Τι αξία έχει μια δήλωση; Τι θα μείνει από αυτή, ιδίως αν ανασκευαστεί άρον άρον;
Η δήλωση με την οποία ο Κυριάκος Μητσοτάκης αποδεχόταν για πρώτη φορά το ενδεχόμενο μιας κυβέρνησης συνεργασίας («στόχος είναι η σταθερότητα και όχι επί τούτου η αυτοδυναμία») υποτιμήθηκε από το ίδιο το Μαξίμου ως «θεσμικό σχόλιο». Ο πρωθυπουργός υποτίθεται ότι είχε μιλήσει μόνο ιδεαλιστικά. Εξω δηλαδή από τη σφαίρα της πραγματικής πολιτικής, στην οποία η αυτοδυναμία παραμένει αυτοσκοπός.
Μπέρδεμα; Φυσικά. Το μπέρδεμα προέκυψε από την ανομολόγητη πρόθεση του Μαξίμου να βραχυκυκλώσει τον Ανδρουλάκη. Εμφανιζόμενος διαλλακτικός ως προς τις συνεργασίες, o Mητσοτάκης θα ζόριζε το τρίτο κόμμα, υποχρεώνοντας τον νέο αρχηγό του να βγει από το νέφος της αοριστίας.
Η εκτίμηση ήταν ότι ο Ανδρουλάκης θα απαντούσε «γεννηματικά» – ξορκίζοντας τη συμμετοχή του σε οποιαδήποτε κυβέρνηση, όπως έκανε η προκάτοχός του. Ο πρόεδρος του ΚΙΝΑΛ επανέλαβε τους εξορκισμούς· όμως δεν έμεινε σε αυτούς. Περιέγραψε, έστω και θολά, το ενδεχόμενο σχηματισμού κυβέρνησης ήδη από την πρώτη κάλπη, με τους δικούς του όρους και «αξιόπιστα πρόσωπα» της δικής του επιλογής.
Αν είναι να συνεργαστούμε, φαίνεται να λέει ο Ανδρουλάκης, γιατί να το κάνουμε μετά τη δεύτερη κάλπη, όταν η Ν.Δ. θα έχει ήδη καρπωθεί το μπόνους των εδρών; Γιατί να μην το κάνουμε στην πρώτη εκλογή; Το ΚΙΝΑΛ φαντάζεται ότι μπορεί να έχει ποσοστό έως και διπλάσιο από τις εκλογές του 2019. Από τέτοια θέση θα μπορεί, λένε, να διαπραγματευτεί την ατζέντα και τη στελέχωση ενός σχήματος συνεργασίας. Ακόμη και το πρόσωπο του πρωθυπουργού; Πιστεύει στα σοβαρά ο Ανδρουλάκης ότι μπορεί να ζητήσει να μην είναι επικεφαλής της κυβέρνησης ο αρχηγός του κόμματος που θα έχει πλειοψηφήσει;
Δεν χρειάζεται να το πιστεύει. Αρκεί να το ισχυριστεί. Αρκεί να πει ότι εμείς θέλαμε συνεργασία, βάλαμε όρους, αλλά ο Μητσοτάκης επιμένει να μας πάει σε δεύτερες εκλογές μόνο και μόνο για να σώσει την προσωπική του καριέρα – και τις καριέρες καμιά τριανταριά βουλευτών του που, με την απλή αναλογική, θα έχουν μείνει εκτός Βουλής.
Μπέρδεμα, όντως. Αλλά το μπέρδεμα είχε αρχίσει να φαίνεται από την ευκολία με την οποία η κυβέρνηση προσπερνούσε την πρώτη κάλπη απλώς ως διαδικαστικό εμπόδιο προς τη δεύτερη.
Δεν χρειάζεται ο Ανδρουλάκης να θέλει πραγματικά να μπει σε μια κυβέρνηση. Του φτάνει να σκιαγραφεί αχνά ένα τέτοιο ενδεχόμενο, επιχειρώντας να υποκλέψει μέρος της χρήσιμης ψήφου. Πριονίζοντας έτσι το δίλημμα «Μητσοτάκης ή χάος».
Το Μαξίμου έδειξε να πιστεύει ότι μπορεί να βγει για λίγο από το δίλημμα, να το στρέψει αλλού, προτού το επιστρατεύσει ξανά. Η αυτοδυναμία είναι μονόδρομος· δεν είναι· είναι. Ομως, όπως έλεγε και ο Ηράκλειτος, δεν μπορείς να μπεις δυο φορές στο ίδιο ποτάμι.
Μνήμη
«Δεν είναι από εδώ». Πάνε τριάντα χρόνια από την άλλη πολύκροτη παιδοκτονία. Η τοπική κοινωνία είχε την ίδια απάντηση στα μικρόφωνα της νεογέννητης τότε ιδιωτικής τηλεόρασης: Ο δράστης, έλεγαν, δεν είναι ντόπιος. Δεν είναι δικός μας. Ηρθε από αλλού – και έφερε το μίασμα. Η σύγκριση με τις εικόνες από το περικυκλωμένο και στιγματισμένο σπίτι στην Πάτρα εκκινεί από το ίδιο αρχαϊκό ένστικτο. Ακόμη κι αν είναι δική μας και γειτόνισσά μας –ακόμη κι αν ξέραμε καλά τους τρόπους της, προτού τους εκθέσει στους τηλεοπτικούς πλασιέ της αφύσικης ασυγκινησίας της–, η γυναίκα αυτή μας είναι πια βδέλυγμα. Εγινε σε μια νύχτα ξένη. Στην πραγματικότητα, όσο μεγαλύτερη είναι η συγγένεια του δολοφόνου με την κοινότητα, τόσο μεγαλύτερη είναι και η ανάγκη να εξοβελιστεί σαν τέρας. Ποιος μπορεί να αδικήσει τους γείτονες; Ποιος δεν έχει την ανάγκη να απωθήσει αυτό το έγκλημα; Ποιος δεν θα ήθελε να ξεχάσει ότι συνέβη; Το ζητούμενο όμως δεν είναι πώς θα διαχειριστούν τον αποτροπιασμό τους οι –αγανακτισμένοι ή νηφάλιοι– άνθρωποι. Το ζητούμενο είναι πώς θα διαχειριστούν το έγκλημα οι θεσμοί. Οχι τόσο πώς θα το δικάσουν. Οσο πώς θα το κρατήσουν στη «μνήμη» τους και στα πρωτόκολλά τους.
Σαν Χέμινγουεϊ
ΠΩΛΟΥΝΤΑΙ βρεφικά υποδήματα. Αφόρετα.