Το 2013 δύο ηγετικά στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ επισκέφθηκαν τον Γιώργο Παπακωνσταντίνου, που ελεγχόταν τότε από την προανακριτική επιτροπή της Βουλής για τη λίστα Λαγκάρντ. Του ζήτησαν να τους «δώσει» τον Βενιζέλο, με αντάλλαγμα μια ηπιότερη αντιμετώπιση του ίδιου.
Εκείνη η παλιά ιστορία –που ο Παπακωνσταντίνου είχε περιλάβει το 2016 στο βιβλίο του– δείχνει ότι το «μαγαζί» είχε από νωρίς καλλιεργήσει ενιαίο «συναλλακτικό» ήθος. Τρία χρόνια πριν από το «δώσε μας τη Μαρέβα», το κομματικό ιδεολόγημα είχε επωαστεί στη μήτρα του αντισυστημισμού: τη λίστα Λαγκάρντ. Η υπόθεση εκείνη –και οι σκανδαλοθηρικές τρόμπες που τη διόγκωσαν– σφράγισε όχι μόνο τη ρητορική του κόμματος, αλλά την ίδια του την ταυτότητα. Περισσότερο και από τις αριστερές καταβολές του, τον ΣΥΡΙΖΑ όρισαν και καθοδήγησαν η ιδέα της ηθικής του υπεροχής έναντι του συστήματος και η πίστη ότι η επιτυχία του προϋπέθετε τον έλεγχο του διεφθαρμένου συστήματος με κάθε μέσο.
Διαμορφώθηκε έτσι μια μονολιθική πολιτική κουλτούρα –«τους τελειώνουμε ή μας τελειώνουν»– την οποία οι μεταγραφές από τη Δεξιά βρήκαν έτοιμη. Δεν έφτιαξαν οι εισαγγελείς την «ατζέντα». Αντιθέτως. Στρατεύθηκαν στην ήδη καταστρωμένη ατζέντα για να τη φέρουν εις πέρας.
Λένε ότι όσα ακούσαμε στην ηχογράφηση, τα ξέραμε ήδη. Ξέραμε με ποια μέσα κυβέρνησε ο ΣΥΡΙΖΑ. Η φωνή, όμως, αυτού του κυνικού καθεστωτισμού, η υποκοσμική χροιά της, δεν είναι απλώς το περιτύλιγμα. Ακόμη και για τον ίδιο τον Τσίπρα, που ακούει αυτή τη φωνή δίπλα του από το 1995, η ακρόαση θα μπορούσε να είναι μια ευκαιρία αποστασιοποιημένης παρατήρησης της διακυβέρνησής του. Αλλο να ακούς τον κολλητό σου στο αυτί σου. Και άλλο να τον βλέπεις από την κλειδαρότρυπα να ντιλάρει στο όνομά σου.
Η αντίδραση του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ δείχνει ότι δεν άκουσε τίποτε. Δεν είναι, βέβαια, έκπληξη. Η πιο ηχηρή «αυτοκριτική» που έχει κάνει ο Τσίπρας πριν από την «κασέτα» ήταν η περιβόητη περί ελέγχου των αρμών της εξουσίας. Οταν σταθμίζει την πρωθυπουργία του δεν μετανιώνει για την κατεύθυνση που έδωσε στο μαγαζί. Μετανιώνει που δεν άπλωσε το μαγαζί ακόμη πιο επιθετικά.
Δεν είναι έκπληξη ούτε η στάση των παλαιών στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ που, υποτίθεται, είχαν ιδεολογική σπονδυλική στήλη προτού κάτσει πάνω τους ο πολακισμός. Ακόμη και όσοι ιδιωτικώς απεχθάνονται τον ντίλερ και τις μεθόδους του, δημοσίως τον καλύπτουν, τουλάχιστον διά της σιωπής τους. Ετσι είχαν καταπιεί για τέσσερα χρόνια και τον Καμμένο.
Η κώφωση μοιάζει σαν αυτονόητη αντίδραση για να διασωθεί το γόητρο του Τσίπρα. Ομως η πρόσφατη εκλογική εμπειρία του ΣΥΡΙΖΑ δείχνει ότι, όταν επωμίζεσαι τα βάρη για να σώσεις το γόητρο, το πολιτικό κόστος είναι μεγαλύτερο.
Ο ΣΥΡΙΖΑ φαίνεται τώρα καταδικασμένος σε αυτοδηλητηρίαση. Φαίνεται σαν να μην μπορεί να ακούσει ούτε το συμφέρον του.