Μία εβδομάδα μετά τον εκλογικό θρίαμβο του ΠΑΣΟΚ στις 18 Οκτωβρίου του 1981, ο Ανδρέας Παπανδρέου παραχώρησε την πρώτη τηλεοπτική συνέντευξή του στο αμερικανικό δίκτυο ABC. Ηταν μια συνέντευξη που προκάλεσε μεγάλη αίσθηση στην Ελλάδα της εποχής, καθώς η κρατική τηλεόραση και οι φιλοκυβερνητικές εφημερίδες παρουσίασαν την εμφάνιση Παπανδρέου περίπου ως ανεπανάληπτο ελληνικό θρίαμβο, καθώς ο νεοεκλεγείς πρωθυπουργός «δεν μάσησε τα λόγια του» και μάλιστα στο σπίτι του «εχθρού».
Ηταν η εποχή που ο αντιαμερικανισμός ανθούσε στην Ελλάδα και το ΠΑΣΟΚ ανέβαινε στην εξουσία υποσχόμενο επαναδιαπραγμάτευση της σχέσης μας με το ΝΑΤΟ και την εκδίωξη των αμερικανικών βάσεων από τη χώρα.
Καθώς στις αρχές της εβδομάδας που μας πέρασε το ταξίδι του Αλέξη Τσίπρα μονοπώλησε το ενδιαφέρον της εγχώριας ειδησεογραφίας, αναζήτησα το βίντεο εκείνης της σχεδόν ξεχασμένης πια συνέντευξης και, ευτυχώς, το βρήκα στο επιλεγμένο αρχειακό υλικό της ιστοσελίδας του Ιδρύματος Ανδρέα Γ. Παπανδρέου.
Η εικόνα μαρτυρεί πολύ γρήγορα τη χρονική απόσταση από το 1981. Ενας δημοσιογράφος από κάποιο αυτοσχέδιο στούντιο στην Αθήνα (Μάικλ Λι) έχοντας απέναντί του έναν στιβαρό και… σκασμένο από αυτοπεποίθηση «Ανδρέα», κι ένας δεύτερος δημοσιογράφος από την Ουάσιγκτον (Φρανκ Ρέινολντς) αρχίζουν αμέσως να «πυροβολούν» κατά ριπάς: σύντομες, ευθύβολες, άμεσες ερωτήσεις που συνοψίζονται στο μοναδικό ερώτημα που θα μπορούσε να απασχολεί το αμερικανικό κοινό: «Τα εννοείτε όλα αυτά που λέγατε προεκλογικά ή μπορούμε να κοιμόμαστε ήσυχοι;».
Δεν θα σταθώ στις μάλλον καθησυχαστικές απαντήσεις που τελικά δίνει ο Παπανδρέου (επαναλαμβάνει δύο φορές ότι δεν θα προχωρήσει σε μονομερείς ενέργειες) και οι οποίες διανθίζονται πού και πού από επιδέξια λεκτικά σχήματα, προορισμένα να εξάψουν το εθνικό φρόνημα των Ελλήνων και μόνο τηλεθεατών.
Αν δείτε το βίντεο, προσέξτε τη γλώσσα του σώματος του Παπανδρέου, ο οποίος φοράει ένα casual μπεζ σακάκι, σκούρα μπλε γραβάτα και σιέλ πουκάμισο (μόδα κατευθείαν από το Μπέρκλεϊ): σταθερό βλέμμα, κοφτές ματιές στους δημοσιογράφους ως ένδειξη αποφασιστικότητας και όχι επιθετικότητας. Χαμογελάει σπάνια, παραμένει ευγενής, δεν υψώνει ούτε μια στιγμή τον τόνο της φωνής του και όλος ο τρόπος του μαρτυρεί μηδενική προσπάθεια να γίνει αρεστός στους συνομιλητές του. Τα πολύ καλά αγγλικά του είναι μία από τις πολλές παραμέτρους που κάνουν τον Παπανδρέου statesman. Τα υπόλοιπα έχουν να κάνουν με τον ίδιο και μια ολόκληρη εποχή, που για την Ελλάδα είναι πια σχεδόν πεθαμένη. Για καλό και για κακό.