Αγαπούσε τις δαντελένιες λεπτομέρειες στα ρούχα και συνήθιζε να στολίζει με λουλούδια τα μαλλιά της. Λάτρευε τη μουσική και το χορό. Τα καλοκαίρια, στο Hyannis Port, περνούσε ώρες ολόκληρες στην παραλία, είτε κολυμπώντας είτε διαβάζοντας περιοδικά με κουτσομπολιά για τους σταρ του Χόλιγουντ. Στο ημερολόγιό της έγραφε τα όνειρά της, για μακρινά ταξίδια και πάρτι με όμορφα αγόρια, αλλά και το πόσο μόνη και καταπιεσμένη ένιωθε. Ηταν ένα κορίτσι γεμάτο ζωντάνια. Πέρασε τα περισσότερα χρόνια της έγκλειστη σε μοναστήρια και ψυχιατρικές κλινικές. Η ζωή της καταστράφηκε όχι τόσο εξαιτίας της άγνοιας και του φόβου του πατέρα της -που αποφάσισε να της γίνει λοβοτομή- αλλά, κυρίως, εξαιτίας της φιλοδοξίας και του πάθους για εξουσία μιας ολόκληρης οικογένειας. Τη συγκλονιστική ιστορία της Ρόζμαρι Κένεντι, της επί δεκαετίες «εξαφανισμένης» αδελφής του JFK, αφηγούνται δύο βιβλία που αυτές τις μέρες κυκλοφορούν στις ΗΠΑ: «The Missing Kennedy» της Elizabeth Koehler-Pentacoff και «Rosemary: The Hidden Kennedy Daughter» της Kate Clifford Larson.
Ενα αλλιώτικο μωρό
Τρίτο παιδί -και πρώτη κόρη- της Ρόουζ και του Τζόζεφ Κένεντι, η Ρόζμαρι γεννήθηκε τον Σεπτέμβριο του 1918, όταν η Ισπανική Γρίπη θέριζε τις Ηνωμένες Πολιτείες. Ο τοκετός ήταν δύσκολος. O γιατρός άργησε να φτάσει. Στέρησε η καθυστέρησή του από το βρέφος το απαραίτητο οξυγόνο την κρίσιμη στιγμή; Κανείς δεν ξέρει με σιγουριά. Ομως η μητέρα της, με το που την πήρε για πρώτη φορά στην αγκαλιά της, διαισθάνθηκε ότι αυτό το μωρό ήταν διαφορετικό. «Σπάνια έκλαιγε. Μόνο μας κοίταζε με τα μεγάλα καστανά μάτια της», έγραψε η Ρόουζ στην αυτοβιογραφία της. «Καθώς μεγάλωνε, μέρα με τη μέρα συνειδητοποιούσαμε πόσο αργή ήταν σε όλα. ∆υσκολευόταν απίστευτα να μάθει οτιδήποτε. Ακόμη κι όταν άρχισε να περπατάει, δεν μπορούσε καν να ανεβεί στο έλκηθρό της. Οταν πήγε στο σχολείο, το να γράψει έστω και μερικές λέξεις ήταν για εκείνη μαρτύριο».
Οι μαθησιακές δυσκολίες της κόρης τους και η αδυναμία της να συνυπάρξει με τους συμμαθητές της (ήταν ανεξήγητα επιθετική) οδήγησαν το ζευγάρι στην απόφαση να μην την αφήσουν να συνεχίσει το σχολείο προσέλαβαν ειδικούς δασκάλους για μαθήματα κατ’ οίκον. Η Ρόζμαρι ήταν μόλις 8 ετών τότε. Μέχρι την αρχή της εφηβείας της, οι επιδόσεις της στη γραφή και την ανάγνωση ήταν απογοητευτικές, αλλά μπορούσε να κάνει νοερές προσθέσεις μέχρι και τριών τριψήφιων αριθμών! Η διαφορετικότητά της όμως παρέμενε, ως φαίνεσθαι, «αγκάθι» για την οικογένεια.
