Το «ήθος» είναι μια εξαιρετικά χρήσιμη έννοια στην πολιτική. Ειδικά για εκείνους που το εξαγγέλλουν. Και αυτό διότι το «ήθος» είναι από εκείνες τις ωραίες λέξεις που λέει σε όλους κάτι, αλλά ποτέ κάτι συγκεκριμένο. Το χειρότερο, δε, είναι πως το «ήθος», μιας παράταξης ή ενός πολιτικού, δεν μπορεί να μετρηθεί προεκλογικά. Η απουσία του διαπιστώνεται εκ των υστέρων, όπως είδαμε στη μοιραία πενταετία 2004-2009, όταν η κυβέρνηση Καραμανλή εκλέχτηκε με ηθική σταυροφορία, για να ακολουθήσουν τα σκάνδαλα των «κουμπάρων», των ομολόγων, του Βατοπεδίου, του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου και πολλά άλλα.
Υπάρχει λοιπόν ένα πρόβλημα με την προτροπή «σεμνά και ταπεινά» που επανέλαβε ο κ. Αλέξης Τσίπρας (σε ΣΥΡΙΖΑϊκή διάλεκτο: «Συμπεριφορές που ζημιώνουν και είναι αναντίστοιχες με το ήθος της Αριστεράς, δεν μπορεί να γίνονται αποδεκτές και να μην αποδοκιμάζονται») κατά τη συνεδρίαση της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του κόμματός του. Ανεξαρτήτως των δικών του προθέσεων, η ανηθικότητα είναι σύμφυτη με τις ανθρώπινες υποθέσεις. Οπως γράφαμε και την περίοδο της «ηθικής σταυροφορίας» του κ. Κώστα Καραμανλή: «Αν στην πιο αγία συντροφιά της ανθρώπινης ιστορίας ο ένας στους Δώδεκα Μαθητές αποδείχθηκε διεφθαρμένος, πρέπει να ελπίζουμε σε καλύτερα ποσοστά ηθικής στο αχανές Δημόσιο των χιλιάδων υπαλλήλων; Και αν ένας μαθητής μπορεί να προδώσει τον Υιό του Θεού έναντι 30 αργυρίων, τότε περιμένουμε να μην υπάρχει ένας στους δέκα από τους πολιτικούς ή τους δημόσιους λειτουργούς που δεν θα προδώσει (έναντι μάλιστα μεγαλύτερων ποσών) τους πολίτες; Αφού η σίγουρη προοπτική της αιώνιας τιμωρίας δεν εμπόδισε τον Ιούδα να κάνει την αποτρόπαια πράξη του, θα εμποδίσει κανέναν να διαφθαρεί η μετατροπή της «απιστίας περί την υπηρεσία» από πλημμέλημα σε κακούργημα; Εξάλλου, με 2,5 εκατομμύρια ευρώ αγοράζει κάποιος τις καλύτερες νομικές υπηρεσίες και μετατρέπει (σε ό,τι αφορά τις ποινές) το κακούργημα σε πλημμέλημα» («Η παραβολή της διαφθοράς», «Καθημερινή» 13.9.2006).
Το ήθος, λοιπόν, είναι αναγκαία, αλλά όχι ικανή συνθήκη της ενάρετης διαχείρισης. Δεν υπάρχει «αστικό ήθος» ή «ήθος της Αριστεράς» που αποτρέπει τα εκφυλιστικά φαινόμενα. Εξάλλου, στα πρώην κομμουνιστικά κράτη η διαφθορά είχε χτυπήσει κόκκινο. Ηταν ανάλογη με το εύρος της διαχείρισης των κοινών από το κράτος.
Επειδή δεν υπάρχει πολιτικός χώρος όπου όλοι έχουν πιει τον μαγικό ζωμό της αρετής, η μόνη ασφαλής πολιτική κατά της διαφθοράς είναι ο περιορισμός του χωραφιού στο οποίο αυτή φύεται. Κι εδώ αρχίζουν τα προβλήματα μεταξύ της διακηρυγμένης ηθικής πολιτικής, που για μία ακόμη φορά φέρνει στον δημόσιο διάλογο ο ΣΥΡΙΖΑ, και της διεύρυνσης των ευκαιριών για διαφθορά που επίσης εξαγγέλλει το ίδιο κόμμα. Με άλλα λόγια, οι πολλές κρατικοποιημένες τράπεζες θα επιτρέψουν την άνθηση πολλών Ταχυδρομικών Ταμιευτηρίων και τη δανειοδότηση «ημετέρων» επιχειρηματιών. Αυτό, εξάλλου, δεν γινόταν την εποχή της κρατικοδίαιτης ανάπτυξης στην Ελλάδα που κατέληξε στο φαινόμενο των προβληματικών;
Το πρόβλημα και με τον ΣΥΡΙΖΑ είναι ότι με παλιές συνταγές και παλιότερα συνθήματα υπόσχεται να λύσει σύγχρονα προβλήματα. Θα αποτύχει όπως ακριβώς απέτυχαν και οι προηγούμενοι, μόνο που αυτή τη φορά δεν έχει το μαξιλάρι των δανεικών με το οποίο όλες οι κυβερνήσεις κάλυπταν τις διακηρύξεις περί πνεύματος και ηθικής, περί ανάπτυξης με τα λεφτά των άλλων.