Δύο απώλειες για τον κόσμο των γραμμάτων

Δύο απώλειες για τον κόσμο των γραμμάτων

2' 53" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Δύο ανήσυχες και αιρετικές φωνές των γραμμάτων σίγησαν τις προηγούμενες μέρες. Πρώτος, την περασμένη Παρασκευή, έφυγε από τη ζωή ο ομότιμος καθηγητής Νεοελληνικής και Συγκριτικής Γραμματολογίας Γιώργος Βελουδής, σε ηλικία 79 ετών. Λίγες ώρες αργότερα, έχασε τη μάχη ένας ανήσυχος όσο και εύστοχος δημοσιογράφος, αρθρογράφος, μεταφραστής, συγγραφέας: ο Κωστής Παπαγιώργης σε ηλικία 67 ετών.

Ο Γιώργος Βελουδής γεννήθηκε στην Αθήνα το 1935 και σπούδασε Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας και συνέχισε με μεταπτυχιακές σπουδές Ιστορίας, Φιλοσοφίας και Κοινωνιολογίας στο Μόναχο, όπου και δίδαξε για πολλά χρόνια. Επιστρέφοντας στην Ελλάδα διετέλεσε καθηγητής στο Τμήμα Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων από το 1983, με γνωστικά αντικείμενα τη νεοελληνική και τη συγκριτική γραμματολογία. Συνέδεσε το όνομά του με μερικές από τις σημαντικότερες και πιο απρόβλεπτες προσεγγίσεις προσώπων και έργων της νεοελληνικής γραμματείας. Εξέφρασε ρηξικέλευθες απόψεις, ιδίως για το σολωμικό έργο, εγείροντας αντιρρήσεις και αντιπαραθέσεις. Από το 1983 δίδαξε νεοελληνική και συγκριτική γραμματολογία στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. Το βιβλίο του «Διονύσιος Σολωμός. Ρομαντική ποίηση και ποιητική. Οι γερμανικές πηγές» θεωρήθηκε τομή στις σολωμικές σπουδές και βραβεύτηκε με το Κρατικό Βραβείο κριτικής-δοκιμίου. Ο Γιώργος Βελουδής ήταν ένας άνθρωπος με βαθιά γνώση, με ακόμη βαθύτερη αφοσίωση στην επιστήμη και στην έρευνα και είχε αταλάντευτη πίστη σε ό,τι υποστήριζε. Είχε έρθει πολλές φορές σε δημόσια ρήξη με συναδέλφους του και είχε συγκρουστεί με πολλούς και τα τελευταία χρόνια της ζωής του βίωσε τη μοναξιά του ανθρώπου που δεν κάνει ούτε πόντο πίσω από τις απόψεις και τις αρχές του.

Ευθύβολες απόψεις

Κι αν ο Γιώργος Βελουδής ήταν γνωστός κυρίως στην ακαδημαϊκή κοινότητα, δεν ισχύει το ίδιο με τον Κωστή Παπαγιώργη. Κι ας απείχε από δημόσιες εκδηλώσεις και τελετές. Είχε όμως δημιουργήσει, μέσω των κειμένων του και των βιβλίων του, μια ευρύτατη κοινότητα φίλων. Γι’ αυτό και ήταν πολλοί που σκυθρώπιασαν από την περασμένη Παρασκευή το βράδυ, όταν έγινε γνωστός ο θάνατός του. Ο Κωστής Παπαγιώργης γεννήθηκε το 1947 στο Νεοχώρι Υπάτης στη Φθιώτιδα όπου ήταν διορισμένος ο δάσκαλος πατέρας του και μεγάλωσε στην Παραλία της Κύμης. Εκεί θέλησε η οικογένειά του να δοθεί, αντί στεφάνων, η συμβολή των φίλων του, όχι για κάτι αόριστο, αλλά για να κατασκευαστεί παιδική χαρά. Χθες το μεσημέρι κηδεύτηκε στο νεκροταφείο του δήμου όπου έζησε τα περισσότερα χρόνια της ζωής του, στο Χαλάνδρι. Πριν από το Χαλάνδρι όμως, και στη διάρκεια της δικτατορίας, ο Κωστής Παπαγιώργης βρέθηκε στο Παρίσι και παρακολούθησε μαθήματα Φιλοσοφίας στο Βενσέν. Με την επιστροφή του, το 1975 ασχολείται με τη μετάφραση (Πασκάλ, Κίργκεγκοφ, Φουκό, Σιοράν, Ντεριντά κ.ά.) και ξεκινάει να γράφει τα δοκίμιά του για θέματα που αφορούν πολλούς αν όχι όλους: μέθη, ζηλοτυπία, μισανθρωπία, φιλία, φόβος, μνησικακία, θάνατος. Ολα του τα βιβλία κυκλοφορούν από τις εκδόσεις «Καστανιώτης».

Το 2002 τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Μαρτυρίας-Χρονικού για το βιβλίο του «Κανέλλος Δεληγιάννης». Ο τρόπος γραφής του, είτε στα δοκιμιακά του κείμενα, είτε στα άρθρα του, είτε στις κριτικές βιβλίου ήταν ευθύβολος και χωρίς μισόλογα κατέθετε τις απόψεις του. Για όλα τα θέματα: είτε επρόκειτο για ποδόσφαιρο -ήταν φανατικός οπαδός του Παναθηναϊκού- είτε επρόκειτο για πολιτική, για φύση, για βιβλία, για πολιτισμό. Τον «δημιουργικό συγγραφέα, τον ακριβή μεταφραστή, τον διεισδυτικό δοκιμιογράφο και χρονικογράφο» αποχαιρέτισαν με ανακοινώσεις τους το ΥΠΠΟ και πολιτικά κόμματα. Το τελευταίο του κείμενο δημοσιεύτηκε στις 27 Ιανουαρίου στο Protagon.gr με τίτλο «Οι πρώην»: «Η πλάνη γεννάει πάντα γόνιμες διαθέσεις και κοπιαστικές προσπάθειες. Και τα μεγάλα πάθη, όσο ευτελή κι αν είναι τα αποτελέσματά τους, είναι πολύτιμα διότι γεννούν μεγάλες μετάνοιες. Με άλλα λόγια, όποιον άνθρωπο κι αν συναντήσουμε με κάποιο ίχνος σοβαρότητας, αναγνωρίζουμε χαρακτηριστικά του πρώην», έγραφε.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή