Σε ένα περιβάλλον, «υποκειμενικής μνήμης» όπως λέει η ίδια η Ράνια Μπέλλου, οι δημιουργίες της, σχέδια σε γιαπωνέζικο χαρτί, επιδρούν ακόμη και ψευδαισθητικά. Στην Kalfayan Galleries, στο Κολωνάκι, όπου από 1η Σεπτεμβρίου, συνεχίζεται η ατομική της έκθεση «Forty Floating Moons», η Ράνια Μπέλλου δίνει υπόσταση σε ένα κοίτασμα του πρόσφατου αστικού παρελθόντος, με πρώτη ύλη σημειωματάρια, φωτογραφίες, επιστολές, άλμπουμ από μία «κοινή σε όλους» παρακαταθήκη μνήμης της δεκαετίας του ’50: σαν «μια ελεύθερη περιήγηση ανάμεσα σε θολές και ασαφείς νοητές εικόνες».
«Με ενδιαφέρει η επανεξέταση του παρελθόντος, μέσα από τη στιγμιαία αποτύπωση της εικόνας ως καταγραφή του φωτός, αφήνοντας τα ίχνη της να εξασθενούν μέσα στον χρόνο» λέει η Ράνια Μπέλλου από το Λονδίνο, όπου ζει και εργάζεται. Ανασυστήνοντας έναν κατά Μαρσέλ Προυστ κόσμο, ανθολογώντας από σπαράγματα και ψιθύρους, αρχιτεκτονώντας νήματα σε ένα φροϋδικό τοπίο και εκβάλλοντας σε ένα δάσος χάρτινων κατόπτρων διπλής όψεως, η Ράνια Μπέλλου οδηγείται σε έναν εναγκαλισμό της ερμηνείας της μνήμης όπως την είχε αποδώσει ο Μπόρχες: «…το παρελθόν δεν είναι τίποτε άλλο από την παροντική μνήμη».
«Στο έργο μου, η μνήμη δεν αφορά μια αναπαράσταση του παρελθόντος αλλά μια νέα αφήγηση, μια "αφηγηματική" αποκατάσταση και αναπαράσταση του χρόνου», εξηγεί η ίδια. «Μέσα από υλικά θραύσματα και ίχνη περασμένων σχέσεων, μέσα από γράμματα και ημερολόγια, με την εναλλαγή μεταξύ μνήμης και λήθης, ανασύρω αυτά τα κοινότοπα και συχνά ιδιωτικά τεκμήρια παρελθόντων χρόνων με σκοπό να περιδιαβώ σε φανταστικούς τόπους».
Ακόμη και το θρόισμα των εικαστικών σημειωματαρίων συνηγορεί στο υποβλητικό κλίμα. «Το χαρτί παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στα έργα μου και ιδιαιτέρως η ευθραυστότητά του. Χρησιμοποιώ λεπτά χειροποίητα ιαπωνικά χαρτιά Gampi ή Kozo πάνω στα οποία σχεδιάζω με μολύβι ανθρώπινες φιγούρες και λέξεις, αστικά τοπία και τόπους, παρμένα από φωτογραφίες, γράμματα, ημερολόγια και καρτ ποστάλ. Τη συλλογή παλαιών φωτογραφικών άλμπουμ και κειμηλίων, ακολουθεί η αποσύνθεση και η επανασύνθεσή τους σε αραχνοΰφαντα σχέδια τα οποία περισσότερο συγκαλύπτουν, παρά αποτυπώνουν τα υλικά ίχνη φωτογραφικών συναντήσεων, ανακτώντας και ανακατασκευάζοντας το παρελθόν».
Υπάρχει μία δισυπόστατη αίσθηση διαφάνειας και αφάνειας, φωτός και σκότους, που εν τέλει – καθώς περιηγείται κανείς στην έκθεση, με τη βουβή προσήλωση που προκαλεί η αναπόφευκτη προβολή προσωπικών αναμνήσεων του θεατή -τείνει να συγκεραστεί σε ένα όλον, με κατάλυση των ορίων του χρόνου, ακόμη και με υπονόμευση της ίδιας της θνητότητας.
Τα ερεθίσματα
Πέρα από τη δύναμη της ερμηνείας ή της ψυχικής συμμετοχής, η έκθεση είναι τυλιγμένη σε ένα αόρατο τούλι υψηλής αισθητικής. Αυτή η άλλου τύπου «τυμβωρυχία» σε παλιά συρτάρια, σε λησμονημένους έρωτες, σε καλοκαίρια που χάθηκαν και σε ανθρώπους που έγιναν σκιές, μοιάζει να ορίζεται από το ίδιο το μυστήριο του εαυτού.
Η Ράνια Μπέλλου ζει σήμερα τη σκηνή τέχνης του Λονδίνου και εξηγεί πώς μέσα από την πληθώρα των ερεθισμάτων προσεγγίζει τον αυτοπροσδιορισμό της. «Οι πηγές έμπνευσης που έχει κανείς ως καλλιτέχνης σε μια πολυεθνική μητρόπολη είναι πολλά, αλλά ταυτόχρονα και ο ανταγωνισμός είναι ακόμη μεγαλύτερος. Μέσα από αυτή τη διαδικασία, γίνομαι "πολιτιστικός αρχαιολόγος", αρχειοθέτης, συλλέκτης, εικαστικός δημιουργός».
Kalfayan Galleries, Χάρητος 11, Κολωνάκι (τηλ. 210 7217679). Διάρκεια έως 27 Σεπτεμβρίου.