Οι γονείς της απευθύνθηκαν στο Τμήμα Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ. Επειτα από μια σειρά τεστ, η διάγνωση ήταν σαφής: «Η κόρη σας είναι διανοητικώς καθυστερημένη και πρέπει να μπει σε ίδρυμα». Το 1931, σε ηλικία 13 ετών, η Ρόζμαρι στέλνεται στη Μονή της Ιεράς Καρδιάς, στο Ελμχαρστ. Εκεί η απομόνωσή της συνεχίζεται. Παρακολουθεί μαθήματα χωριστά από τα άλλα παιδιά. Οι Κένεντι, πάντως, για να δείξουν την ευγνωμοσύνη τους για τη «φροντίδα» που της προσφέρουν, χαρίζουν στο μοναστήρι ένα καινούργιο γήπεδο τένις…
Ντεμπιτάντ στο Μπάκιγχαμ
Μόλις έκλεισε τα 18, η νεαρή Κένεντι επέστρεψε στο σπίτι. Η κατάστασή της είχε επιδεινωθεί – διόλου ανεξήγητο με όσα είχε υποστεί έγκλειστη όλα αυτά τα χρόνια. Παρά ταύτα, το οικογενειακό περιβάλλον και η επαφή με τα αδέλφια της, που υπεραγαπούσε, της έκαναν καλό. Μέρα με τη μέρα, γινόταν ολοένα και πιο «φυσιολογική». Τον Ιανουάριο του 1938, όταν ο Τζόζεφ τοποθετείται πρέσβης των ΗΠΑ στο Λονδίνο, εκείνη είναι τρισευτυχισμένη που θα ταξιδέψει στη Βρετανία. Η οικογένεια εγκαθίσταται σε μια πολυτελή κατοικία με θέα στο Χάιντ Παρκ. Τα κορίτσια αρχίζουν μαθήματα χορού. Τον Μάιο της ίδιας χρονιάς, η Ρόζμαρι και η μικρότερη αδελφή της, Καθλίν, εμφανίζονται στο χορό των ντεμπιτάντ στο Μπάκιγχαμ, ενώπιον του βασιλιά Γεωργίου VI. Τις επόμενες μέρες, ο αγγλικός και ο αμερικανικός Τύπος εκθειάζουν την ομορφιά της δεσποινίδας Κένεντι, που ήταν εντυπωσιακή μέσα στη σατέν τουαλέτα της με τα ασημένια φινιρίσματα και το τούλι στους ώμους. Στις σχετικές φωτογραφίες, η Ρόζμαρι κρατάει ένα μπουκέτο από λευκά κρινάκια και λάμπει από χαρά…
Το ξέσπασμα του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου φέρνει νέες ανατροπές. Την άνοιξη του 1940, όταν ο Χίτλερ απειλεί ότι τα στρατεύματά του θα εισβάλουν στη Βρετανία, οι Κένεντι περνούν ξανά τον Ατλαντικό, για να επιστρέψουν στην πατρίδα. Η Ρόζι -όπως είναι το χαϊδευτικό της- είναι πια 22 ετών. Οι καμπύλες της, η έντονη σεξουαλικότητά της και το διαρκώς αυξανόμενο ενδιαφέρον της για τους άνδρες ανησυχούν τους γονείς της. Κι αν… επωφελούνταν κάποιος από όσους την περιτριγύριζαν; Κι αν έμενε έγκυος; Το σκάνδαλο θα είχε ανυπολόγιστες συνέπειες στη φήμη της οικογένειας αλλά και στην πολιτική καριέρα του Τζον, που είχε ήδη δρομολογηθεί.
Ο πάτερ φαμίλιας δεν χρειάστηκε να το σκεφτεί πολύ: η κοπέλα πήρε και πάλι το δρόμο για το μοναστήρι. Αλλά δεν έμελλε να μείνει πολύ. Οι καλόγριες σύντομα ειδοποίησαν ότι σχεδόν κάθε βράδυ «το έσκαγε για να συναντήσει άνδρες». Την έστειλαν, λοιπόν, ξανά στο σπίτι όπου, στην πραγματικότητα, έμενε φυλακισμένη, χωρίς να της επιτρέπεται να πάει οπουδήποτε χωρίς επίβλεψη. Οι συνθήκες πυροδότησαν άλλη μία επιδείνωση: η Ρόζμαρι διεκδικούσε το δικαίωμα να ζήσει ελεύθερη, όπως τα αδέλφια της. Ούρλιαζε σαν άγριο ζώο. Επεφτε στο πάτωμα και χτυπιόταν. Τα ξεσπάσματά της άρχισαν να οδηγούν σε σοβαρές κρίσεις, οι οποίες διαγνώστηκαν ως επιληψία.
Κρυφά από τη γυναίκα του και τα υπόλοιπα παιδιά του, ο πατέρας της την πήγε για εξέταση στον Γουόλτερ Φρίμαν, νευρολόγο – ψυχίατρο και καθηγητή στο Πανεπιστήμιο George Washington. Ο «ειδικός» συμπέρανε ότι η αιτία όλων αυτών ήταν η οξεία κατάθλιψη. Πρότεινε, μάλιστα, μια νέα μέθοδο, την προμετωπιαία λοβοτομή, που θα εξαφάνιζε την οργή της και θα την έκανε ξανά ήρεμη και χαρούμενη, όπως διαβεβαίωνε. Απέκρυψε, όμως, το ότι ο ίδιος είχε πραγματοποιήσει τη συγκεκριμένη επέμβαση μόνο σε πτώματα! Ο Τζόζεφ έδωσε τη συγκατάθεσή του. Και το κοντέρ της ζωής της Ρόζμαρι… μηδενίστηκε. Το 1941. Στα 23 της χρόνια.
