Το θυμάστε; Το 1991, επί πρωθυπουργίας Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, εννέα κοντέινερ γέμισαν με τιμαλφή από το Τατόι και μεταφέρθηκαν στο εξωτερικό. Εκείνο που σίγουρα θυμάστε είναι ότι γιος εκείνου του Μητσοτάκη είναι ο τωρινός Μητσοτάκης, ο πρωθυπουργός.
Μπορεί κάποιος να συγκινείται από αυτού του είδους την αντιπολίτευση. Μπορεί να μη βρίσκει καρτουνίστικη τη σύνδεση του νυν πρωθυπουργού με τις παραλείψεις του πατρός του πριν από τριάντα χρόνια. Εκείνο όμως που δύσκολα θα υποστηρίξει ο οπαδός αυτής της «αντιπολίτευσης» είναι ότι θα αποδώσει εκλογικά. Γιατί; Διότι έχει ήδη δοκιμαστεί. Ο ΣΥΡΙΖΑ από την πρώτη στιγμή επένδυσε στην πολιτικοποίηση των ληξιαρχικών δεδομένων του αντιπάλου του. Η επένδυση διαψεύστηκε παταγωδώς. Τώρα, επιστρατεύει πάλι τον ίδιο αναχρονισμό, χρεώνοντας στον (εν ενεργεία) πρωθυπουργό ότι, με τις προσπάθειες αξιοποίησης του Τατοΐου, δελεάζει το «φιλοβασιλικό του ακροατήριο».
Η κατηγορία αυτή δείχνει μάλλον πώς αντιλαμβάνεται ο ΣΥΡΙΖΑ το δικό του ακροατήριο. Νομίζει ότι απευθύνεται ακόμη σε ψηφοφόρους που κοιμούνται με τις σκιές του 20ού αιώνα. Νομίζει ότι η δυνητική εκλογική του πελατεία κινητοποιείται από φόβο εναντίον ενός νεκρού θεσμού και από μίσος εναντίον των γόνων του «αποστάτη».
Επικαλούμενη έναν κόσμο όπου ακόμη ζουν «βασιλόφρονες» και «αντιβασιλικοί», η αξιωματική αντιπολίτευση καθρεφτίζει τη δική της καθήλωση. Προβάλλει στη φανταστική της πελατεία τη δική της αδυναμία να χειραφετηθεί από μια ταυτότητα που έληξε μαζί με τα τραύματα που τη νοηματοδοτούσαν πριν από μισόν αιώνα.
Δεν υπάρχει όμως τέτοια, καθηλωμένη, πτέρυγα και στη Δεξιά; Δεν υπάρχουν κι εκεί όμηροι της προμεταπολιτευτικής μισαλλοδοξίας; Υπάρχουν, αλλά έχουν περιθωριοποιηθεί. Είναι είτε εκτός κυρίαρχου κλίματος· είτε εντελώς εκτός κόμματος – όπως πιστοποιεί και η μοναδική, πλην παραδειγματική, αποπομπή μέλους της Κοινοβουλευτικής Ομάδας της Ν.Δ.
Θα πει κανείς ότι δεν είναι αυτός ο ΣΥΡΙΖΑ. Δεν τον ορίζει η απόπειρα εκταφής του Πολιτειακού. Ηταν μόνο μια μπαλοθιά κομματικού ρετρό που δεν θα έχει συνέχεια. Κι όμως. Το ιλαροτραγικό διάβημα της παλινόρθωσης του αντιμοναρχισμού είναι ένα μόνο σύμπτωμα από τη βαθιά κομματική κουλτούρα σύμφωνα με την οποία η 48χρονη δημοκρατία είναι ανιάτως ευάλωτη. Την πολιορκούν διαρκώς «φασίστες» και «μπάτσοι», λογοκρίτες και φαμίλιες.
Αυτή η δαιμονολογία δεν είναι –όπως παρουσιάζεται– δημοκρατική εγρήγορση. Είναι μια ριζική δυσπιστία κατά της δημοκρατίας – δυσπιστία που έμεινε ανεπηρέαστη ακόμη και από το ιστορικό βίωμα της «πρώτης φοράς Αριστερά».
Ο ΣΥΡΙΖΑ κυβέρνησε αυτή την –ατελή, αλλά ανθεκτική– δημοκρατία. Ομως δεν συγχρονίστηκε ποτέ με την κεκτημένη θεσμική της κανονικότητα. Δεν την πίστεψε. Δεν την ένιωσε (και) δική του. Γι’ αυτό λέει ακόμη ότι χρειάζεται να εξαρθρώσει τους αρμούς της.
Λίστες
Αν ακολουθήσει τη σχολή που συγχέει τη διπλωματία με τον συνδικαλισμό, ο πρωθυπουργός θα έπρεπε να ετοιμάσει λίστα για το ταξίδι του στην Ουάσιγκτον. Λίστα για το κυτίο παραπόνων του Λευκού Οίκου. Αυτή τη φορά πάντως δεν θα χρειαστεί τέτοια λίστα. Ο βετεράνος γερουσιαστής Μπάιντεν γνωρίζει όσο λίγοι την ιστορία των ελληνοτουρκικών διαφορών. Γνωρίζει και τους ερντογανικούς τρόπους, για τους οποίους είχε εκφράσει την ανησυχία του προεκλογικά. Το ερώτημα είναι αν μπορεί η ελληνική διπλωματία να δείξει τις ταυτίσεις του ρωσικού με τον τουρκικό αναθεωρητισμό. Οχι μόνο στη σφαίρα του δικαίου. Αλλά και στο πώς Πούτιν και Ερντογάν είχαν εμπράκτως συναντηθεί στο πεδίο, ως ομόλογα καθεστώτα, πριν από την εισβολή στην Ουκρανία. Τι αναζητούσαν, από διαφορετικές πλευρές, στη Συρία. Τι δοκίμασαν, ενίοτε σε συνεννόηση, στη Λιβύη. Πώς ό,τι επιχείρησε ο ένας στον Εβρο, το επανέλαβε ο άλλος, λίγους μήνες αργότερα, στα σύνορα της Πολωνίας με τη Λευκορωσία. Αυτή η συνάφεια είναι που δείχνει και την αφερεγγυότητα ενός δήθεν εταίρου, που βρίσκεται εντός της Συμμαχίας μόνο με το ένα πόδι.
Επαναλήψεις
«Θα διαγράψουμε τις ανατιμήσεις στο ρεύμα με μια τροπολογία»: Η επιστροφή του σκίστη.