Υπάρχει ένα νοητό τρίγωνο στο Μεταξουργείο, κάτω από την πλατεία Καραϊσκάκη, ανάμεσα στην Αχιλλέως, τη Λένορμαν και την Κωνσταντινουπόλεως. Είναι ένα ξέφτι της παλιάς γειτονιάς, που στο κομμάτι αυτό ατύχησε μετά τις ρυμοτομήσεις που μετέτρεψαν αστικούς δρόμους σε δρόμους ταχείας κυκλοφορίας. Κύκλοι του χρόνου εναποθέτουν νέα στρώματα κάθε φορά. Αλλά, αν αποφασίσει κανείς να περπατήσει σε αυτά τα στενά θα πρέπει να έχει υπόψη του ότι εκεί θα δει σε συμπύκνωση την παρακμή μιας άλλοτε αστικής συνοικίας.
Αστική ομορφιά υπάρχει όμως ακόμη. Σε κάποια σπίτια των αρχών του 20ού αιώνα, μοντερνιστικά ή εκλεκτικιστικά. Οπως και γνήσια, πηγαία, λαϊκή ζωή, όπως αποτυπώνεται σε μικρότερα, απλά σπίτια, σε αποθήκες, σε συνεργεία σε παράταξη.
Αναπόφευκτα, θα συμπεριλάβω τις πολυκατοικίες της δεκαετίας του ’70, αυτές που κανείς δεν θέλει πια, ή τουλάχιστον κανένα τρυφερό βλέμμα δεν τις ακουμπά. Αλλά είναι εκεί, μεγάλες, κακογερασμένες, αθηναϊκές, στη θέση καμιά φορά δύο ή τριών παλιών σπιτιών που έδωσαν τη θέση τους.
Δύσκολο, όμως, να πεις πως υπάρχει γνήσια αστική ή λαϊκή ζωή σήμερα σε αυτά τα στενά του Μεταξουργείου, εκεί, υπάρχουν σπαράγματα, όπως ένα ποιητικό παλίμψηστο σε τοίχο της Μυλλέρου προς την οδό Βιργινίας Μπενάκη, ή ακόμη και σειρές από μονώροφα, ξεχασμένα λιθόκτιστα κτίσματα, βουλιαγμένα από τον χρόνο.
Είχα την αίσθηση πως αν έφερνες από το παρελθόν έναν παλιό κάτοικο, ας πούμε του ωραίου διώροφου στη Βιργινίας Μπενάκη 28, που στέκει με όλα τα παράσημά του ετοιμόρροπα, θα δυσκολευόταν να προσανατολιστεί, τόσο πολύ άλλαξε η γειτονιά. Επειδή όμως λαβώθηκε αυτό το κομμάτι του Μεταξουργείου τόσο πολύ, διέσωσε και κάποια κομμάτια του, που σήμερα εκλύουν μεγάλη δύναμη αφήγησης.
Αν κάνει κάποιος ένα γύρο με άξονα την Αχιλλέως θα διαπιστώσει ότι η απέναντι πλευρά προς τις πλατείες Δουρούτη και Αυδή δεν έχει καμία σχέση με αυτή τη μάλλον νυσταλέα, αλλά ποιητική, μεριά προς την Κωνσταντινουπόλεως. Εκεί, σε αυτό το κομμάτι, γωνία Αχιλλέως και Θερμοπυλών στέκει ένα από τα ωραία μπάουχαους της Αθήνας, ξεχαρβαλωμένο και διπλομαντωλωμένο. Πρέπει να έχει σχεδιαστεί από κάποιον που είχε επαφή με τον μοντερνισμό της πρωτοπορίας του ’30, είναι τέτοια η οικονομία της γραμμής του και άλλη τόση η κομψότητά του. Από τη σιδερένια, σφυρηλατημένη αρ ντεκό είσοδο επί της Αχιλλέως, μπορεί κανείς να κλέψει μια ματιά στο εσωτερικό. Μια μαρμάρινη σκάλα ανεβαίνει πάνω και στο πλάι, τι έκπληξη, ένα παμπάλαιο σεντούκι, πεταμένο όπως όπως. Ενα σεντούκι ωραίο, που αν κάποιος το συντηρούσε, θα έδειχνε την πατίνα του και τη μαστοριά του.
Αυτό το άλλοτε μοντέρνο σπίτι είναι πολύ γνωστό στους φωτογράφους της Αθήνας γιατί έχει εξωστρέφεια λόγω της θέσης του. Είναι, όμως, και πολύ ιδιαίτερο με το θερμό αρτιφισιέλ του σε όλη την πρόσοψη και τους ωραία καταμερισμένους όγκους του. Από τη Θερμοπυλών, όπου «διπλώνει», δεν φαίνεται πόσο εντυπωσιακό είναι, αλλά εκεί δημιουργεί μια όμορφη αντίθεση και γειτνίαση με το διπλανό σωζόμενο εκλεκτικιστικό σπίτι. Είναι μια ρομαντική κατοικία που ευτυχώς κατοικείται και προσφέρει μια αίσθηση για το πώς ήταν ο δρόμος πριν από 100 χρόνια. Στάθηκε να αποτυπώσω αυτήν τη γειτνίαση, αυτήν την αντίθεση αλλά κυρίως αυτήν τη χωνεμένη και θελκτική αθηναϊκότητα, που σε διαπερνά και σου υπενθυμίζει τις βαθιές ρίζες.