«Κοίτα έξω. Τι βλέπεις; Οχι την κίνηση. Τον ήλιο κοίτα. Τη λιακάδα τη βλέπεις; Τι είναι αυτό; Είναι Δεκέμβριος έξω; Είναι Χριστούγεννα;».
Ο παράγοντας διαχείρισης της υγειονομικής κρίσης μιλούσε για τον καιρό. Αλλά δεν είχε μετεωρολογική αγωνία. Ο παράκαιρος ήλιος ήταν ο άστοργος σύμμαχός του για να πείσει ότι ο χειμώνας στην πραγματικότητα δεν έχει ακόμη ξεκινήσει. Ο βαρύς χειμώνας της επιδημίας τώρα αρχίζει.
Η πρόβλεψη είναι τόσο αποκαρδιωτική, όσο και στέρεη: Η κορύφωση του πανδημικού κινδύνου θα έρθει την εποχή οπότε κορυφώνεται συνήθως και η εποχική γρίπη – μετά τις γιορτές. Ο Ιανουάριος και ο Φεβρουάριος θα είναι πιθανότατα οι πιο δύσκολοι μήνες. Oχι μόνο γιατί θα σφίξουν τα κρύα· κυρίως, επειδή η αναγκαία παράταση των περιορισμών στην κίνηση, στην αγορά αλλά και το σφίξιμο στην ήδη κλονισμένη ψυχική «οικονομία», καθιστά το εγχείρημα ολοένα και πιο δύσκολο. Τα πράγματα θα γίνουν χειρότερα, προτού αρχίσουν να βελτιώνονται.
Δεν είναι μόνο το σθένος των εγκλείστων που εξατμίζεται. Φαίνεται ότι ήδη φθίνουν και τα αποθέματα της κυβέρνησης. Ομολογείται ότι η περίοδος του μέλιτος έχει τελειώσει. Μπορεί ο αντίπαλος να αδυνατεί να καρπωθεί τη φθορά. Μια δυνάμει πλειοψηφία όμως φαίνεται να χρεώνει ενστικτωδώς την κακουχία της σε αυτούς που κρατούν τα ηνία. Υπάρχει και η βουβή, εσωτερική φθορά. Στη χρονιά των κρίσεων το –τρόπος του λέγειν– επιτελικό κράτος αναγκάστηκε να λειτουργήσει ως ανάποδη πυραμίδα: Ολο το βάρος στηριγμένο σε ένα επιτελείο. Οι σχεδόν αποφασισμένες αλλαγές προσώπων έμειναν στο «σχεδόν» λόγω της βραχείας θερινής νηνεμίας. Το μισό επιτελείο είχε πείσει τον εαυτό του ότι ο ανασχηματισμός θα ήταν περιττός κλυδωνισμός στην μπουνάτσα. Δεν είχε σηκωθεί ακόμη το δεύτερο κύμα.
Τώρα, πολλοί λίγοι είναι εκείνοι που πιστεύουν ότι ένας ανασχηματισμός θα λειτουργήσει σε αυτή τη δίνη αναζωογονητικά. Οι προσδοκίες έχουν προσαρμοστεί στην έκτακτη ανάγκη. Πρέπει να φτάσουμε μέχρι την όχθη του καλοκαιριού –μέχρι τον Ιούνιο– κολυμπώντας κάτω από το νερό. Κι αν, ταυτόχρονα με το κολύμπι, κλείσουν μέσα στο εξάμηνο και ορισμένες εκκρεμότητες –όπως το νέο Ασφαλιστικό, η συνέχεια της μεταρρύθμισης στα Πανεπιστήμια, η εκκαθάριση των αιτημάτων συνταξιοδότησης, που λιμνάζουν– έχει καλώς.
Ενας Γερμανός δημοσιογράφος περιέγραψε την ομάδα που διαχειρίζεται εκεί την πανδημία ως «η λέσχη των ανθρώπων με τα αναψοκοκκινισμένα μάτια». Σαν να είχε κάνει ρεπορτάζ στην Αθήνα.
Ζενέ στη Μάνδρα
Μόνο άγνωστη δεν ήταν στην κυβέρνηση η ασύμμετρη εξάπλωση του ιού στις περιοχές όπου λειτουργούν βιομηχανικές και βιοτεχνικές μονάδες, ή όπου διαβιούν μειονότητες με κουλτούρα απείθειας. Το είχαν μετρήσει στη Βόρεια Ελλάδα. Τρέχουν να το προλάβουν τώρα στη Δυτική Αττική. Στις περιοχές αυτές δεν είναι μεγαλύτερη μόνο η φυσική κινητικότητα. Είναι πολύ ευρύτερη και η «κινητικότητα» των θεωριών αγνόησης του κινδύνου. Οι οιμωγές για «lockdown των κολασμένων» θα ακούγονταν λιγότερο στερεότυπες, αν είχε προηγηθεί από την πλευρά εκείνων που θρηνούν η προσπάθεια να περάσει το μήνυμα για την προστασία της δημόσιας υγείας. Η ευθύνη είναι βεβαίως κυβερνητική. Ομως, οι προσπάθειες ευαισθητοποίησης προσέκρουαν σε μια αντιπολιτευτική μονοτονία που προέβαλλε την κοινωνική ανευθυνότητα. Είναι σαν να περίμεναν να επιβεβαιωθεί η «ταξική μεροληψία» της πανδημίας, για να επενδύσουν στην ελεεινολογία. Η επιδημιολογούσα Αριστερά ακολουθεί τον Ζενέ, που έλεγε: Δεν θέλω να αλλάξει ο κόσμος, για να μπορώ να είμαι εναντίον του.
Σανοπωλεία
Οσοι είχαν γίνει αντιμνημονιακοί για την τηλεθέαση, γίνονται τώρα αντιεμβολιαστές.