Η μόνη διαφορά στις «εθιμοτυπικές» καταλήψεις του φθινοπώρου, τα δύο τελευταία χρόνια, είναι το περιβάλλον της πανδημίας. Κι αυτό εγγράφεται στα αιτήματα των μαθητών. Ετσι, μεταξύ άλλων ζητούν: «υπεύθυνη ενημέρωση από το κράτος και τον ΕΟΔΥ για τον εμβολιασμό» (!), «δωρεάν και συχνά ράπιντ τεστ στα σχολεία σε όλους τους μαθητές χωρίς διαχωρισμό, όχι μόνο σελφ τεστ» (!), «ολιγομελή τμήματα με αξιοποίηση περισσότερων κατάλληλων αιθουσών για μάθημα» (!). Τα θαυμαστικά είναι δική μας προσθήκη. Εκφράζουν κυρίως την έκπληξη· λες και η καθημερινή ενημέρωση για τον κορωνοϊό και τη συνθήκη που επιβάλλει στην οικονομία, στην εκπαίδευση, στην κοινωνία συμβαίνουν σε άλλον πλανήτη. Αλλά οι καταλήψεις, ανέκαθεν, ερήμην της πραγματικότητας ήταν, ερήμην παραμένουν. Φέτος υπολογίζονται περί τις 130 σε όλη την Ελλάδα, όπως περίπου και πέρυσι (150).
Το πρόβλημα δεν είναι η πλήξη και, κατά συνέπεια, η αδιαφορία που γεννάει η επανάληψη του τελετουργικού. Ούτε τα εκτός σχολικής λογικής ορθογραφημένα ή ανορθόγραφα συνθήματα που εμφανίζονται, αποτελώντας αντικείμενο σχολιασμού. Ενδεχομένως ούτε και η απώλεια των διδακτικών ωρών. Πέρυσι, μάλιστα, η υπουργός είχε ανακοινώσει ότι «όλες οι χαμένες ώρες μαθημάτων θα καλυφθούν μέσω διδασκαλίας τις ημέρες σχολικών εορτών, αργιών, Σαββάτων, σχολικών περιπάτων». Η τηλεκπαίδευση έφερε, ούτως ή άλλως, τα πάνω κάτω.
Τίποτα από όλα αυτά δεν είναι το καθοριστικό, για την εκπαίδευση, πρόβλημα. Ούτε καν οι κατανεμημένοι πρωταγωνιστικοί ρόλοι, με τις ίδιες ατάκες, που ανακυκλώνονται: μαθητές, καθηγητές, γονείς, υπουργείο Παιδείας. Εκείνο που κάθε χρόνο γίνεται όλο και πιο αισθητό είναι το έλλειμμα επιθυμίας για μάθηση, η αποσύνδεση από τις αναγκαίες πειθαρχίες για να ολοκληρωθεί η εκπαιδευτική διαδικασία. Η αποξένωση από το σχολείο μπορεί να εντάθηκε με την τηλεκπαίδευση, αλλά η απορρύθμιση προϋπήρχε.
Οι καταλήψεις εντείνουν την ανισότητα και τους κοινωνικούς διαχωρισμούς ανάμεσα στην ιδιωτική και τη δημόσια εκπαίδευση, με τη δεύτερη να χάνει διαρκώς έδαφος, ενώ αποτελεί –το πραγματικό– θεμέλιο της χώρας και του μέλλοντός της. Δεν είναι χωρίς κόστος η διάλυση της σχολικής ρουτίνας. Δεν είναι μια κουραστική και ασήμαντη επανάληψη, αναμενόμενη όσο και το χαμηλό βαρομετρικό λόγω εποχής. Οι καταλήψεις κινδυνεύουν να αποτελέσουν τη μόνη «κανονικότητα» σε μια σχολική χρονιά που διαφαίνεται ήδη ταραγμένη και ανησυχητική.