Είκοσι χρόνια στα… αζήτητα
Μετά την επέμβαση, τίποτα δεν υπήρχε που να θύμιζε την όμορφη, χαμογελαστή κοπέλα που ονειρευόταν να γνωρίσει τον κόσμο. Η αριστερή πλευρά της είχε παραλύσει, δεν μπορούσε να χρησιμοποιήσει ούτε τα δάχτυλά της. Το κεφάλι της θα έγερνε μονίμως στο εξής, σχεδόν θα ακουμπούσε στον ώμο της. ∆εν μπορούσε να μιλήσει. Εβγαζε μόνο άναρθρες κραυγές. Μεταφέρθηκε σε ιδιωτική ψυχιατρική κλινική στη Νέα Υόρκη. Ο πατριάρχης της δυναστείας των Κένεντι ποτέ δεν αποκάλυψε σε κανέναν τι είχε συμβεί. Ούτε καν στη σύζυγό του. Είπε ψέματα ότι η κατάστασή της είχε επιδεινωθεί ραγδαία και ότι οι γιατροί συνέστησαν τον εγκλεισμό της χωρίς επισκέψεις που θα μπορούσαν να την επηρεάσουν. Και η υπόλοιπη οικογένεια, παραδόξως, αρκείται σ’ αυτό το σενάριο.
Για τα επόμενα είκοσι χρόνια κανείς δεν θα ενδιαφερθεί, δεν θα αναζητήσει τη «χαμένη» Κένεντι. Κανείς δεν θα μάθει ότι στο ψυχιατρείο η Ρόζμαρι έπρεπε, σαν μωρό, να διδαχθεί από την αρχή τα βασικά: να περπατάει, να ντύνεται, να πλένει τα δόντια της. Ούτε ότι το 1949 κακοποιήθηκε σεξουαλικά. Και αυτό το μυστικό ο πατέρας της θα το κρατήσει καλά κρυμμένο – όπως την ίδια.
Η δεκαετία του ’50 τη βρίσκει σε άλλο άσυλο, στο Ουισκόνσιν. Εκεί, τη φροντίδα της αναλαμβάνει μια καλόγρια, η Αδελφή Πάουλους, που με την αγάπη και την υπομονή της καταφέρνει να κερδίσει την εμπιστοσύνη της. «Από το βλέμμα της και μόνο καταλάβαινε τι ήθελε να πει, τι είχε ανάγκη», λέει η Elizabeth Koehler-Pentacoff, συγγραφέας ενός από τα δύο νέα βιβλία, η οποία είχε πληροφορίες από «πρώτο χέρι»: η Πάουλους ήταν θεία της.
Ο Τζόζεφ Κένεντι πεθαίνει το 1969. Μόνο τότε, όπως υποστηρίζει η σύζυγός του στην αυτοβιογραφία της, η ίδια μαθαίνει την αλήθεια – βλέποντας τις μηνιαίες καταθέσεις χρημάτων στο λογαριασμό του ασύλου. Αποφασίζει να επισκεφθεί την κόρη της. Οσοι ήταν παρόντες στη συνάντησή τους συγκλονίστηκαν βλέποντας τη Ρόζμαρι να τρέχει προς το μέρος της μητέρας της και να αρχίζει να τη χτυπά με γροθιές στο στήθος, ουρλιάζοντας. ∆εν είχε ξεχάσει. ∆εν μπορούσε να συγχωρήσει…
Η άλλη συγγραφέας, Kate Clifford Larson, υποστηρίζει ότι είχε προηγηθεί μια επίσκεψη του Τζον Κένεντι, το 1959. Αλλά κανείς δεν μπορεί να την επιβεβαιώσει. Μέχρι το τραγικό τέλος τους, ούτε ο Τζον ούτε ο Ρόμπερτ -και, φυσικά, ούτε οι γυναίκες τους- την είδαν ξανά. Μόνο δύο από τα μικρότερα αδέλφια της της έδωσαν, έστω και καθυστερημένα, λίγη από τη στοργή που τόσο στερήθηκε: ο Τεντ και η Γιούνις, που με αφορμή την τραγική ιστορία της ίδρυσε τους Special Olympics…
Τη δολοφονία του αδελφού της η Ρόζμαρι την πληροφορήθηκε από την τηλεόραση. ∆εν αντέδρασε. Πώς θα μπορούσε; Αφού δεν τον αναγνώριζε πια. Η Αδελφή Πάουλους πέθανε το 1996, σε ηλικία 86 ετών. Η Ρόζμαρι έφυγε από τη ζωή στις 7 Ιανουαρίου 2005. Η τελευταία φωτογραφία της τη δείχνει να κοιμάται σε μια πολυθρόνα, αγκαλιά με τα χριστουγεννιάτικα δώρα της… ≠