Τι είναι «πραγματική ζωή» και είναι αυτή το Twitter; Πρόκειται για μεσότιτλο άρθρου στους New York Times, με αφορμή τον αχό που σηκώθηκε παγκοσμίως μετά τον αποκλεισμό του προέδρου Τραμπ από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Η έξωσή του από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δεν τον αφήνει ασφαλώς και ακάλυπτο. Οταν «επί τέσσερα χρόνια διακινούσε τα τοξικά μηνύματά του» είναι βέβαιο ότι έχει δημιουργήσει στρατό συνεχιστών, καλλιεργώντας το έτοιμο έδαφος που προϋπήρχε στη χώρα.
Ο γερμανικός Τύπος ζυγίζει το θέμα: Από τη μία παραδέχεται ότι η κατάσταση είχε φθάσει στο μη περαιτέρω, από την άλλη επισημαίνει ότι λίγοι άνθρωποι, επικεφαλής εταιρειών που ελέγχουν την πιο σημαντική δομή επικοινωνίας στον κόσμο, μπορούν να αποκλείουν όποιον θέλουν για όποιους λόγους αποφασίζουν. Η συζήτηση πρόταξε εν μέρει τα γνωστά διλήμματα: ελευθερία ή ασυδοσία; Και πού βρίσκεται η διαχωριστική γραμμή, ποιος την τοποθετεί, είναι κάθε φορά η ίδια ή μετατοπίζεται ανάλογα με το γεγονός; Πού σταματάει η πληροφόρηση και αρχίζουν η παραπληροφόρηση, τα fake news; Ο διαδικτυωμένος πλανήτης διαδικτυώνει όχι μόνον ενημέρωση αλλά και νοσηρότητα (σε μεγάλο βαθμό), ανεπεξέργαστες, σε απευθείας σύνδεση με το θυμικό «απόψεις», σοβαροφανείς ασυναρτησίες, αποκυήματα ανίας και φαντασίας, τερατωδίες και μυθωδίες, ορισμένες εξαιρετικά επικίνδυνες. Πού βρίσκει κανείς την ισορροπία ανάμεσα σε εκείνους που υπερτιμούν και στους άλλους που παραγνωρίζουν τους κινδύνους από το Διαδίκτυο;
Η επανάληψη των ερωτημάτων είναι μήτηρ της υπενθύμισης ότι ανανεώνονται αενάως από τη στιγμή που αρχίσαμε να μιλάμε για «εικονική πραγματικότητα» και να προβλέπουμε ένα ζοφερό μέλλον. Απλώς, τώρα το «διακύβευμα» είναι ο πλανητάρχης και οι σκηνές από το υπό κατάληψη Καπιτώλιο νωπές. Ομως, κάθε φορά που ανοίγει η συζήτηση, μοιάζει να ξαφνιαζόμαστε με τη διαπίστωση ότι το Twitter και το Facebook δημιούργησαν στη διάρκεια των χρόνων τον δικό τους πλανήτη, εποικισμένο από ανθρώπους με διαφορετική οργάνωση σκέψης. Μπορεί να υπάρξει ρυθμιστικό πλαίσιο σε αυτόν τον πλανήτη; Δεν είναι τόσο αδύνατο όσο αφύσικο, γιατί η αντίδραση είναι εγγενής σε κάθε προσπάθεια να τεθούν κανόνες. Υστερα από λίγο, οι θεωρούμενοι «αποσυνάγωγοι» κάπου αλλού θα μετοικήσουν στο διαδικτυακό σύμπαν.
Είναι σχεδόν μονόδρομος η διαρκής αναμόρφωση ενός ορθού λόγου διαφανούς και όχι συμπαγούς, που να περικλείει και να μην αποκλείει, να διώκει θεσμικά και να μην καταδιώκει «τοξικά», ενισχύοντας το μίσος ως γραμμή άμυνας. Ενός λόγου τολμηρού και ορατού, που στηρίζει την αυτογνωσία και δεν κηρύττει τον αφανισμό, ακόμη και αν μειοψηφεί δεν είναι ούτε αδύναμος ούτε περιορισμένος. Η απόφαση βρίσκεται και στα χέρια του κάθε χρήστη.