Πολλοί από τους συλληφθέντες που συνδέονται με τα γεγονότα στα ΕΠΑΛ Σταυρούπολης, στη Θεσσαλονίκη, είναι ανήλικοι και διώκονται για οπλοκατοχή. Ενας 15χρονος, για παράδειγμα, για τον οποίο δεν προέκυψε συμμετοχή στα επεισόδια, φέρεται να ανάρτησε σε διαδικτυακή εφαρμογή φωτογραφίες με μαχαίρια και πιστόλια. Κατά την έρευνα στο σπίτι του κατασχέθηκαν δύο περίστροφα αερίου με έξι φυσίγγια, ένα μαχαίρι, ένας σουγιάς, μία θήκη όπλου, ένα κοντάρι και ένα ρόπαλο του μπέιζμπολ. «Εκτός από τον ίδιο, συνελήφθη και ο 54χρονος πατέρας του, καθώς κατείχε μία κυνηγετική καραμπίνα και 17 φυσίγγια χωρίς να διαθέτει την απαιτούμενη άδεια», αναφέρει το ρεπορτάζ. Αν κάτι αναδεικνύουν η εμπόλεμη ατμόσφαιρα, οι συγκρούσεις συμμοριών, η χρυσαυγίτικη αλληλεγγύη και οι ανακοινώσεις ακροδεξιών-εθνικιστικών οργανώσεων τις τελευταίες ημέρες, με επίκεντρο τα ΕΠΑΛ στη Θεσσαλονίκη, δεν είναι η συνθήκη στη δευτεροβάθμια επαγγελματική εκπαίδευση, αλλά στην ελληνική κοινωνία. Διδάσκοντες σε ΕΠΑΛ δεν συναινούν σε γενικεύσεις. Γνωρίζουν καλά τόσο τη χρόνια υποβάθμιση αυτών των σχολείων όσο και τη σύνθεση των μαθητών: κυρίως φτωχά παιδιά, μετανάστες οι περισσότεροι, που έρχονται για να μάθουν μια τέχνη. Δεν εξάγονται συμπεράσματα από κατ’ εξαίρεση γεγονότα ούτε εύκολοι χαρακτηρισμοί, όπως «φασιστικοί θύλακες».
Γιατί όμως αυτή η έκρηξη βίας και εγκληματικών συμπεριφορών; Πώς συνδέονται με τις κινητοποιήσεις κατά του υποχρεωτικού εμβολιασμού, με τον αντισυστημισμό που ανασυγκροτείται και επιτίθεται με οποιαδήποτε αφορμή; Πώς όλο και πιο συχνά ανακαλύπτονται μέσα σε σπίτια μικρά οπλοστάσια ή έφηβοι μέλη συμμοριών, που απειλούν, εκφοβίζουν και επιτίθενται σε συνομηλίκους τους; Η οικογένεια είναι πρώτα απ’ όλα ο πυρήνας της παραβατικότητας. Αν ο πατέρας παρανομεί με μια κυνηγητική καραμπίνα, γιατί μετά και το παιδί να μην επαυξήσει με δύο περίστροφα αερίου, μαχαίρι, κοντάρι και ρόπαλο του μπέιζμπολ;
Ο θυμωμένος γονιός που χλευάζει τους θεσμούς, τρέφεται από τη βία και την αναπαράγει με κάθε αφορμή, επιβάλλει τη συνωμοσιολογία ως τρόπο ζωής, δηλητηριάζει και το άμεσο περιβάλλον του. Δεν είναι μόνο η «χρυσαυγίτικη εγκληματικότητα» ούτε οι «μεμονωμένες ομάδες». Οι ενδείξεις δεν δηλώνουν μόνο χουλιγκανισμό ή λουμπενοποίηση μέρους της κοινωνίας. Το πλέον επικίνδυνο είναι όταν τα διάφορα υπόγεια ρεύματα συναντώνται και αλληλοϋποστηρίζονται προπαγανδίζοντας τη διά ροπάλου εναντίωση σε οτιδήποτε «δεν γουστάρουν». Εκεί που το «δεν γουστάρω» μπερδεύεται με το «αντιστέκομαι», το «ψόφος» με το «διαφωνώ», η διαμαρτυρία με τις σιδερογροθιές, οι κουκούλες με τη μετωπική αντιπαράθεση, εκεί δεν μιλάμε για ιδεολογίες. Μόνο για αποθηρίωση.