Θέλετε κυβέρνηση ή ακυβερνησία; Αν θέλετε κυβέρνηση, πρέπει να εξασφαλίσουμε ότι δεν θα βρεθούμε όμηροι της άρνησης των υπολοίπων κομμάτων –δηλαδή του ΠΑΣΟΚ– που αποκλείουν κατηγορηματικά να συμβάλουν σε κυβερνητική διέξοδο. Και τι κάνουμε για να απεγκλωβιστούμε προληπτικά από την άρνηση; Αλλάζουμε τον εκλογικό νόμο.
Αυτό είναι, χονδρικά, το σκεπτικό που ανέπτυξε με συνταγματολογικό λυρισμό ο Γιώργος Γεραπετρίτης. Η μεταστροφή του τρίτου κόμματος ενοχοποιείται για το διαφαινόμενο μετεκλογικό βραχυκύκλωμα. Αποσιωπάται, βέβαια, η ομολογημένη κυβερνητική αστοχία με την οποία επισυνδέεται αυτή η μεταστροφή.
Καθιστώντας ευκολότερη την αυτοδυναμία, η κυβέρνηση όντως μειώνει τον «πολιτικό κίνδυνο» όχι μόνο για την ίδια, αλλά και για τη χώρα. Η Ελλάδα απομακρύνεται από τη ζώνη του ιταλικού ρίσκου και γίνεται ξανά προβλέψιμη – με την καλή έννοια, που αφορά την οικονομική ει μη και γεωπολιτική προοπτική της. Ομως, το χαμήλωμα του πήχεως λίγους μήνες πριν από τις κάλπες, επισύρει και δύο κινδύνους για την κυβέρνηση.
Ο πρώτος είναι ότι χαλαρώνει το δίλημμα που αποτελεί το ισχυρότερο εκλογικό ατού της. Με την αυτοδυναμία επισφαλή, το φόβητρο «Μητσοτάκης ή χάος» είναι πολύ ισχυρό. Η ενίσχυση του μπόνους θεραπεύει έως ένα βαθμό την επισφάλεια, απελευθερώνοντας ψυχολογικά τους αμφιταλαντευόμενους ψηφοφόρους να πειραματιστούν με άλλες επιλογές.
Το μπόνους του εκλογικού νόμου και οι κίνδυνοί του.
Ο δεύτερος κίνδυνος είναι ότι η αθέτηση της δέσμευσης για σταθερό εκλογικό σύστημα –που ψηφίστηκε στην αρχή της τετραετίας ως επιλογή αρχών, ανεξάρτητη από την πολιτική συγκυρία– απειλεί να τραυματίσει την κυβέρνηση εκεί που έχει ήδη πληγεί: στη θεσμική της αξιοπιστία. Στους κεντρώους ψηφοφόρους, στους οποίους αποδίδονται και οξύτερες δημοκρατικές ευαισθησίες, η πατέντα στα υδραυλικά της κάλπης μπορεί να φανεί σαν προσβολή επί της προσβολής. Σαν να επιχειρεί η κυβέρνηση τεχνητά να προσπεράσει τη δυσαρέσκειά τους, ρεφάροντας άνωθεν την απώλεια νομιμοποίησης που η ίδια προκάλεσε στον εαυτό της. Η κυβέρνηση θα μοιάζει σαν να λέει στους δυσαρεστημένους: Αφού δεν με εμπιστεύεστε πια, ας μειώσω το βάρος της δυσπιστίας σας στην εκλογική αριθμητική.
Ενας τρίτος κίνδυνος είναι ο αντίκτυπος στο εξωτερικό. Μια μερίδα επιδραστικών media έχουν αρχίσει να εφαρμόζουν στην Αθήνα σχήματα προκάτ αναλύσεων. Με βάση αυτά τα σχήματα –μετά τη δυσανεξία στα ΜΜΕ και στην παρακολούθηση πολιτικών αντιπάλων–, το πείραγμα των εκλογικών κανόνων θα κούμπωνε σαν μέρος της ίδιας εργαλειοθήκης αυθαίρετου εξουσιασμού. Αντε μετά να εξηγείς στον Guardian και στον Spiegel τα ελληνικά εκλογικά ήθη. Αντε να θυμίζεις ότι με μπόνους 50 εδρών είχε κυβερνήσει και ο ΣΥΡΙΖΑ.
Οι παρακολουθήσεις προκάλεσαν ένα πολιτικό έλλειμμα. Τα πολιτικά ελλείμματα δεν καταργούνται διά νόμου.