Στις αρχές της δεκαετίας του 2010, η τότε υπουργός Παιδείας Αννα Διαμαντοπούλου εξήγγειλε την εκπόνηση νέων προγραμμάτων σπουδών και στις δύο εκπαιδευτικές βαθμίδες, στο πλαίσιο του Νέου Σχολείου. Η μετατόπιση του κέντρου βάρους από τον εκπαιδευτικό που διδάσκει όπως ίσχυε, στον μαθητή που θα αφομοιώνει (και δεν θα παπαγαλίζει) τη διδακτέα ύλη, ήταν μία βασική στόχευση των μεθόδων διδασκαλίας τις οποίες εισήγαγαν στη σχολική πράξη τα νέα προγράμματα σπουδών. «Να πάμε από το “πόσες λέξεις ξέχασες”, στο “τι κατάλαβες”», έλεγε η κ. Διαμαντοπούλου, με προφανή στόχευση κατά της στείρας απομνημόνευσης.
Τα περιεχόμενα της μάθησης διακρίθηκαν σε διδακτικά αντικείμενα και διδακτικά πεδία. Τα πρώτα περιελάμβαναν τα περιεχόμενα των γνωστών «μαθημάτων» (π.χ. Μαθηματικά, Γλώσσα, Φυσικές Επιστήμες κ.ά.). Τα δεύτερα συνέδεαν τα «μαθήματα» σε ευρύτερες ενότητες (διδακτικά-μαθησιακά πεδία). Ετσι επιδιώχθηκε να αντιμετωπισθεί το πρόβλημα ενός κατακερματισμού της μάθησης σε πολυάριθμα, πληροφοριακά υπερφορτωμένα και ασύνδετα μεταξύ τους «μαθήματα». Επίσης, προβλέφθηκε ζώνη «βιωματικών δράσεων» που απέβλεπε στη σύνδεση της μάθησης με πραγματικές καταστάσεις της ζωής-κοινωνίας (π.χ. ανθρώπινες σχέσεις, ψυχική και συναισθηματική υγεία, ανάπτυξη αυτογνωσίας- κοινωνικής συμπεριφοράς-αλληλεγγύης κ.ά.).
Τον Μάιο του 2010 άρχισε η εκπόνηση των προγραμμάτων σπουδών της υποχρεωτικής εκπαίδευσης (νηπιαγωγείο, δημοτικό και γυμνάσιο) και τον Ιούνιο του 2011 ολοκληρώθηκε η πρώτη φάση εκπόνησής τους. Συνολικά παραδόθηκαν 42 νέα προγράμματα με τους αντίστοιχους οδηγούς για τους εκπαιδευτικούς.
Τα προγράμματα αυτά εφαρμόστηκαν πιλοτικά σε 188 σχολεία (21 νηπιαγωγεία, 99 δημοτικά και 68 γυμνάσια) τις σχολικές χρονιές 2011-2012 και 2012-2013. Οι πολιτικές εκλογικές εξελίξεις που ακολούθησαν είχαν επιπτώσεις, όπως συνήθως συμβαίνει, και στα εκπαιδευτικά πράγματα. Η γενίκευση των προγραμμάτων σπουδών δεν προχώρησε… Τι άφησε πίσω της η διακυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ ως προς το περιεχόμενο σπουδών; Εναν εθνικό διάλογο που μπήκε στο συρτάρι του υπουργού…
Η νυν ηγεσία του υπουργείου Παιδείας εξήγγειλε την εκπόνηση 123 νέων προγραμμάτων σπουδών και την επικαιροποίηση και ανανέωση 139 σχολικών βιβλίων όλων των γνωστικών αντικειμένων, καθώς τα υφιστάμενα, πλην πολύ λίγων εξαιρέσεων, έχουν εκπονηθεί και ισχύουν σήμερα για το νηπιαγωγείο, το δημοτικό και το γυμνάσιο από το 2003, και για το λύκειο από το 1998. Επίσης, θα επικαιροποιηθούν 330 προγράμματα σπουδών και βιβλία επαγγελματικής εκπαίδευσης.
Η διαβεβαίωση από τη νυν ηγεσία του υπουργείου ότι η δουλειά του 2011-2012 θα αξιοποιηθεί είναι σημαντική. Και ως προς αυτό είναι θετικό ότι στην ηγεσία του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής βρίσκεται ο έμπειρος κ. Γιάννης Αντωνίου.
Ωστόσο, όπως φαίνεται από την ιστορία του 2010 με τα νέα προγράμματα, τη διακοπή της εφαρμογής τους το 2015, και την έναρξη αντίστοιχης προσπάθειας το 2020, η ελληνική εκπαίδευση κάνει κύκλους ζώντας με ιδεοληψίες και τρεφόμενη με ευρωπαϊκά κονδύλια. Με ελάχιστα αποτελέσματα.