Δεν θα σταθώ στο μπρος-πίσω της μη βράβευσης, στα επικοινωνιακά λάθη, στην παρέμβαση βουλευτή, στα εκατέρωθεν πολιτικά σχόλια. Δεν αξίζει. Θα σταθώ στην ουσία, στο τι συμβαίνει στη θάλασσα της Κεντρικής Μεσογείου, όπου το κοντινότερο κομμάτι στεριάς απέχει πάνω από 100 ναυτικά μίλια, δεν υπάρχουν βράχια ή νησίδες για να προσαράξουν πλοιάρια και συχνά η μόνη ελπίδα των ναυαγών βρίσκεται στα διασωστικά σκάφη μη κυβερνητικών οργανώσεων, που μόλις αντιληφθούν τον κίνδυνο σπεύδουν να βοηθήσουν με τσίτα τα γκάζια.
«Πρέπει να είσαι γρήγορος. Το φουσκωτό μας πετάγεται δύο μέτρα στον αέρα, η μηχανή σπάει. Αν δεν τους προλάβεις και τουμπάρει εδώ η βάρκα τους, καληνύχτα κόσμε», μου είχε πει το 2016 ο Σάββας Κουρεπίνης, ψαράς από τη Λέρο, που εκείνη τη χρονιά συμμετείχε στις διασώσεις ανθρώπων ανοιχτά της Λιβύης, ως εργαζόμενος στην ισπανική μη κυβερνητική οργάνωση Proactiva Open Arms. Το 2016 η Ιταλία είχε δεχτεί, σύμφωνα με τα στοιχεία του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης, περισσότερες από 100.000 αφίξεις διά θαλάσσης, ενώ στην ίδια διαδρομή είχαν καταγραφεί πάνω από 2.700 θάνατοι.
Εκείνη την περίοδο, για να διασχίσουν την Κεντρική Μεσόγειο, πρόσφυγες και μετανάστες χρησιμοποιούσαν κυρίως φουσκωτά μήκους 12 μέτρων, ενισχυμένα στη βάση τους με παλετόξυλα για να αντέξουν το φορτίο. Γυναίκες και παιδιά κάθονταν μπροστά και στη μέση, οι άντρες γύρω γύρω και πάνω στο μπαλόνι του φουσκωτού. Εάν οι διακινητές τούς έστελναν με ξύλινο σκάφος, στοίβαζαν κόσμο ακόμη και στο μηχανοστάσιο. Οι μηχανές των 40 ίππων που έφεραν αυτά τα υποτυπώδη σκαριά δεν μπορούσαν να τους οδηγήσουν μακριά. Τα κυκλώματα έχριζαν κάποιον διακινούμενο στα βιαστικά ως καπετάνιο, του επέτρεπαν να επιβιβαστεί συνήθως χωρίς πληρωμή και του έδειχναν το φως από τις εξέδρες άντλησης πετρελαίου στο βάθος του ορίζοντα. «“Πήγαινε εκεί, εκεί είναι η Λαμπεντούζα”, τους λένε, και μόλις φτάσουν στα μισά έχει τελειώσει η βενζίνη», μου είχε πει ο Κουρεπίνης.
«Στο 20λεπτο που θα βοηθήσεις, σε αγκαλιάζουν, σε φιλάνε. Δεν υπάρχει εδώ χριστιανός και μουσουλμάνος, υπάρχει μόνο ο άνθρωπος. Τους μαζεύεις λίγο πριν πνιγούν, πώς να το ξεχάσουν;» είχε πει ο διασώστης. «Προτεραιότητα είναι να σώσουμε τον κόσμο. Και αν χρειαστεί και τεχνητή αναπνοή, θα κάνεις, θα τους βοηθήσεις όλους, αλλιώς δεν είσαι άξιος για αυτή τη δουλειά. Καλύτερα να κάτσεις σπίτι σου».
Τα δρομολόγια δεν σταμάτησαν το 2016. Σε παρόμοια περάσματα με τον Σάββα Κουρεπίνη εξακολουθεί να διασώζει ανθρώπους και σήμερα ο Ιάσονας Αποστολόπουλος, το όνομα του οποίου τόσο πολύ συζητήθηκε τις τελευταίες ημέρες γύρω από τη ματαίωση της βράβευσής του κατά την εκδήλωση για την αποκατάσταση της Δημοκρατίας. Πέρα από τις πολιτικές αντιπαραθέσεις που αυτή η κίνηση πυροδότησε, η ουσία δεν βρίσκεται εκεί αλλά στην ανοιχτή και αφιλόξενη θάλασσα, στις ζωές που θα σώσουν λίγοι.