα του νεαρού Βρετανού και στην ατμόσφαιρα που αποπνέει. Το κτίσμα που στεγάζει το κεντρικό βιβλιοπωλείο της Daunt Βοοks είναι εδουαρδιανής αρχιτεκτονικής και χτίστηκε το 1910 κατά παραγγελία ενός άλλου βιβλιοπώλη που ειδικευόταν σε σπάνιες παλιές εκδόσεις, του Francis Edwards. Ξεχωρίζει για το υπέροχο αίθριο, τις βιβλιοθήκες από καρυδιά και το εντυπωσιακό τοξωτό παράθυρο στο ισόγειο. Ο Daunt δεν περιορίστηκε, φυσικά, στις ταξιδιωτικές εκδόσεις, αλλά τοποθέτησε τους τίτλους των βιβλίων με γεωγραφικά κριτήρια και όχι με βάση το είδος τους.
ΣΑΝΤΟΡΙΝΗ
Atlantis Books
Το όνειρο ζωής δύο Αμερικανών που βρέθηκαν στην Οία για διακοπές έχει κερδίσει μόνιμη θέση στις λίστες με τα πιο συναρπαστικά βιβλιοπωλεία στον πλανήτη.
Αντλώντας έμπνευση από το εγχείρημα του συμπατριώτη τους George Whitman στο Παρίσι, δύο Αμερικανοί φίλοι, ο Oliver και ο Craig, αποφάσισαν να ανοίξουν βιβλιοπωλείο με ξενόγλωσσους τίτλους στη γραφική Οία. Είχαν επισκεφτεί το νησί το 2002 για διακοπές και δύο χρόνια αργότερα μάζεψαν τους φίλους και συνοδοιπόρους στο όνειρό τους και όλοι μαζί εγκαινίασαν τη δική τους επιχείρηση σε ένα υπόσκαφο υπόγειο με αδιανόητα πολλά βιβλία στοιβαγμένα στα ράφια. Οι ιδιοκτήτες διοργανώνουν λογοτεχνικές βραδιές και φεστιβάλ και ονειρεύονται ακόμα, όπως όταν ήταν φοιτητές, πως μια μέρα θα αναλάβουν το βιβλιοπωλείο τα παιδιά τους. Στο διάστημα των 12 χρόνων λειτουργίας του, το Atlantis Books, με τη μαγευτική θέα και τη χαλαρή ατμόσφαιρα, φιγουράρει σε διάφορες λίστες με τα πιο συναρπαστικά βιβλιοπωλεία στον πλανήτη, μεταξύ αυτών του Guardian και του National Geographic.
ΛΟΣ ΑΝΤΖΕΛΕΣ
The Last Bookstore
Εκτείνεται σε δύο επίπεδα και είναι το μεγαλύτερο βιβλιοπωλείο νέων και μεταχειρισμένων εκδόσεων και βινυλίων της Καλιφόρνιας.
Ξεκίνησε τη λειτουργία του το 2005, όταν ο ιδιοκτήτης του, John Spencer, αποφάσισε να αξιοποιήσει τη δεκαετή εμπειρία του στις πωλήσεις, εστιάζοντας στο είδος που αγαπούσε περισσότερο: τα βιβλία. Με αρκετά κυνική διάθεση, αποφάσισε να το ονομάσει «The Last Βookstore», επιδεικνύοντας τη σθεναρή του αντίσταση στην επέλαση του Amazon και των e-books. Και ενώ τα ανεξάρτητα βιβλιοπωλεία παντού στον κόσμο κατεβάζουν ρολά, το The Last Bookstore αυξάνει διαρκώς την πελατεία του και τους τίτλους που προσφέρει. Η επιχείρηση στεγάστηκε αρχικά στο διαμέρισμα του Spencer, ένα loft στο κέντρο της πόλης, ενώ σήμερα το βιβλιοπωλείο καταλαμβάνει το ισόγειο και τον πρώτο όροφο ενός κτιρίου του 19ου αιώνα με ψηλά ταβάνια και εντυπωσιακούς πυλώνες. Θεωρείται το μεγαλύτερο βιβλιοπωλείο στην Καλιφόρνια νέων και μεταχειρισμένων εκδόσεων και βινυλίων.
