Ο Μάρτιν Βίντερκορν, διευθύνων σύμβουλος της Volkswagen, παραιτήθηκε μέσα στον κυκεώνα ενός σκανδάλου και πιθανός αντικαταστάτης του θα είναι ο Ματίας Μίλερ, επικεφαλής της Porsche, μέλους του ομίλου της VW. «Η εταιρεία χρειάζεται φρέσκο αέρα και ανανέωση προσωπικού κι εγώ ανοίγω τον δρόμο», δήλωσε, αναλαμβάνοντας την ευθύνη για το σκάνδαλο. Στο επίκεντρο βρίσκεται λογισμικό, το οποίο χρησιμοποιείται στα αυτοκίνητα της VW με στόχο την παραπλάνηση των Αρχών στις μετρήσεις εκπομπών ρύπων.
Την υπόθεση έφεραν στο φως οι επιστήμονες του μη κερδοσκοπικού ινστιτούτου Διεθνούς Συμβουλίου Καθαρών Μεταφορών, οι οποίοι με τη σειρά τους ενημέρωσαν τους αρμόδιους αξιωματούχους στις ΗΠΑ. O Γερμανός υπουργός Μεταφορών ανακοίνωσε πως το επίμαχο λογισμικό είχε εγκατασταθεί και σε οχήματα άλλων εταιρειών πέραν της VW, που κυκλοφορούν στην Ευρώπη. Επίσης, ξεκίνησαν άμεσα έρευνες στη Γερμανία, την Ιταλία και τη Νότια Κορέα και έπονται και άλλες, ενώ είναι πολύ πιθανό οι έρευνες να επεκταθούν και σε αυτοκίνητα άλλων ευρωπαϊκών εταιρειών. Αρχικά, η Υπηρεσία Περιβαλλοντικής Προστασίας στις ΗΠΑ εντόπισε πως σε περίπου 500.000 μοντέλα της Volkswagen και της θυγατρικής της Audi (Jetta, Beetle, Passat, Golf, Audi A3) των ετών 2009-2015 έχει εγκατασταθεί λογισμικό, το οποίο είναι επαρκώς «έξυπνο». Αυτό σημαίνει πως ανιχνεύει την κατάσταση του οχήματος: δηλαδή, όταν αντιληφθεί πως τελεί σε φάση διεξαγωγής ελέγχου των ρύπων, εκπέμπει λιγότερο διοξείδιο του άνθρακα και μονοξείδιο του αζώτου από ό,τι σε πραγματικές συνθήκες κυκλοφορίας. Σύμφωνα με την παραδοχή της ίδιας της Volkswagen περί τα 11 εκατομμύρια αυτοκίνητα φέρουν το «ένοχο» λογισμικό και βρίσκονται στη διεθνή αγορά εν γένει. Η απόφαση για την εγκατάσταση του εν λόγω λογισμικού προ εξαετίας είχε ληφθεί, όντας ο κ. Βίντερκορν στο πηδάλιό της. Το αν γνώριζε σε βάθος τα περί λογισμικού δεν έχει γίνει γνωστό. Ωστόσο, η αντίδρασή του ήταν τουλάχιστον καθυστερημένη και έδειχνε εγκληματική άγνοια κινδύνου για την εταιρεία, τον ίδιο και τους καταναλωτές, κατά τους ειδικούς. Από το 2014 ερευνούσαν το θέμα οι αμερικανικές αρχές, αλλά φέτος η εταιρεία αναγνώρισε το σφάλμα της.
Συγγνώμη
Ο Μάρτιν Βίντερκορν ζήτησε μάλλον απρόθυμα δημοσίως συγγνώμη για την υπόθεση μέσω του σάιτ της VW. Την Τρίτη είχαν συνεδριάσει εκτάκτως μέλη του διοικητικού συμβούλιου και συζήτησαν για την τύχη του, ενώ την επόμενη ημέρα παραιτήθηκε. Η Γερμανίδα καγκελάριος Αγκελα Μέρκελ απαιτεί να χυθεί φως στην υπόθεση, ενώ ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών Mισέλ Σαπέν ζητεί πανευρωπαϊκή έρευνα. Ο γερμανικός όμιλος θα κληθεί να πληρώσει τουλάχιστον 18 δισ. δολάρια πρόστιμο προς τις αμερικανικές αρχές, ενώ δεν είναι γνωστό πώς θα αντιδράσουν οι λοιπές υπηρεσίες σε άλλες χώρες. Δεν αποκλείεται να υποβληθούν μαζικές αγωγές από εξαπατηθέντες καταναλωτές. «Ακόμα και με την αποχώρηση του επικεφαλής της εταιρείας, το σοβαρότατο πλήγμα στην αξιοπιστία της απαιτεί πολύ χρόνο για να θεραπευθεί», επισημαίνει στο Business Intelligence o Ερικ Ντέζενχολ, υπεύθυνος σύμβουλος επιχειρήσεων για διαχείριση κρίσεων. «Συν τοις άλλοις, είναι πολύ θεμελιώδη τα ζητήματα που εγείρονται για να μπορέσουν να απαντηθούν απλά και μόνο με φυσική απομάκρυνση ενός ανθρώπου. Αμφισβητούνται η σχέση εμπιστοσύνης προς τους καταναλωτές, η προσήλωση στις αρχές της πράσινης αυτοκίνησης, καθώς και άλλα θέματα δομής και λειτουργίας». Δεδομένων του μεγέθους της Volkswagen και του ρόλου των κοινωνικών δικτύων, θα χρειαστεί μια περίπλοκη και περίτεχνη στρατηγική ελέγχου ζημιών, η οποία προϋποθέτει πολλά χρόνια, προσέθεσε ο κ. Ντέζενχoλ.
