Ο Ταγίπ Ερντογάν επιμένει να κινείται στη γνωστή γραμμή του μεγαλοϊδεατισμού στην οποία μας έχει συνηθίσει.
Δεν κρύβει τα νεοθωμανικά του όνειρα και οράματα και πολλαπλασιάζει τις προκλητικές κινήσεις όχι μόνο έναντι της Ελλάδας και της Κύπρου, αλλά και έναντι άλλων χωρών συμπεριλαμβανομένης της Γαλλίας, όπως προκύπτει όχι μόνο από τις ρητορικές επιθέσεις του κατά του Εμανουέλ Μακρον, αλλά και από το πρόσφατο περιστατικό της αντιπαράθεσης ανάμεσα στις ναυτικές δυνάμεις των δύο χωρών.
Ο Τούρκος πρόεδρος συμπεριφέρεται σαν να ηγείται μιας υπερδύναμης, αλλά αναρωτιέται κανείς εάν ο άνθρωπος που θέλει να αντικαταστήσει στη υποσυνείδητο της τουρκικής κοινωνίας τον ιδρυτή του σύγχρονου τουρκικού κράτους, Κεμάλ Ατατούρκ, πραγματικά αντιλαμβάνεται τα όρια τα δικά του και της χώρας του.
Ακούμε κραυγές ή και δηλώσεις περί «γαλάζιας πατρίδας», περί «συνόρων της καρδιάς μας», δεν ακούμε όμως για τις δυσκολίες που έχει μπροστά της η τουρκική οικονομία και τους τεράστιους κινδύνους που ελλοχεύουν για την σταθερότητα της χώρας.
Διεθνείς οργανισμοί κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, οι αγορές εκπέμπουν μηνύματα, αλλά ο Τούρκος ηγεμόνας συνεχίζει ακάθεκτος.
Δεν μπορείς να κατακτήσεις τον κόσμο, ούτε καν την περιοχή σου, εάν πίσω από τις πολιτικές διακηρύξεις και τις στρατιωτικές κινήσεις, δεν υφίσταται ένα υγιές οικονομικό μέγεθος που να αντανακλά πραγματική ισχύ και να επιτρέπει στον όποιο αυταρχικό ηγέτη να προβαίνει σε τέτοιου είδους κυνικές εξαγγελίες και να εκτοξεύει ευθείες απειλές.
Η Ελλάδα δεν έχει την στρατιωτική ισχύ της Τουρκίας, ωστόσο διαθέτει επαρκή αποτρεπτική δύναμη πυρός, ενώ κινείται αποτελεσματικά σε ένα πλαίσιο περιφερειακών και διεθνών συμμαχιών. Υπό αυτό το πρίσμα έχει τη δυνατότητα να επιφέρει στην Τουρκία ένα ισχυρό πλήγμα, κάτι που κανείς λογικός και υπεύθυνος ηγέτης της τελευταίας δεν θα έπρεπε να αγνοήσει.
Ο Ταγίπ Ερντογάν επιλέγει να αγνοεί τους όποιους κινδύνους και να μεγαλοποιεί τις δυνατότητες της χώρας του οι οποίες δεν είναι αυτές που νομίζει, και σε κάθε περίπτωση δεν δικαιολογούν την επιθετική μονομερή συμπεριφορά του στην ευρύτερη Ανατολική Μεσόγειο.
Σε ό,τι δε αφορά ειδικότερα την εξίσωση της αντιπαράθεσης με την Ελλάδα, αυτή δεν είναι απλή, αλλά αρκετά σύνθετη καθώς η Τουρκία έχει μόνιμα ανοικτό και άλλο ένα μέτωπο στα νοτιοανατολικά.
Είναι σαφές ότι η Αθήνα επιθυμεί ειρηνική διευθέτηση της κατάστασης και επιδιώκει την αποκλιμάκωση, ωστόσο έχει διαμηνύσει προς όλες τις πλευρές πως εάν η Άγκυρα επιλέξει να συμπεριφερθεί ανεύθυνα και υπερβεί τις κόκκινες γραμμές της Αθήνας, θα πράξει ό,τι επιβάλλει το εθνικό της συμφέρον.
Είναι αξιοπερίεργο το γεγονός ότι ενώ ίδιος ο Ερντογάν προέβη πριν μερικούς μήνες απροειδοποίητα σε μία κίνηση την οποία οι περισσότερες χώρες χαρακτηρίζουν όχι μόνο προκλητική αλλά και νομικά έωλη – υπέγραψε συμφωνία με μια χώρα που βρίσκεται σε εμφύλιο, και με μια κυβέρνηση που ηγείται μόνο μέρους της επικράτειας, η δε συμφωνία δεν έχει επικυρωθεί από το κοινοβούλιο το οποίο δεν την αναγνωρίζει – ωρύεται κατά της πρόσφατης μερικής οριοθέτησης ΑΟΖ από την Ελλάδα και την Αίγυπτο, δηλαδή μιας συμφωνίας μεταξύ δυο κυβερνήσεων των οποίων ουδείς αμφισβητεί τη νομική υπόσταση. Επικαλέστηκε, δε, αυτή την εξέλιξη για να ακυρώσει τη συμφωνημένη διαδικασία διαλόγου με την Ελλάδα πριν αυτή καν αρχίσει.
Ο Τούρκος πρόεδρος βλέπει παντού εχθρούς. Επιτίθεται σε όλες τις χώρες της περιοχής – Ελλάδα, Κύπρο, Ισραήλ, Αίγυπτο – τις οποίες μάλιστα χαρακτηρίζει «συμμαχία του κακού». Αν δεν προσέξει, μπορεί να το πληρώσει ακριβά.
Η Ελλάδα βρίσκεται σε εγρήγορση, αξιοποιεί το ευρύ πλέγμα σημαντικών συμμαχιών και συνεργασιών – την Τετάρτη ο Κυριάκος Μητσοτάκης συνομίλησε με τους προέδρους της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν (έστειλε γαλλικά μαχητικά και μια φρεγάτα στην περιοχή) και της Αιγύπτου, Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι, ενώ την Πέμπτη ο Νίκος Δένδιας συναντήθηκε με τον Μπέντζαμιν Νετανιάχου στην Ιερουσαλήμ και την Παρασκευή βλέπει τον Μάικ Πομπέο.
Η Αθήνα διαθέτει σημαντικές δυνατότητες, και στρατιωτικές, αλλά κυρίως, πολιτικές και οικονομικές μέσω της ΕΕ η οποία δεν θα παραμείνει αδρανής.
Εγκλωβισμένος στον μεγαλοϊδεατισμό του ο Ταγίπ Ερντογάν, αντί να καταγάγει περιφανείς νίκες, όπως ίσως φαντασιώνεται, ενδέχεται τελικά να προκαλέσει σημαντική ζημία στη χώρα του. Και η ευθύνη θα είναι αποκλειστικά δική του.