Η δυσκολία να επιτευχθεί συμφωνία για το εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο αναδεικνύει μία πραγματικότητα που η Ευρωπαϊκή Ενωση θα κάνει καλά να μην αγνοήσει: Οτι η ευρωπαϊκή οικονομία επωμίζεται υπέρμετρο κόστος από τον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία. Μάλιστα η οικονομική επιβάρυνση από την άνοδο των τιμών για την ενέργεια που προκαλεί η απόφαση οικονομικού αποκλεισμού της Ρωσίας δεν είναι η ίδια σε κάθε κράτος-μέλος, ούτε και η ασφάλεια του εφοδιασμού είναι εξίσου σταθερή. Οσο λοιπόν οι συνέπειες του πολέμου θα γίνονται εμφανείς τους επόμενους μήνες σε κάθε χώρα, τόσο πιο δύσκολο θα είναι να διατηρηθεί η ενότητα της Ε.Ε. και η συναίνεση σε νέα μέτρα κατά της Ρωσίας.
Περιφερειακές οικονομίες όπως η ελληνική δέχονται ήδη μεγάλες πιέσεις στις τιμές καταναλωτή, αλλά και στο κόστος παραγωγής που μειώνει την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής βιομηχανίας, ενώ ο τουρισμός είναι ιδιαίτερα ευάλωτος στην ενεργειακή κρίση και η ναυτιλία στις γεωπολιτικές εντάσεις. Τουλάχιστον η ενεργειακή ασφάλεια είναι μεγαλύτερη χάρη στην προσθήκη του υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) στο ενεργειακό μείγμα. Ωστόσο, μένει να αποδειχθεί αν η υπόσχεση των Ηνωμένων Πολιτειών να διαθέσουν 15 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα ετησίως στην Ευρώπη θα είναι αρκετή για να επιτύχει την ασφάλεια του εφοδιασμού. Σε κάθε περίπτωση, το ακριβότερο αμερικανικό LNG δεν θα μειώσει το κόστος για την ενέργεια στα προ κρίσης επίπεδα. Η άνοδος στις τιμές ήδη πλήττει την ευρωπαϊκή κατανάλωση, ενώ το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο προβλέπει ότι η οικονομική ανασφάλεια θα έχει επιπτώσεις και στις επενδύσεις των επιχειρήσεων.
Οσο για την ενεργειακή βιομηχανία της Ρωσίας, το κόστος από τις κυρώσεις είναι μέχρι σήμερα περιορισμένο παρά την αρχική πτώση της ρωσικής παραγωγής. Η τελευταία αυξήθηκε μάλιστα τον Μάιο κατά 200.000 βαρέλια την ημέρα, στα 10,2 εκατομμύρια βαρέλια, σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα, καθώς η χαμηλότερη τιμή του ρωσικού πετρελαίου το καθιστά ελκυστικό για χώρες όπως η Ινδία – το κάθε βαρέλι ρωσικού πετρελαίου πωλείται 30 δολάρια χαμηλότερα από το brent. Και η ευρωπαϊκή απόφαση για το εμπάργκο στις διά θαλάσσης προμήθειες ρωσικού πετρελαίου υπολογίζεται ότι θα στερήσει από την Ευρώπη 1,2 εκατ. βαρέλια την ημέρα, που πιθανώς να απορροφήσουν άλλες αγορές.
Tο ΔΝΤ προβλέπει ότι η οικονομική ανασφάλεια θα έχει επιπτώσεις και στις επενδύσεις των επιχειρήσεων.
Στις δε Ηνωμένες Πολιτείες, η ενεργειακή ασφάλεια μπορεί να είναι εξασφαλισμένη, αλλά όχι και ο έλεγχος των τιμών. Ετσι, βασικός στόχος του προέδρου Τζο Μπάιντεν είναι η μείωση του πληθωρισμού, τον οποίο περιγράφει ως «πορεία μετάβασης από μία ιστορική οικονομική ανάκαμψη στη σταθερή ανάπτυξη που θα ωφελήσει τους Αμερικανούς εργαζομένους». Η αποστολή αυτή βεβαίως ανήκει κατ’ εξοχήν στην ομοσπονδιακή κεντρική τράπεζα. Το στοίχημα στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη είναι ο έλεγχος του πληθωρισμού να επιτευχθεί χωρίς να ρίξει την οικονομία στην ύφεση – διότι τότε θα έχει κερδίσει η Ρωσία.
* H κ. Κατερίνα Σώκου είναι Nonresident Senior Fellow, Atlantic Council.