Παράδοξες οι επιλογές των Ελλήνων ως προς τα πρόσωπα της Επανάστασης του 1821. Από όσους μετείχαν στην πανελλαδική έρευνα του Κέντρου Φιλελεύθερων Μελετών – Μάρκος Δραγούμης (ΚΕΦίΜ) με αφορμή τη συμπλήρωση 200 χρόνων από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης, ο Ιωάννης Καποδίστριας δηλώνεται λίγο σημαντικότερος από τον πρώτο πρωθυπουργό της υπό τα όπλα Ελλάδας Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο και πίσω από τους δύο στρατιωτικούς, τον Κολοκοτρώνη και τον Καραϊσκάκη.
Ωστόσο, παράλληλα με τον ρόλο του Καποδίστρια, ο Μαυροκορδάτος με τις διασυνδέσεις του σε κύκλους εξουσίας και στη διανόηση της Ευρώπης συνέβαλε καθοριστικά στην εξωτερική πολιτική της Επανάστασης. Για παράδειγμα, χωρίς τα δύο δάνεια από τη χρηματαγορά του Λονδίνου, που δρομολόγησε ο Μαυροκορδάτος, είναι αμφίβολο αν θα άντεχαν να συνεχίσουν οι πολεμιστές και κυρίως οι στόλοι μας τα χρόνια της οθωμανοαιγυπτιακής αντεπίθεσης 1824-1827, όπως αναφέρει ο Χαράλαμπος Παπασωτηρίου του Παντείου Πανεπιστημίου και του ΚΕΦίΜ.
Μάλιστα, οι επτά στους δέκα Ελληνες θεωρούν ότι το κρυφό σχολειό δεν είναι μύθος. Επίσης, η κοινή γνώμη είναι διχασμένη για το εάν η Επανάσταση ξεκίνησε την 25η Μαρτίου στη Μονή της Αγίας Λαύρας. Το 42,7% των Ελλήνων «ψηφίζει» Αγία Λαύρα, παρότι σήμερα είναι γνωστό ότι η Επανάσταση ξεκίνησε στην Πελοπόννησο μερικές ημέρες νωρίτερα.
Για τους περισσότερους Ελληνες το σχολείο αποτελεί την κυριότερη πηγή γνώσεων για την Επανάσταση. Ωστόσο, οι επτά στους δέκα δεν είναι ικανοποιημένοι με τον τρόπο διδασκαλίας της στο σχολείο και εννέα στους δέκα ζητούν να δοθεί μεγαλύτερη βαρύτητα στη διδασκαλία της.
«Η εικόνα που έχουν οι Ελληνες για την Επανάσταση είναι αρκετά σχηματική, μονοδιάστατη, σε αρκετό βαθμό παρωχημένη. Γι’ αυτό και αντιδρούν σε ό,τι κλονίζει το κυρίαρχο εθνικό αφήγημα, που έμαθαν στο σχολείο» παρατηρεί ο καθηγητής του ΕΚΠΑ Αριστείδης Χατζής, διευθυντής ερευνών στο ΚΕΦίΜ.
Οι Ελληνες δηλώνουν πως διψούν για τη «δική τους» ιστορία, την κομμένη και ραμμένη στις ιδεολογικές τους θέσεις. Εξακολουθούμε να μετράμε την Ιστορία με το «εθνόμετρο» (το είχε δηλώσει στην «Κ» στις 20/12/2015 η τότε αναπληρώτρια υπουργός Παιδείας και ιστορικός Σία Αναγνωστοπούλου) με στόχο τη δημιουργία εθνικής αλλά όχι ιστορικής ταυτότητας. Ολα τα υπόλοιπα είναι ιστορίες για… άλλους.