Εντάξει. Ο Πορτοκάλογλου δεν είναι ο στρατηγός Τσακαλώτος, ούτε ο Κραουνάκης είναι ο Βαφειάδης. Η συνάντησή τους όμως στην κρατική τηλεόραση, όπου ο βραχνός βάρδος της μακαρίτισσας της Αγανάκτησης τραγουδάει την μπαλάντα για τη δημοψηφισματική μελαγχολία του Μενουμευρωπαίου («Θα περάσει κι αυτό»), πανηγυρίστηκε καθ’ άπασαν την ψηφιακή επικράτεια σαν στιγμή εθνικής συμφιλίωσης. Η χολή ξοδεύτηκε. Εξι χρόνια μετά τον παροξυσμό του, ο ψωροεμφύλιος έληγε γλυκά.
Αν ήθελε να βρει κανείς πειστήρια για την υπέρβαση του διχασμού, δεν χρειαζόταν πάντως να τα ψάξει στο πάλκο. Το σημείο ισορροπίας στο οποίο έχει βρεθεί –σταδιακά και μάλλον ασυναίσθητα– η πολιτική ζωή, καταδεικνύεται από τις κοινές, διακομματικές αναφορές στα ξένα πολιτικά πρότυπα.
Στη χώρα που εσωτερίκευσε αιματηρά τον Ψυχρό Πόλεμο, προτού καν αυτός αποκρυσταλλωθεί μεταξύ των μεγάλων δυνάμεων που τον έδωσαν· στη χώρα που, μέχρι πριν από μία δεκαετία, οι μισοί ορκίζονταν στην –«κανονική» και κανονιστική– Ευρώπη, ενώ οι μισοί έβλεπαν «άλλους κόσμους εφικτούς» στη Βενεζουέλα και στη Βολιβία· σε αυτή τη χώρα σήμερα όλοι θέλουν να μιμηθούν τον Μπάιντεν. Ολοι θέλουν να μοιάσουν στους Πράσινους της Γερμανίας.
Δεν το πολυκαταλάβαμε πώς έγινε. Αλλά σήμερα δεν θεωρείται καν είδηση ότι ο «δεξιός» Ελληνας πρωθυπουργός, συνομιλώντας με τον σοσιαλδημοκράτη ομόλογό του της Ισπανίας, αναγνωρίζει την ανάγκη για «τη δημιουργία μιας πιο συμπεριληπτικής μορφής καπιταλισμού». Σήμερα δεν θεωρείται είδηση ότι ο αρχηγός της αριστερής αντιπολίτευσης παρουσιάζει το πρόγραμμά του για την απορρόφηση των κονδυλίων του Ταμείου Συνοχής επικαλούμενος ως μοντέλο το μείγμα του προέδρου των ΗΠΑ. Σήμερα δεν είναι παράξενο που ο πρωθυπουργός προσέρχεται σε μια επιτροπή του Κοινοβουλίου για να παρουσιάσει το πρόγραμμά του για την κλιματική αλλαγή, επαινώντας την ελάσσονα αντιπολίτευση για τις προτάσεις της. Ούτε βέβαια είναι παράξενο που η ελάσσων αντιπολίτευση προσπαθεί όψιμα να αντιγράψει την απήχηση της πράσινης ατζέντας – η Γεννηματά ανακαλύπτει την Αναλένα Μπέρμποκ.
Ποιος πλησίασε ποιον; Ρυμούλκησε η πανδημία τους νεοφιλελεύθερους στα αριστερά; Μεταμόρφωσε η αντιμνημονιακή ματαίωση τους συριζαίους σε ευρωπαϊστές; Εγιναν οι δεξιοί πιο αριστεροί ή οι αριστεροί πιο δεξιοί; Το ένα δεν αναιρεί το άλλο. Και σίγουρα η στάθμιση των μετατοπίσεων δεν αναιρεί το γεγονός ότι οι βασικές πολιτικές δυνάμεις έχουν καταλήξει σε κοινούς τόπους. Η κυρίαρχη κοίτη –το mainstream– έχει μεγαλώσει τόσο, ώστε να χωράει, με όρους εκλογικής απήχησης, τo 80% (Ν.Δ., ΣΥΡΙΖΑ, ΚΙΝΑΛ).
Kαι η σφαγή στην Προανακριτική; Ο τοξικός μύλος στα κοινωνικά δίκτυα; Οι φωνές στη Βουλή για «lockdown στη δημοκρατία»; Ολα αυτά μοιάζουν ολοένα και περισσότερο με ψυχαναγκαστική παραφωνία. Προδίδουν την αγωνία της διαφοράς. Την αγωνία να ξεχωρίσεις μέσα σε ένα περιβάλλον ομοιογένειας. Υστερα από μία δεκαετία μεγάλης όξυνσης, το εκκρεμές του πολιτικού συστήματος ισορροπεί στο κέντρο. Αυτό που ο Πορτοκάλογλου έλεγε ότι «θα περάσει», πέρασε.
«Νίκο μου»
Αυτός που τώρα βαράει τον «λεβέντη» του μπορεί κάποτε να υπήρξε στοργικός πατέρας.
Δισταγμοί
Το είχε πει πέρυσι, μάλλον προφητικά, ο πρώην πρόεδρος της Γερμανίας Γιόαχιμ Γκάουκ: Η ελευθερία για ενηλίκους λέγεται ευθύνη. Το πρόβλημα με τη δημοκρατία είναι ότι εγγυάται και στους ενηλίκους το ελεύθερο της ανεύθυνης ανηλικότητας. Πρόκειται για πρόβλημα που, όταν απειλείται η δημόσια υγεία, δεν είναι μόνο φιλοσοφικό. Θεωρητικά, η κυβέρνηση έχει αναγνωρίσει ότι οι λειτουργοί του εθνικού συστήματος υγείας δεν έχουν ίση ελευθερία με τους πολίτες. Νομικά, αναγνώρισε τα στενότερα όρια της ελευθερίας των δημόσιων λειτουργών στην περίπτωση της ΕΜΑΚ. Η επίλεκτη υπηρεσία της Πυροσβεστικής δεν θα είναι η μόνη όπου η άρνηση εμβολιασμού θα επιφέρει κυρώσεις. Το ίδιο εξετάζεται να ισχύσει και σε ορισμένες νευραλγικές υπηρεσίες πρόνοιας. Η αντίφαση που προκύπτει είναι κάθε άλλο παρά φιλοσοφική: Πώς αυτό που η πολιτεία απαιτεί από τον πυροσβέστη ή τον γηροκόμο διστάζει τόσο να το επιβάλει στον γιατρό ή στον νοσηλευτή; Αρκεί μήπως το κλαδικό πείσμα ενός υπουργού για να εξασφαλίσει στους υφισταμένους του εμβολιαστική ανευθυνότητα; Σηκώνει άραγε η πανδημία τέτοια πελατειακά νάζια;