Οι δραματικές εξελίξεις στην Ουκρανία γεννούν εύλογα ανησυχίες και στα ελληνοτουρκικά. Θα επιχειρήσει ο Ερντογάν να εκμεταλλευθεί το χάος και τη στραμμένη προσοχή της Δύσης στην Ουκρανία, για να υλοποιήσει πιθανές επιθετικές βλέψεις του;
Από την άλλη, η απρόσμενα δυναμική και συντονισμένη αντίδραση του ΝΑΤΟ και της Ε.Ε. αποτελεί ενθαρρυντική εξέλιξη και εκπέμπει μηνύματα προς «κάθε ενδιαφερόμενο».
Το διεθνές δίκαιο έρχεται επιτακτικά στο προσκήνιο. Ο αναθεωρητισμός δεν βρίσκει ανταπόκριση στη διεθνή κοινότητα και η αμφισβήτηση της εδαφικής κυριαρχίας μιας ανεξάρτητης χώρας και η απόπειρα αλλαγής συνόρων διά της βίας καταδικάζονται όχι απλώς ρητορικά, αλλά με την επιβολή επώδυνων κυρώσεων.
Η Αγκυρα δεν συντάσσεται με τη Δύση. Επιχειρεί μιαν ιδιότυπη πολιτική ισορροπιών. «Η Τουρκία δεν τους (ΝΑΤΟ, Ε.Ε.) περιμένει, τηρεί τη δική της στάση», δήλωσε ο Ερντογάν. Οντως, αυτό πράττει. Προμηθεύεται σύγχρονο εξοπλισμό από τη Μόσχα, καταδικάζει μεν τον πόλεμο στην Ουκρανία, αλλά δεν αντιπαρατίθεται με τη Ρωσία, κλείνει τα Στενά για τη διέλευση πολεμικών πλοίων, όχι μόνο της Ρωσίας αλλά και της Ουκρανίας και των χωρών-μελών του ΝΑΤΟ, δεν κλείνει τον εναέριο χώρο της στα ρωσικά αεροσκάφη, δεν στέλνει όπλα στην Ουκρανία, δεν επιβάλλει οικονομικές κυρώσεις στη Ρωσία.
Παρεμπιπτόντως, δεν μπορεί η Τουρκία από τη μία να αναγνωρίζει και να εφαρμόζει τη σύμβαση του Μοντρέ, αλλά να αμφισβητεί και να επιδιώκει την αναθεώρηση της συνθήκης της Λωζάννης, όταν αυτές δρουν τρόπον τινά συμπληρωματικά.
Σε κάθε περίπτωση, το σκηνικό είναι σύνθετο, εκ των πραγμάτων εγκυμονεί κινδύνους και δεν επιτρέπει εφησυχασμό.
Το χάος που επικρατεί και η απορρόφηση της προσοχής από την ουκρανική κρίση θα μπορούσαν να αποτιμηθούν από κάποιους στην Αγκυρα ως ιδανική στιγμή για την υλοποίηση σχεδίων. Καθώς μάλιστα ενδεχόμενες ενέργειες της Τουρκίας δεν θα έχουν τον χαρακτήρα ολομέτωπης επίθεσης, ίσως κάποιοι θεωρήσουν ότι αυτές δεν θα προκαλέσουν την άμεση και έντονη αντίδραση της διεθνούς κοινότητας.
Σε αυτό το ρευστό περιβάλλον επιβάλλεται, βραχυπρόθεσμα, εγρήγορση και ενεργός συμμετοχή στις δράσεις του ΝΑΤΟ και της Ε.Ε. ώστε να μην υπάρχει καμία αμφιβολία για το πού ανήκουμε και με ποια πλευρά είμαστε –σε αντίθεση με άλλους, που κατά την προσφιλή τακτική τους επιχειρούν να είναι με όλους– και, μεσοπρόθεσμα, συνέχιση της διαδικασίας ενίσχυσης της αποτρεπτικής ισχύος της χώρας και εμβάθυνση συμμαχιών και συνεργασιών με σημαντικούς παίκτες, παγκόσμιους και περιφερειακούς.
Είμαστε σε μια περίοδο που ΝΑΤΟ και Ε.Ε. σφυρηλατούν την ενότητά τους και αναδεικνύουν την αποφασιστικότητά τους. Ταυτόχρονα, ένα δίδαγμα της ουκρανικής κρίσης είναι πόσο καταστροφικές μπορούν να αποδειχθούν συντονισμένες κυρώσεις από Αμερική και Ευρώπη εναντίον μιας χώρας που συμπεριφέρεται αναθεωρητικά, απειλεί τον γείτονά της και παραβιάζει την κυριαρχία του. Αρκεί να το αποφασίσουν.