Η Δικαιοσύνη ήρθη στο ύψος των περιστάσεων και εξέδωσε μια ιστορική απόφαση. Η εικόνα της Ελλάδας ως ελεύθερης δημοκρατίας και κράτους δικαίου επιβεβαιώθηκε με τον πιο ηχηρό τρόπο. Πίσω από την απόρριψη από τους ψηφοφόρους και την καταδίκη από τους θεσμούς, κρύβεται και ο ανθρώπινος πόνος. Η κραυγή μιας μάνας που έχασε το παιδί της, αλλά και τόσων άλλων άτυχων ανθρώπων που βίωσαν τη βία και τον ευτελισμό από στελέχη της εγκληματικής οργάνωσης.
Τα διδάγματα πολλά, όπως και τα μηνύματα. Πρέπει να εμπεδωθεί η πλήρης και συνεχής απόρριψη του ρατσισμού και της μισαλλοδοξίας. Η «επόμενη μέρα» να μην έχει άλλη βία. Αλλά για να γίνει αυτό, πρέπει πολλά να αλλάξουν. Μεταξύ αυτών, και η στάση και η ρητορική των πολιτικών. Ολων των παρατάξεων.
Το εύκολο είναι να πιστεύουν οι μεν ότι αυτοί είναι οι σωστοί, αυτοί έχουν πάντα δίκιο, και για όλα ευθύνονται οι άλλοι. Οι μεν «ψεύτες», οι δε «απατεώνες». Συνταγή διχασμού και διαιώνισης αδιεξόδων. Αυτή η απόφαση, δικαίωση του προσωπικού αγώνα μιας μάνας και νίκη της συλλογικής δημοκρατικής συνείδησης, μπορεί να αποτελέσει σημείο αναφοράς για μια διαφορετική συνέχεια, ανοχής και ομαλής συνύπαρξης με το διαφορετικό. Η συγκυρία προσφέρεται για να τολμήσουν και τα κόμματα του λεγόμενου δημοκρατικού τόξου να κάνουν και αυτά τις υπερβάσεις τους. Να προσπαθήσουν να ακούσουν την άλλη πλευρά. Με σεβασμό. Δεν είναι απαραίτητο να συμφωνήσουν. Δεν είναι αυτό το ζητούμενο. Ας διαφωνήσουν. Αλλά χωρίς την ισοπέδωση των πάντων. Και σίγουρα χωρίς εκφράσεις και συμπεριφορές που εκπέμπουν κοροϊδία, ευτελισμό, ενίοτε ακόμη και μίσος. Να περιορισθούν οι εύκολες εκατέρωθεν κατηγορίες και ύβρεις, στις συζητήσεις, στις δημόσιες συνευρέσεις, ακόμη και στη Βουλή. Να καταλάβουμε όλοι ότι αυτός που διαφωνεί, αυτός που το βλέπει αλλιώς, ο πολιτικός αντίπαλος, δεν είναι εχθρός. Και δεν υπάρχει ηθικό πλεονέκτημα. Παντού, σε όλες τις παρατάξεις, σε όλα τα κόμματα, υπάρχουν οι ηθικοί και οι σωστοί, και σε όλα υπάρχουν και οι άλλοι…
Υπήρξαν στιγμές στη σύγχρονη ιστορία του τόπου, που πολλά στελέχη της Αριστεράς αγωνίστηκαν, αψήφησαν αντιξοότητες, σήκωσαν το ανάστημά τους, όταν άλλοι επέλεξαν να σκύψουν. Αλλά υπέπεσαν και σε τραγικά λάθη που κόστισαν. Η συνταγή ήταν διάτρητη. Οπως έγραψε και ο Τάκης Λαζαρίδης, «σύντροφοι, ευτυχώς που χάσαμε».
Στη σημερινή δημοκρατική Ελλάδα, καμία παράταξη δεν έχει το δικαίωμα ή το προνόμιο να καταγγέλλει κάποια άλλη ως λιγότερο δημοκρατική.
Για παράδειγμα, μπορεί η προσωπική κόντρα Σαμαρά – Τσίπρα να ξεχείλιζε αντιπάθεια, για να το πω ευγενικά. Αλλά ήταν η κυβέρνηση Σαμαρά που συνέλαβε τη Χρυσή Αυγή.
Ηταν πριν από επτά χρόνια, 3 Οκτωβρίου, στην Ουάσιγκτον. Καθόμουν δίπλα στον τότε πρωθυπουργό –τρώγαμε οι ανταποκριτές και δημοσιογράφοι της πρωθυπουργικής αποστολής σε εστιατόριο της αμερικανικής πρωτεύουσας– όταν πήρε το μήνυμα στο κινητό του από τον υπουργό Δημόσιας Τάξης Νίκο Δένδια που τον πληροφορούσε για την προφυλάκιση του γενικού γραμματέα της Χρυσής Αυγής Νίκου Μιχαλολιάκου. «Επιτέλους», είπε με ανακούφιση.
Μη διολισθαίνουμε, λοιπόν, σε αυθαίρετες διαιρέσεις που πλήττουν τη δημοκρατία, διχάζουν την κοινωνία και τραυματίζουν τη χώρα.
Οπως ανέφερε και η Πρόεδρος της Δημοκρατίας, «η σημερινή ημέρα είναι σημαντική για τη δημοκρατία. Στη μακρά δημοκρατική παράδοση της χώρας μας φαινόμενα ακραίας πολιτικής βίας ήταν πάντοτε ξένα. Η σημερινή απόφαση αποτελεί επιβεβαίωση ότι η δημοκρατία και οι θεσμοί της έχουν πάντα τη δυνατότητα να ανατρέψουν οποιαδήποτε προσπάθεια υπονόμευσής τους».
Η «μεγαλύτερη δίκη νεοφασιστών από την ποινική δίωξη των ναζί στη δίκη της Νυρεμβέργης» αποτελεί καμπή στη σύγχρονη ιστορία της Ελλάδας, με εμβληματικά χαρακτηριστικά για τη διεθνή εικόνα της χώρας, η οποία μπορεί να αποδειχθεί εξαιρετικά σημαντική.
Πρέπει όλοι, κόμματα, διαμορφωτές κοινής γνώμης και πολίτες, να την προστατεύσουμε και να την αξιοποιήσουμε. Και, ταυτόχρονα, να τη μετατρέψουμε σε αφετηρία για ένα αύριο με λιγότερο διχασμό και περισσότερη συνεννόηση.