ΠΑΡΙΣΙ
Shakespeare and Company
Στέκι του Allen Ginsberg και του Henry Miller, πόλος έλξης για ανερχόμενους καλλιτέχνες και γραφιάδες, μετράει 65 ιστορίας.
«Δημιούργησα αυτό το βιβλιοπωλείο, όπως κάποιος θα έγραφε ένα μυθιστόρημα. Σχεδίασα κάθε δωμάτιο σαν ένα κεφάλαιο και μου αρέσει να σκέφτομαι πως οι άνθρωποι διαβαίνουν το κατώφλι σαν να ανοίγουν ένα βιβλίο που θα τους οδηγήσει στους μαγικούς κόσμους της φαντασίας τους». Με αυτά τα λόγια περιέγραφε το άνοιγμα του αγγλόφωνου βιβλιοπωλείου του στις όχθες του Σηκουάνα το 1951 ο Αμερικανός George Whitman. Σημείο συνάντησης και ανταλλαγής ιδεών σημαντικών συγγραφέων της εποχής, όπως η Anais Nin, ο Lawrence Durrell, ο Henry Miller, o Allen Ginsberg κ.ά., προσείλκυε επίσης ανερχόμενους γραφιάδες και καλλιτέχνες (Sebastian Barry, Ethan Hawke, Darren Aronofsky), στους οποίους ο Whitman πρόσφερε ένα κρεβάτι να κοιμηθούν με τον όρο να βοηθήσουν στο κατάστημα για λίγες ώρες και να γράψουν την αυτοβιογραφία τους σε μια σελίδα και να του τη χαρίσουν. Μετά το θάνατό του, τη διαχείριση ανέλαβε η κόρη του Sylvia, η οποία φροντίζει να προστεθούν και άλλες λαμπρές σελίδες σε αυτό το ιδιότυπο «μυθιστόρημα» που ξεκίνησε ο πατέρας της.
ΠΕΚΙΝΟ
Poplar Kid’s Republic
Ενα πρωτότυπο βιβλιοπωλείο για παιδιά, με 3.000 τίτλους, φιλική προς τον λιλιπούτειο χρήστη διαρρύθμιση και πληθώρα δημιουργικών δραστηριοτήτων.
Το να σκαρφαλώνουν οι πελάτες στις βιβλιοθήκες για να πιάσουν το βιβλίο που τους κέντρισε το ενδιαφέρον θα αποδοκιμαζόταν σε κάθε άλλο κατάστημα, όχι όμως στο Poplar Kid’s Republic. Οι Sako Architects, που υπογράφουν το σχεδιασμό του καλαίσθητου παιδικού βιβλιοπωλείου, σκέφτηκαν να τοποθετήσουν ράφια και πάγκους σε διάφορα επίπεδα, ενθαρρύνοντας έτσι την «εξερεύνηση», και να ενσωματώσουν στις βιβλιοθήκες μεγάλες «τρύπες» που λειτουργούν ως γωνιές για παιχνίδι και διάβασμα. Πρόσθεσαν ζωηρά χρώματα στα έπιπλα, στα χαλιά και στους τοίχους και χώρισαν το βιβλιοπωλείο σε δύο ορόφους με διαφορετική χρήση. Το πρώτο πάτωμα φιλοξενεί αφηγήσεις παραμυθιών, δημιουργικά εργαστήρια και δραματοποιήσεις ιστοριών, ενώ το δεύτερο επίπεδο «κρύβει» μέσα σε 3.000 εικονογραφημένα βιβλία καλοκάγαθους γίγαντες, μαθητευόμενους μάγους και κοιμισμένες πριγκίπισσες.