Χρησιμοποιείται κατά κόρον το επίθετο «τοξικός» για να περιγραφεί το πολιτικό κλίμα που ζούμε στον δρόμο προς τις εκλογές. Θα ήμουν λίγο πιο συγκρατημένος και θα το χαρακτήριζα πολωτικό. Τοξικό ήταν το κλίμα στις εκλογές του 1985 και του 1989, όταν τα κτυπήματα κάτω από τη μέση ήταν πολλά. Θύματα αυτού του όντως τοξικού κλίματος ήταν τόσο ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης (1985) όσο και ο Α. Παπανδρέου (1989). Επιπροσθέτως, σε αυτές τις δύο εκλογικές αναμετρήσεις η διακύβευση ήταν η εξουσία. Σήμερα μόνον η μια ομάδα –η Νέα Δημοκρατία– παίζει μπάλα για να κερδίσει. Η άλλη ομάδα –ο ΣΥΡΙΖΑ– παίζει μπάλα όχι για να κερδίσει αυτός, αλλά να μην κερδίσει η Νέα Δημοκρατία. Ο Α. Τσίπρας και οι συνεργάτες του γνωρίζουν πως η «προοδευτική» κυβέρνηση από τις πρώτες εκλογές δεν έχει βάση ούτε αριθμητική ούτε πολιτική. Βρίσκεται μόνο στο μυαλό τους.
Οταν όλοι γνωρίζουν ποιος θα είναι ο νικητής των εκλογών, οι οξύτητες και οι σκληρές αντιπα- ραθέσεις θα είναι απλώς τα απαραίτητα στοιχεία του προεκλογικού ντεκόρ.
Οσο θα περνούν οι μέρες θα φαίνεται πως η πόλωση –στον βαθμό που δεν προκύψουν απρόοπτα γεγονότα– θα είναι επίπλαστη. Οταν όλοι γνωρίζουν ποιος θα είναι ο νικητής των εκλογών, οι οξύτητες και οι σκληρές αντιπαραθέσεις θα είναι απλώς τα απαραίτητα στοιχεία του προεκλογικού ντεκόρ. Αλλωστε, δεν νοούνται εκλογές χωρίς εντάσεις, ακόμα και στις κοινωνίες με ελάχιστα ανεπτυγμένο το στοιχείο της πολιτικής σύγκρουσης.
Η δυναμική της πόλωσης οδηγεί στον διχασμό, αν συγκρούονται δύο κοσμοθεωρήσεις που εκ της φύσεώς τους δεν μπορεί να συνυπάρξουν. Είναι διλημματικής μορφής. Το ζήσαμε αυτό την περίοδο 2011-2015. Παρόλο τον κατακερματισμό των πολιτικών δυνάμεων, τα μπλοκ ήταν τελικά δύο και αυτό αποτυπώθηκε στο δημοψήφισμα του 2015. Το ότι τελικά κέρδισαν οι ηττημένοι δεν άλλαξε την ένταση της σύγκρουσης ούτε τις διακυβεύσεις της και κυρίως δεν έκλεισε το ρήγμα που προκλήθηκε στην κοινωνία.
Σήμερα δεν μπορεί να μιλούμε για τοξικό κλίμα επειδή στο Διαδίκτυο οι έμμισθοι σχολιαστές κάνουν φασαρία. Αλίμονο, τη δουλειά τους κάνουν. Το ζητούμενο είναι αν επιδρούν πέραν από τον στενό κύκλο τους. Ολες οι ενδείξεις μαρτυρούν πως την κοινωνία την απασχολούν άλλα προβλήματα και η τοξικότητα δεν την αγγίζει.