Και όμως, ο Μάρτιν Βίντερκορν είχε βγάλει έναν αναστεναγμό ανακούφισης με την απομάκρυνση του προέδρου της Volkswagen, Φέρντιναντ Πίεχ, στις 17 Απριλίου αυτού του χρόνου. Ο πρώην στενός συνεργάτης και μέντοράς του στη Volkswagen κατέβαλε κάθε προσπάθεια για να τον εξοστρακίσει από τον όμιλο και να ενισχύσει την ήδη πανίσχυρη θέση του – άλλωστε, ο Πίεχ ανήκει στην ιδρυτική οικογένεια της Volkswagen και της θυγατρικής Porshe, η οποία συνολικά έχει μεγάλα μερίδια στην αυτοκινητοβιομηχανία. Αποπειράθηκε να προσεταιριστεί μέλη του Δ.Σ., αλλά μάταια. Τότε ο κ. Πίεχ είχε παραιτηθεί. Τώρα ήρθε η σειρά του κ. Βίντερκορν.
Η «χρυσή» 8ετία του
Ο Μάρτιν Βίντερκορν θεωρείται βετεράνος της αυτοκινητοβιομηχανίας. Στην καλή του εποχή στη Volkswagen –και πριν από το πολύκροτο σκάνδαλο– αποκαλείτο «στρατηγός που επιθεωρεί τα στρατεύματά του». Εδινε μεγάλη προσοχή στη λεπτομέρεια και ειδικά στον τεχνολογικό εξοπλισμό των αυτοκινήτων της Volkswagen. Είχε συμβάλει τα μέγιστα να αναδειχθεί η αυτοκινητοβιομηχανία σε πρώτη διεθνώς με κριτήριο τις πωλήσεις της. Παρέμεινε επικεφαλής της επί οκτώ χρόνια και είδε τις πωλήσεις να διπλασιάζονται, ενώ τα κέρδη της σχεδόν τριπλασιάστηκαν. Είχε τεράστια ισχύ στη Γερμανία, απολάμβανε ετήσιες αποδοχές 16 εκατ. ευρώ, καθώς και την εύνοια της Γερμανίδας καγκελαρίου. Τώρα θα λάβει συνταξιοδοτικό πακέτο 28,5 εκατ. ευρώ, ενώ μπορεί να διεκδικήσει και 3 εκατ. ευρώ επιπροσθέτως λόγω πρόωρης αποχώρησής του. Κατά τη θητεία του, ο Μάρτιν Βίντερκορν με στόχο να χαλυβδώσει τη δική του επιρροή, είχε ενορχηστρώσει μια αλλαγή δομής στον όμιλο εταιρειών της VW, ώστε μέσω περίπλοκων συναλλαγών να την εξαγοράσει η θυγατρική της Porsche. Το ξέσπασμα του σκανδάλου τον άφησε «άφωνο», όπως ισχυρίστηκε, γιατί δεν πίστευε πως τέτοιες παραβιάσεις μπορούσαν να γίνουν στην εταιρεία σε τέτοια κλίμακα. Ο Γερμανός υπουργός Μεταφορών είχε δηλώσει ότι δεν γνώριζε για την επίμαχη τεχνολογία της Volkswagen. Εντούτοις, πριν από λίγους μήνες, στελέχη των Πρασίνων είχαν επισημάνει στην κυβέρνηση το χάσμα μεταξύ των δοκιμών για τις εκπομπές ρύπων και του τι πραγματικά εξέπεμπαν τα αυτοκίνητα εν κινήσει. Η VW είχε μεγάλα οφέλη από την απάτη, διότι με τα «πειραγμένα» πετρελαιοκίνητα μοντέλα της ανταποκρινόταν στις αυστηρότερες προδιαγραφές της νομοθεσίας στις ΗΠΑ και διαφήμιζε ότι τα οχήματα αυτά εξασφάλιζαν οικονομία στα καύσιμα. Στη συγκεκριμένη αγορά, οι πωλήσεις της μειώνονται και τα πετρελαιοκίνητα μοντέλα δεν είναι τόσο δημοφιλή όσο στην Ευρώπη.