Η μία έχει δύο πτυχία, το ένα μάλιστα της Νομικής. Υστερα από χρόνια με θυσίες και άπειρες ώρες δουλειάς στα δικηγορικά γραφεία για ψίχουλα βρήκε μια θέση στο Δημόσιο. Ο άλλος δουλεύει στο γραφείο των γονιών του και σταμάτησε να ελπίζει. Ενας ακόμη βρήκε δουλειά στη Γερμανία όταν έκλεισε η βιομηχανία όπου εργαζόταν στα οικονομικά μέσα στα χρόνια της μεγάλης κρίσης. Εχω να του μιλήσω χρόνια. Ο άλλος αλλάζει συνέχεια δουλειές. Τηλεφωνικό κέντρο, απεντομώσεις, ό,τι βρει. Σπούδασε οικονομικά. Υπάρχει κι εκείνος που τρεις μήνες τον χρόνο μένει άνεργος και συνεχίζει με οκτάμηνες συμβάσεις. Αρκετοί έχουν μια δεύτερη δουλειά ή χτυπάνε βάρδιες για να συμπληρώσουν το εισόδημά τους. Οι καταθέσεις τους στην τράπεζα είναι συνήθως ο μισθός του μήνα και κάτι για τα δύσκολα. Σχεδόν όλοι μένουν στο ενοίκιο, κάποιοι έχουν παιδιά, όσοι είναι τυχεροί έχουν γονείς που ακόμη τους βοηθάνε. Χτυπάει το κουδούνι, ανεβαίνει το τάπερ με το φαγητό, μπαίνουν κάποια λεφτά στο χέρι «για το παιδί». Το μικρό και το μεγάλο.
Διαβάζοντας το ρεπορτάζ της Λίνας Γιάνναρου «Η γενιά που δεν έχει σηκώσει κεφάλι» (Κ, 4/4/2022) μέτρησα ασυναίσθητα φίλους και γνωστούς που ταιριάζουν στο προφίλ της γενιάς των 700 ευρώ. Είναι πολλοί. Πολλές και οι συζητήσεις που έκανα μαζί τους, που κατέληγαν πάντα στον ίδιο άξονα. Ο σπιτονοικοκύρης που ανέβασε το ενοίκιο μέσα στην κρίση, η δουλειά που δίνει μόνο «μαύρα», οι έξτρα ώρες που δεν φαίνονται πουθενά, οι διακοπές στο εξοχικό των γονιών, η απόγνωση.
Αυτό που ίσως είναι δύσκολο να διακρίνει κάποιος αν δεν το ζει στο πετσί του είναι η δημιουργία μιας «κατάστασης», όταν το προσωρινό δίνει με τα χρόνια τη θέση του στο μόνιμο. Την περίοδο 2000-2017 οι πραγματικοί μισθοί στην Ελλάδα μειώνονταν με ρυθμό 3,5% ετησίως (Κ, 27/11/2018). Σήμερα η χώρα μας ανήκει στην ομάδα των 13 χωρών της Ευρώπης με κατώτατο μισθό κάτω των 1.000 ευρώ («Κ», 29/1/2022) μαζί με τη Βουλγαρία, τη Ρουμανία, την Πολωνία, τη Σλοβακία κ.ά. Το μέσο ενοίκιο για ένα τριάρι στην Κυψέλη και στα Πατήσια δεν πέφτει κάτω από 400-450 ευρώ, εκτός εάν δεν έχει παράθυρα.
Στα 15 χρόνια που πέρασαν από το 2007, όταν και η «γενιά των 700 ευρώ» περιέγραφε μια κοινωνική συνθήκη με εξαιρετικά χαμηλούς μισθούς, ελάχιστα έχουν αλλάξει. Ειδικά όταν φτάνει η κουβέντα στο ταμείο. Η καθίζηση των μισθών και του βιοτικού επιπέδου εκείνης της γενιάς, των σημερινών σαραντάρηδων, παραμένει μονότονα στο ίδιο επίπεδο και ας έχει περάσει οικονομικές και υγειονομικές κρίσεις. Είναι η γενιά των κρίσεων, μια χαμένη γενιά;
