Μπορεί να μην άρεσε στον πρόεδρο Τραμπ –χωρίς να την έχει δει, όπως παραδέχθηκε– ωστόσο, νομίζω, πως κάθε πολίτης και σίγουρα κάθε πολιτικός θα πρέπει να δει την εφιαλτική ταινία που σάρωσε τα Οσκαρ, «Τα παράσιτα», του Κορεάτη σκηνοθέτη Μπονγκ Τζουν Χο.
Περιγράφει με μοναδικό τρόπο την κοινωνική πραγματικότητα στη Νότια Κορέα – μια χώρα πολύ πιο ανεπτυγμένη από την Ελλάδα (πενταπλάσιος πληθυσμός, δεκαπλάσιο ΑΕΠ και σχεδόν διπλάσιο κατά κεφαλήν ετήσιο εισόδημα) με εταιρείες κολοσσούς που ανταγωνίζονται στα ίσα όλους τους διεθνείς γίγαντες και κατασκευάζουν σχεδόν τα πάντα, από ρούχα και χημικά προϊόντα έως κινητά, ηλεκτρονικούς υπολογιστές και αυτοκίνητα. Μια χώρα, όμως, με τεράστιες κοινωνικές αντιθέσεις και ανισότητες μεταξύ των πλουσίων και των φτωχών και κατατρεγμένων, κάποιοι από τους οποίους ζουν υπό άθλιες συνθήκες στις μεγάλες πόλεις – εξ ου και «παράσιτα». Είναι άνεργοι ή κάνουν δουλειές του ποδαριού, και είναι έτοιμοι μέσα στην απόγνωσή τους να επιστρατεύσουν τα πάντα για να επιβιώσουν χωρίς να έχουν κάποια ουσιαστική πιθανότητα να ξεφύγουν από την κακή τους μοίρα. Είναι μια τρομακτική εικόνα από το μέλλον που δημιουργείται σε πολλές χώρες –ιδιαίτερα στις κοινωνίες της Απω Ανατολής– μετά τη διάλυση της μεσαίας τάξης και την ισοπέδωση που προκάλεσε η παγκοσμιοποίηση.
Στην Ελλάδα, είμαστε μακριά από αυτόν τον κατακερματισμένο κόσμο. Ωστόσο, βρισκόμαστε σε μια κρίσιμη χρονική συγκυρία, που θα πρέπει να ληφθούν καίριες αποφάσεις για το μέλλον της χώρας, για να μην καταντήσει η Ελλάδα ουραγός της Ευρώπης, και οι κοινωνικές ανισότητες που εντάθηκαν με τα μνημόνια να μπορέσουν να αμβλυνθούν βήμα βήμα. Ακόμη και σήμερα σχεδόν 800.000 Ελληνες είναι άνεργοι, η πλειονότητα με ελάχιστα εισοδήματα, με μια μεσαία τάξη αποδεκατισμένη και με την οικονομία να κινείται σε χαμηλούς για τη συγκυρία ρυθμούς ανάπτυξης. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη ήρθε στην εξουσία με την εντολή να εκσυγχρονίσει με γοργούς ρυθμούς τη χώρα, για να μπορέσει να κάνει το αναπτυξιακό άλμα στο μέλλον. Αλλά αυτό απαιτεί σημαντικές μεταρρυθμίσεις παντού.
Δυστυχώς, ενώ η κυβέρνηση ξεκίνησε με αποφασιστικότητα, πολιτική βούληση για συγκρούσεις και σχέδιο μεταρρυθμίσεων, πλέον φαίνεται να πατάει φρένο και να κοντοστέκεται, φοβούμενη να ανοίξει και άλλα μέτωπα και να τα βάλει με τα «κακώς κείμενα».
Μερικά παραδείγματα: Το Εργατικό Κέντρο της Αθήνας εξήγγειλε απεργία στα μέσα μαζικής μεταφοράς της Αθήνας για το νέο ασφαλιστικό, και από τις πρώτες πρωινές ώρες της Τρίτης δεν κυκλοφορούσε στους δρόμους της πρωτεύουσας ούτε ένα λεωφορείο ή τρόλεϊ, ενώ όλοι οι συρμοί του μετρό έμειναν ακίνητοι στα αμαξοστάσια.
Εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες υπέστησαν μιαν απίστευτη ταλαιπωρία για να πάνε στη δουλειά τους με το Ι.Χ. τους, ενώ όσοι δεν έχουν μεταφορικό μέσο ξεκίνησαν ώρες νωρίτερα για να φτάσουν εγκαίρως με ταξί, με τα πόδια ή με κάποιο φίλο. Δεν μπορεί μια κυβέρνηση που θέλει να πολεμήσει τη νοοτροπία της «λούφας και παραλλαγής» στο Δημόσιο να ανέχεται μια παρέα συνδικαλιστών να κατεβάζει τον γενικό διακόπτη των δημοσίων συγκοινωνιών, που έχουν στηθεί με τα δισεκατομμύρια των φορολογουμένων. Πόσο μάλλον, όταν οι οργανισμοί κοινής ωφελείας είναι υποχρεωμένοι, σύμφωνα με νόμο του 1982, όταν απεργούν να διατηρούν προσωπικό ασφαλείας προσφέροντας –έστω με πιο αραιά δρομολόγια– τις υπηρεσίες τους.
Αλλο παράδειγμα, η ΛΑΡΚΟ. Μια προβληματική ΔΕΚΟ που μπαίνει μέσα 5 εκατ. ευρώ τον μήνα, έχει συσσωρευμένα χρέη μισό δισ. ευρώ και πλουσιοπάροχα αμειβόμενους εργαζομένους (μέσο ετήσιο μισθολογικό κόστος 44.000 ευρώ ανά εργαζόμενο). Η κυβέρνηση αποφάσισε να δώσει έναν ακόμη χρόνο παράταση στη λειτουργία της επιχείρησης, επιχορηγώντας τη με 35 εκατ. ευρώ από τον κρατικό κορβανά και… βλέπουμε. Και σαν τη ΛΑΡΚΟ υπάρχει μια σειρά ΔΕΚΟ, μεταξύ άλλων η ΕΑΒ, η ΕΛΒΟ, τα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά με ελλείμματα όσο ένας ΕΝΦΙΑ.
Η ίδια διεκπεραιωτική λογική αποφυγής συγκρούσεων και διαρθρωτικών τομών φαίνεται ότι επικράτησε και στο ασφαλιστικό. Προτιμήθηκαν κάποια μπαλώματα αντί να υπάρξει μια μακρόπνοη μεταρρύθμιση. Διορθώθηκαν κάποιες «χοντράδες» του νόμου Κατρούγκαλου, κυρίως όσον αφορά τους ελεύθερους επαγγελματίες, υπήρξαν και κάποιες μικρές διορθωτικές αυξήσεις σε ασφαλισμένους για περισσότερα από 30 χρόνια και, άμπρα κατάμπρα, να τος ο νέος νόμος. Δεν δυσαρεστεί κανέναν και διασφαλίζει –λέει– βιώσιμη λειτουργία του ασφαλιστικού έως το 2070!
Ημαρτον.
Ελπίζουμε το ίδιο μπρος-πίσω να μην ισχύσει και στο μεταναστευτικό – το μεγάλο «αγκάθι» της κυβέρνησης. Να είναι, δηλαδή, προσωρινό το «πάγωμα» των επιτάξεων στα νησιά και να μην υπάρξει μία ακόμη υποχώρηση μπροστά στις αντιδράσεις για την αντιμετώπιση ενός χρόνιου προβλήματος που θα το βρούμε εκρηκτικό μπροστά μας.
Αν η κυβέρνηση δεν προχωρήσει τώρα που βρίσκεται ακόμη στον μήνα του μέλιτος τις μεταρρυθμίσεις, θα χάσει το τρένο. Και μαζί της θα το χάσει και η χώρα.