Είναι μεγάλο πράγμα η διαφάνεια. Τόσο μεγάλο, που κάθε δημοκρατική χώρα πρέπει να την έχει. Υπό την έννοια αυτή, είναι λογική η έκκληση του κ. Ανδρέα Λοβέρδου να ελεγχθεί από την επόμενη Βουλή «η απόπειρα του ΣΥΡΙΖΑ να κατασκευάσει ένα καθεστώς διακριτό από τη Δημοκρατία της Διαφάνειας, τη Δημοκρατία του φωτός της ημέρας, και συγκεκριμένα η προσπάθειά του να κατασκευάσει ένα καθεστώς της “δημοκρατίας της νύχτας” (…). Ο σεβασμός του Συντάγματος και η μη απώλεια πρόσφατης οδυνηρής μνήμης αποτελούν τις πολιτικές προϋποθέσεις της διαλεύκανσης σοβαρότατων υποθέσεων, με κορυφαία τη σκευωρία Νοβάρτις» («“Οχι” σε πολιτικό “πλυντήριο”», Τα Νέα, 27.6.2019).
Πόθεν όμως προκύπτει ότι, κατά την υπερτετραετή προσπάθεια των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ να πληγεί η Δημοκρατία, η σκευωρία Novartis είναι η κορυφαία υπόθεση; Μην παρεξηγηθούμε: είναι σημαντική –σημαντικότατη– η απόπειρα μιας κυβέρνησης (και των περίεργων μηχανισμών στη Δικαιοσύνη) να σπιλωθούν κορυφαίοι πολιτικοί αντίπαλοί της· μεταξύ αυτών και δύο πρώην πρωθυπουργοί. Αλλά αν αυτό το άτεχνο σχέδιο διαβρώνει τη Δημοκρατία, το σχέδιο Β ή Χ του κ. Γιάνη Βαρουφάκη (και των περίεργων μηχανισμών που είχε φτιάξει στο υπουργείο Οικονομικών) υπήρξε ευθεία απειλή για την ύπαρξη της ίδιας της Δημοκρατίας. Οπως σημειώναμε όταν πρωτοαποκαλύφθηκε η ύπαρξη αυτού του μυστικού –ακόμη και από το Κοινοβούλιο– σχεδίου, και πριν υπάρξουν οι ανατριχιαστικές λεπτομέρειες του κ. Τζέιμς Γκάλμπρεϊθ περί εμπλοκής του υπουργείου Εθνικής Αμυνας στη «μετα-ευρώ» κατάσταση, το «σχέδιο Χ» ήταν το αντίστοιχο του «Σχεδίου Περικλής» και είχαν την ίδια δικαιολογία: την προετοιμασία της χώρας για το χειρότερο σενάριο. «Οι χώρες πρέπει να έχουν σχέδια διά παν ενδεχόμενο», σημειώναμε τότε. «Οι δημοκρατίες, όμως, απαιτούν και τη δημοκρατική νομιμοποίηση αυτών των σχεδίων (…), διότι κάθε φορά που μας έδεσαν, έγινε “για το καλό μας” που δεν ξέραμε» («Η “Κόκκινη Προβιά” του κ. Τσίπρα», Καθημερινή 2.8.2015).
Διαφάνεια λοιπόν παντού, όπως λέει ο κ. Λοβέρδος, και ουχί μόνο για τη μεγάλη σκευωρία της Novartis, διότι αν αυτή η υπόθεση ξεχωρίσει, θα θεωρηθεί ρεβανσισμός λόγω της εμπλοκής των ισχυρών της επόμενης μέρας. Αλλά πάλι, για τι σόι διαφάνεια μπορούμε να μιλάμε σε μια χώρα όπου το νομοθετικό πλέγμα ευνοεί ακόμη και τη ρητορική συγκάλυψη των υποθέσεων; Αρκεί να σκεφθούμε ότι στην υπόθεση Νovartis όλοι μιλούν για κάποιον «Ρασπούτιν», αλλά υπό τη δαμόκλειο σπάθη των λογοκριτικών νόμων (που ψήφισαν και ο κ. Λοβέρδος, και ο κ. Σαμαράς, και ο κ. Βενιζέλος) ουδείς σχεδόν τολμά να τον κατονομάσει.
Η διαφάνεια χρειάζεται πρώτα απ’ όλα θεσμούς ελευθερίας του λόγου και μετά δικαστικές αποφάσεις.