Ο πρωθυπουργός εξήγησε στον ΣΚΑΪ ότι οι εκλογές θα γίνουν στο τέλος της τετραετίας. Πρώτον, για θεσμικούς λόγους – οι εκλογές θα πρέπει να γίνονται στο τέλος της θητείας μιας κυβέρνησης κι όχι όταν ο εκάστοτε πρωθυπουργός θεωρεί ότι η συγκυρία τον ευνοεί. Δεύτερον, για λόγους σταθερότητας. Δεν επιθυμεί να παραδώσει το τιμόνι της χώρας για σχεδόν δύο μήνες, σε μια ιδιαίτερα δύσκολη περίοδο σαν τη σημερινή, σε μια υπηρεσιακή κυβέρνηση. «Παίρνω το ρίσκο της σταθερότητας, κι αν αυτό έχει πολιτικό κόστος, ας έχει», είπε χαρακτηριστικά.
Σημαντική συμβολικά η θεσμική απόφαση του πρωθυπουργού. Το ρίσκο, όμως, που παίρνει δεν είναι υπέρ της σταθερότητας. Αντίθετα, κινδυνεύει να βάλει τη χώρα σε μεγαλύτερες περιπέτειες.
Εφόσον ο πόλεμος στην Ουκρανία συνεχισθεί για τους επόμενους 12 μήνες –και τίποτα δεν δείχνει ότι ο Πούτιν ή ο Ζελένσκι είναι έτοιμοι για κάποιου είδους συμβιβασμό που θα βάλει ένα τέλος στις εχθροπραξίες–, είναι φανερό ότι οι τιμές της ενέργειας δύσκολα θα αποκλιμακωθούν τον επόμενο χειμώνα, ενώ η οικονομική κατάσταση στην Ευρώπη θα γίνεται συνεχώς χειρότερη.
Ερευνα της Goldman Sachs εκτίμησε ότι αν ο πόλεμος συνεχισθεί και η Ρωσία κόψει το αέριο στην Ευρώπη, ο λογαριασμός για την ενέργεια σε κάθε ευρωπαϊκή οικογένεια θα φτάσει ακόμη και τα 500 δολάρια τον μήνα. Ηδη σε κάποιες χώρες της Ευρώπης ο πληθωρισμός και η ακρίβεια δημιουργούν μεγάλες δυσκολίες στους οικονομικά ανίσχυρους πολίτες. Στην Ελλάδα, στην τελευταία δημοσκόπηση της Pulse και στην ερώτηση «Ποιο έξοδο της οικογένειάς σας σάς προβληματίζει σήμερα περισσότερο;» το 22% είπε «Τα τρόφιμα». Γι’ αυτό και ο καγκελάριος της Αυστρίας Καρλ Νεχάμερ σχολίασε πως αν συνεχίσουμε έτσι, θα έχουμε δύο επιλογές, το αλκοόλ ή τα ψυχοφάρμακα!
Η κυβέρνηση Μητσοτάκη έχει ήδη δεσμευτεί ότι και τον δύσκολο χειμώνα που έρχεται θα στηρίξει τους πολίτες για τις απώλειες εισοδήματος που θα υποστούν από την αύξηση στις τιμές της ενέργειας. Δηλαδή, κάθε μήνα θα εκταμιεύει κάποιες εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ για ενεργειακά επιδόματα. Μια κίνηση που θα επιδεινώσει τη δημοσιονομική εικόνα της χώρας και σίγουρα θα επηρεάσει την αξιολόγηση της ελληνικής οικονομίας από τους διεθνείς οίκους, ίσως και το κόστος δανεισμού της.
Οι όποιες ακραίες κινήσεις της Αγκυρας είναι πιθανότερο να εκδηλωθούν όσο πλησιάζουμε προς τις προεδρικές εκλογές του 2023 στην Τουρκία παρά σήμερα.
Παράλληλα, η συνεχιζόμενη ακρίβεια και τα υψηλά τιμολόγια ενέργειας είναι βέβαιο ότι θα έχουν διαβρωτική συνέπεια στη δημοτικότητα της κυβέρνησης. Σε εποχές δυσκολίας η ανασφάλεια των πολιτών και η δυσαρέσκεια προς τους κυβερνώντες ενισχύεται, όσο γενναιόδωρη κι αν είναι η επιδοματική πολιτική τής εκάστοτε κυβέρνησης.
Επιπλέον, τον Σεπτέμβριο – Οκτώβριο η χώρα θα έρθει αντιμέτωπη με ένα νέο κύμα κορωνοϊού. Κι αν σήμερα οι ενδείξεις μιλούν για ύφεση της πανδημίας, κανείς δεν είναι σε θέση να γνωρίζει εάν μια νέα, χειρότερη παραλλαγή του ιού θα κάνει την εμφάνισή της στο τέλος του καλοκαιριού. Ενα νέο ενδεχόμενο lockdown στη χώρα θα οδηγούσε σε επιπρόσθετη επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης και σε ακόμη χειρότερο πολιτικό κλίμα για την κυβέρνηση.
Με άλλα λόγια, αν σήμερα σε πρόωρες εκλογές, π.χ. τον Σεπτέμβριο, υπήρχε σημαντική πιθανότητα να προκύψει μια αυτοδύναμη κυβέρνηση Ν.Δ. (από τη δεύτερη κάλπη της ενισχυμένης αναλογικής), σε 12 μήνες η πιθανότητα αυτή δείχνει να μειώνεται σημαντικά.
Με δεδομένη μάλιστα την άρνηση του κ. Ανδρουλάκη και του ΠΑΣΟΚ να συμφωνήσουν –όποτε κι αν στηθούν κάλπες– σε μια κυβέρνηση συνεργασίας με το πρώτο κόμμα, είναι φανερό ότι η πιθανότητα αστάθειας στη χώρα αυξάνεται συνεχώς.
Σημειώνεται, τέλος, ότι οι όποιες ακραίες κινήσεις της Αγκυρας, οι οποίες θα μπορούσαν να φέρουν σε δεινή θέση μια υπηρεσιακή κυβέρνηση στην Αθήνα –σύμφωνα με το επιχείρημα Μητσοτάκη για να μην κάνει πρόωρες εκλογές–, είναι πιθανότερο να εκδηλωθούν όσο πλησιάζουμε προς τις προεδρικές εκλογές του 2023 στην Τουρκία παρά σήμερα.
Συμπέρασμα: Η Ελλάδα χρειάζεται μια σταθερή κυβέρνηση για μία ακόμη τετραετία έτσι ώστε να ολοκληρωθούν οι μεταρρυθμίσεις που απαιτούνται στο ελληνικό κράτος και να πατήσει η οικονομία στα πόδια της. Το πολιτικό ρίσκο για τη χώρα είναι πολύ μεγαλύτερο εάν οι εκλογές γίνουν το 2023. Με μικρότερες πιθανότητες αυτοδυναμίας της Ν.Δ. και αδυναμία σχηματισμού κυβέρνησης, η χώρα κινδυνεύει να μπει σε νέες περιπέτειες.