Οι Αμερικανοί στρατηγοί της επικοινωνίας έχουν έναν απλό κανόνα (προσαρμοσμένο εδώ στο ελληνικό πασχαλινό φολκλόρ): Μην πουλάς, λένε, τη συνταγή. Πούλα το τσουρέκι.
Μην εξηγείς στους πολίτες τι καλά που τα έχεις σκεφτεί και τα έχεις καταστρώσει. Δείξ’ τους το απτό όφελος. Τι παίρνουν στο χέρι. Μην κουράζεσαι να απαριθμείς μόνο τις μεταρρυθμίσεις σου που έκαναν την οικονομία πιο φιλική στις επενδύσεις και την αγορά εργασίας πιο ανοιχτή. Αύξησε τον βασικό μισθό. Μην κουράζεις αναλύοντας τους αστάθμητους παράγοντες που καθορίζουν την τιμή του ρεύματος. Ρίξε τους λογαριασμούς. Και, μετά, αν θέλεις, εξηγείς πώς το πέτυχες.
Αν αυτή η χοντρή λογική έχει κάποια αλήθεια, τότε ο χρόνος που η κυβέρνηση έδωσε στον εαυτό της, ξεκαθαρίζοντας πότε θα γίνουν εκλογές, δεν είναι νομοτελειακά χρόνος φθοράς. Οι περισσότεροι λένε ότι έδωσε χρόνο στον πληθωρισμό να την πριονίσει. Ηταν όμως χρόνος που θα χρειαζόταν, ούτως ή άλλως, έπειτα από δύο χρόνια πανδημίας, προκειμένου να προλάβει να κάνει αισθητά τα αποτελέσματα της συνταγής της. Προκειμένου να σερβίρει το τσουρέκι.
Αν πιστέψει κανείς τα γκάλοπ, οι σημαντικές διαρροές της Ν.Δ. είναι, πρωτίστως, προς τους αναποφάσιστους και, δευτερευόντως, προς το ΚΙΝΑΛ. Οσοι ισχυρίζονται ότι υπάρχουν απώλειες και προς τα δεξιά, επικαλούνται τη μόνιμη καχυποψία τους ότι η αντισυστημική ψήφος είναι πολύ οργισμένη για να φανερωθεί.
Οι δημοσκοπικές καταγραφές, όμως, δείχνουν τουλάχιστον ότι η Ν.Δ. δεν βρίσκεται (ακόμη) αντιμέτωπη με ένα αντικυβερνητικό ρεύμα σαν αυτό που γκρέμισε τις προηγούμενες κυβερνήσεις. Δεν έχει μέχρι στιγμής σχηματιστεί ένα «αντιμητσοτακικό» μέτωπο, που, όπως το αντιμνημόνιο ή το αντισύριζα ρεύμα, είχε καταστήσει κυρίαρχο κίνητρο εκλογικής συμπεριφοράς την καταψήφιση. Το «ψηφίζω ό,τι να ‘ναι, αρκεί να φύγουν αυτοί», δεν υπάρχει. Γι’ αυτό και η πλειονότητα δηλώνει σε όλες τις μετρήσεις ότι δεν επιθυμεί να γίνουν πρόωρα οι εκλογές.
Αυτή η διαφορά με τους προηγούμενους εκλογικούς κύκλους δεν φαίνεται μόνο στα γκάλοπ. Φαίνεται και στο γεγονός ότι οι αλλεπάλληλες κρίσεις δεν έχουν αντιστοιχιστεί με μια ανάλογη πολιτική κρίση. Ο βρασμός περιορίζεται στο τουίτερ. Στην ψηφιακή αγορά, για κάποιες ώρες κάποιες ημέρες, όντως η κυβέρνηση «καταρρέει». Κατά τα άλλα, στους περισσότερους δείκτες εμπιστοσύνης, η κυβέρνηση διατηρεί, έστω και μειωμένο, το προβάδισμά της.
Στον ένα χρόνο που απομένει, η εικόνα αυτή μπορεί να αλλάξει. Μπορεί να την αλλάξουν τα γεγονότα – ένα πληθωριστικό σπιράλ εκτός ελέγχου. Μπορεί να την αλλάξει ο πολιτικός ανταγωνισμός στο Κέντρο – αν ο διεκδικητής του βρει κάτι περισσότερο να πει από το ποιον δεν θέλει για πρωθυπουργό.
Μετά τα σημερινά δεδομένα, πάντως, λίγο πριν από την τελευταία στροφή της τετραετίας, στον Μητσοτάκη αρκεί μόνον αυτό: να κρατήσει ζωντανή την πεποίθηση ότι οι άλλοι δεν μπορούν καλύτερα απ’ αυτόν.
Χειροκρότημα
Στο κείμενο των συμπερασμάτων του συνεδρίου του ΣΥΡΙΖΑ, το δεύτερο κιόλας κεφάλαιο αφορά τον πόλεμο. Από τις 798 λέξεις της κομματικής ανάλυσης για την εισβολή, οι 147 πρώτες αναφέρονται στον εισβολέα. Οι υπόλοιπες 651 αφιερώνονται στις ευθύνες των άλλων: στις «ιστορικές ευθύνες» του ΝΑΤΟ, που «δημιούργησε εύλογους φόβους στη Ρωσία». Στις ΗΠΑ που επιδίδονται σε «πλειοδοσία κυρώσεων». Στην Ε.Ε. που «δεν κατόρθωσε ούτε να αποτρέψει τον πόλεμο ούτε να μεσολαβήσει ώστε αυτός να σταματήσει γρήγορα». Στην ελληνική κυβέρνηση που, αντί να μιμηθεί την Τουρκία, «κατέταξε επίσημα τη χώρα στην πρώτη γραμμή των εχθρών της Ρωσίας». Η χημεία του συνεδριακού μανιφέστου απηχεί πιστά το κλίμα της αρένας του τάε-κβον-ντο στην εναρκτήρια ομιλία του Τσίπρα. Εκεί ο πρόεδρος διαπιστώνει ότι «το μεγάλο μερίδιο αυτής της τραγωδίας βαραίνει αυτόν που επιτίθεται» – αφήνοντας ασυγκίνητη την πλατεία. Και αμέσως μετά (στο τέλος του 24ου λεπτού, για όποιον θέλει να το ακούσει με τα αυτιά του) υψώνει τον τόνο του για να καταγγείλει τις «ευθύνες των ΗΠΑ και της Ε.Ε.». Η αρένα ηλεκτρίζεται. Και ξεσπά σε χειροκροτήματα.
Καρεκλάδες
Δηλώνεις Ελλην Σοσιαλδημοκράτης; Σου αρέσει, δηλαδή, που ο Σολτς έγινε καγκελάριος με 25,7%, σε απόσταση μόλις 1,5 μονάδας από τον δεύτερο και 11 μονάδων από τον τρίτο;