«Θα ξεκινήσω λέγοντας ότι οι Δημοκρατικοί προσπαθούν να νοθεύσουν τις εκλογές, γιατί είναι ο μόνος τρόπος να νικήσουν». Τάδε έφη Ντόναλντ Τραμπ σε μια προεκλογική συγκέντρωση (χωρίς μάσκες) το περασμένο Σάββατο στη Νεβάδα.
Σε μια διχασμένη Αμερική, οι περισσότεροι ψηφοφόροι έχουν ήδη αποφασίσει τι θα ψηφίσουν, με τον τέως αντιπρόεδρο Τζο Μπάιντεν να είναι μπροστά στις δημοσκοπήσεις και τον πρόεδρο Τραμπ να έχει λίγα περιθώρια να καλύψει την απόσταση.
Οι κρίσιμες πολιτείες για να το επιτύχει αυτό είναι η Φλόριντα, το Ουισκόνσιν και η Πενσιλβάνια, μεταξύ άλλων. Αν συμφωνούν σε κάτι οι δύο υποψήφιοι για την προεδρία των ΗΠΑ, είναι ότι σε αυτές τις εκλογές κάθε ψήφος μετράει. Γι’ αυτό και έχουν επιδοθεί σε μια μάχη για χρηματοδότηση, ώστε να μεγαλώσουν τόσο την εκστρατεία τους, ώστε να φτάσει και στο τελευταίο σπίτι.
Η εκστρατεία του Τζο Μπάιντεν στέλνει στους υποστηρικτές της στατιστικά στοιχεία για το «πού» βρίσκονται οι δύο υποψήφιοι στη Φλόριντα (48-48) και στην Πενσιλβάνια (49-46 υπέρ του Μπάιντεν, πολύ κοντά στο στατιστικό λάθος) και ζητάει την οικονομική συνεισφορά τους για να πείσει και τον τελευταίο αναποφάσιστο ψηφοφόρο. Οσο για την εκστρατεία του προέδρου, κατακλύζει τους συνδρομητές με μηνύματα για τη συγκέντρωση χρημάτων, εμφανίζεται να προέρχεται από τον πρόεδρο και τα μέλη της οικογένειάς του και «προσφέρει» σε αντάλλαγμα αποκλειστική πρόσβαση στον ίδιο ή ακόμη και σε «απόρρητη» πληροφόρηση – φυσικά πρόκειται για διαφημιστική… αδεία.
Το ίδιο συμβαίνει και στο Facebook – τα δύο τρίτα των διαφημίσεών του στις «σίγουρες» πολιτείες είναι για συγκέντρωση χρημάτων και όχι για να πείσει τους ψηφοφόρους. Αλλά ακόμη και σε όσες πολιτείες το αποτέλεσμα των εκλογών «παίζεται», μόνο οι μισές διαφημίσεις απευθύνονται στους αναποφάσιστους ψηφοφόρους και οι υπόλοιπες στοχεύουν σε πιθανούς χρηματοδότες.
Ισως επειδή η εκστρατεία του Μπάιντεν κατάφερε να συγκεντρώσει 364 εκατ. δολάρια μέσα στον Αύγουστο, ποσό διπλάσιο από εκείνο που ξόδεψε η εκστρατεία του προέδρου Τραμπ. Αυτή την εβδομάδα, η τελευταία επίσης αυξάνει κατά 50% τις διαφημιστικές δαπάνες της, με αιχμή ένα τηλεοπτικό σποτ για τις επιδόσεις του προέδρου στην οικονομία.
Παράλληλα, όμως, ο πρόεδρος Τραμπ φαίνεται να προετοιμάζει το έδαφος και για το ενδεχόμενο να χάσει, τονίζοντας ότι σε μια τέτοια περίπτωση θα έχει σημειωθεί νοθεία. Η οποία, υποστηρίζει, θα έχει προέλθει από τις επιστολικές ψήφους. Ενόψει των εκλογών πολλές πολιτείες δίνουν μάχη για την έγκυρη και έγκαιρη καταμέτρηση της επιστολικής ψήφου, που σε καιρό πανδημίας είναι ακόμη πιο σημαντική για την άσκηση του εκλογικού δικαιώματος των πολιτών. Αμφισβητώντας εκ των προτέρων αυτή τη διαδικασία, όμως, ο πρόεδρος Τραμπ έχει προκαλέσει ανησυχία σε κάποιους Ρεπουμπλικανούς ότι θα προσπαθήσει να παραμείνει στην εξουσία με κάθε μέσο, χρησιμοποιώντας το σύστημα υπέρ του. Κάποιοι από αυτούς έχουν συστήσει την οργάνωση Transition Integrity Project, η οποία φοβάται ακόμη και κίνδυνο πραξικοπήματος κατά την εξέταση των διαφόρων σεναρίων για το πώς θα εξελιχθούν οι εκλογές.
Οπως σημειώνει το περιοδικό The Nation, αυτό που φοβούνται είναι πως αν οι επιστολικές ψήφοι ακόμη καταμετριούνται εβδομάδες μετά τις εκλογές και οι εκστρατείες των υποψηφίων καταθέσουν μπαράζ μηνύσεων, οι συνθήκες θα είναι εξαιρετικά ασταθείς. Αν ο πρόεδρος Τραμπ προσπαθήσει να σταματήσει παρανόμως την καταμέτρηση των ψήφων, προειδοποιούν, οι πολίτες θα πρέπει να ξεσηκωθούν. Αλλά το επικρατέστερο σενάριο είναι να καταθέσει ο ίδιος τόσες μηνύσεις αμφισβητώντας τα αποτελέσματα, που το αποτέλεσμα των εκλογών να κριθεί στο Ανώτατο Δικαστήριο, όπως έγινε το 2000.
«Στόχος του προέδρου Τραμπ είναι να παραμείνει στην εξουσία με κάθε μέσο, όχι να κερδίσει τους ψηφοφόρους», εκτιμά ο αρθρογράφος των New York Times Τζαμέλ Μπουί. Οπως υποστηρίζει, ο πρόεδρος Τραμπ δεν κατεβαίνει για να επανεκλεγεί, τουλάχιστον όχι με την παραδοσιακή έννοια: «Εχει προεκλογική εκστρατεία, ναι, αλλά δεν είναι για να κερδίσει ψήφους ή να πείσει το κοινό, πέρα από λίγα, επιλεγμένα κομμάτια των ψηφοφόρων. Είναι μια εκστρατεία για να παραμείνει στην εξουσία με κάθε τρόπο, χρησιμοποιώντας κάθε εργαλείο που έχει ως πρόεδρος των ΗΠΑ».
Μπορεί η ρητορική του προέδρου να φοβίζει. Και σίγουρα οι ΗΠΑ έχουν ένα περίπλοκο εκλογικό σύστημα. Αλλά η Αμερική έχει επίσης ισχυρούς δημοκρατικούς θεσμούς, οι οποίοι, αν οι συνθήκες το απαιτήσουν, θα δοκιμαστούν στην πράξη.