Μετά θάνατον η πόλη γέμισε με φωτογραφίες της. Μια πόλη εξωραϊσμένη με μια εικόνα. Οπου μπορούσε να τοποθετηθεί αφισοκολλήθηκε. Οι βιτρίνες άδειασαν για να γεμίσουν με –θερμά και βαθιά φευ– συλλυπητήρια. Τα σχολεία, τα πανεπιστήμια και τα θέατρα τήρησαν σιγή ενός λεπτού. Οι αθλητικές διοργανώσεις αναβλήθηκαν. Ενα οργανωμένο πένθος. Ο τόπος ξέμεινε από λουλούδια και η χώρα ξεπούλησε τις εφημερίδες που θα κρατηθούν ως ενθύμιο. Το οργανόγραμμα της κηδείας είναι αποφασισμένο και έτοιμο εδώ και χρόνια. Το φέρετρο κατασκευασμένο εδώ και τρεις δεκαετίες. Οι εντολές στοχευμένες και σαφείς, όπως είναι πάντα στην Αγγλία. Ακόμα και ο έγκαιρος προγραμματισμός και οι προνοητικές προσταγές δεν αποκλείουν το αζύγιστο. Τον αστάθμητο παράγοντα που λέγεται κόσμος και την εκκεντρικότητα των αντιδράσεων που ανατρέπουν την ευρυθμία.
Μια βόλτα στο Green Park αρκεί για μια γεύση ιδιορρυμίας. Τόνοι στοιβαγμένων λουδουδιών τοποθετημένων με το πλαστικό περιτύλιγμα, αναμμένα κεριά, μπαλόνια, και λούτρινα παιχνίδια παρά τις συστάσεις για ευχετήρια γράμματα και –χωρίς συσκευασία– λουλούδια. Οσοι δεν βρήκαν άνθη αυτοσχεδίασαν και άφησαν μπρόκολα και κουνουπίδια. Αλλοι πάλι, ολόκληρες σακούλες με τρόφιμα –από το Marks & Spencer– με κάρτες να «μεταβούν» τα τρόφιμα στους αγαπημένους τους, με την εύθυνη και όλο τον σεβασμό –φυσικά– στη μονάρχη. Μια κυρία κυκλοφορούσε παρέα με το σηκωμένο δοχείο που περιείχε τις στάχτες της μητέρας της, της μιλούσε κάνοντας το τουρ του πάρκου για να βλέπει η μαμά όσα συμβαίνουν και να αισθάνεται μέρος της ιστορικής στιγμής. Η εγγονή –τις– μαγνητοσκοπούσε. Μέτρησα 28 Paddington bears, εκ των οποίων τα εννιά είχαν δίπλα τους σάντουιτς με μαρμελάδα και επτά άλλα στέκονταν πάνω σε βάζα με μαρμελάδα. Εσκυψα να διαβάσω τις κάρτες τη στιγμή που πλησίασε κάποιος στο αυτί μου και δήλωσε «έχω βάλει παγίδες παντού». «Τι θέλεις να πιάσεις;» ρωτώ με αδημονία κρίνοντας ότι η ποσότητα του οινοπνεύματος απέπνεε αυθορμητισμό, προμηνύοντας τον παραλογισμό της απάντησης. «Θέλω να πιάσω αυτά τα μικρά αρκουδάκια από το πόδι», «τρέχουν γρήγορα;», απαντώ και τότε με κοίταξε σοβαρός και μου είπε «καλή σου τύχη».
Καλή τύχη σε όσους αποφάσισαν να λάβουν μέρος στο λαϊκό προσκύνημα, να αναμείνουν στη μεγαλύτερη ουρά του κόσμου των 16 χιλιομέτρων, διατεθειμένοι να περιμένουν έως και 30 ώρες –διανυκτερεύοντας ίσως– για να φθάσουν στο Αββαείο του Ουέστμινστερ. Και όλα αυτά παρά τις πολύ χαρακτηριστικές διφορούμενες ανακοινώσεις που αφορούν τον άστατο καιρό: «Κατάλληλος ρουχισμός με αδιάβροχο ή/και αντηλιακό» και άλλες ρητές εντολές υπολογισμένες να αποτρέψουν την προσέλευση. Απαγορεύθηκαν τα αγαπημένα αξεσουάρ των Βρετανών, φλασκιά, είδη πικνίκ και κατασκήνωσης, και υπολογίστηκαν ακόμη και τα αλλόκοτα ενδεχόμενα –κάποιος κατάκοπος από την αναμονή να επιθυμεί παρά ταύτα να αναρριχηθεί στο Αββαείο– και έτσι απέκλεισαν ακόμη και τα ορειβατικά αξεσουάρ. Η πρώτη της σειράς –με καταγωγή από τη Σρι Λάνκα– στη συνέντευξη είπε ότι τυχαία στήθηκε στην ουρά. Το αποφάσισε την ώρα που ανακοινώθηκε ότι το ξεκίνημα της σειράς οριοθετήθηκε ακριβώς στο σημείο όπου βρισκόταν και παρέμεινε. Το είχε κάνει και στο παρελθόν για την Νταϊάνα. Ετσι, είπε στις κόρες της να της φέρουν νερό και τρόφιμα. Καλή τύχη ευχήθηκα και στους 10.000 αστυνομικούς –επιφορτισμένους για όλα τα απρόοπτα που μπορούν να προκύψουν από τους 750.000 που παρευλαύνουν για να αποτίσουν φόρο τιμής–, τους 1.500 στρατιώτες, τους 1.000 εθελοντές για παροχή ιατρικής ή άλλης βοήθειας, και στη Βασιλική Φρουρά – εκ των οποίων ο ένας λιποθύμησε πέφτοντας από τη χαμηλή πλατφόρμα που στέκεται το σκεπασμένο από τη σημαία και το σκήπτρο φέρετρο. Μια παρένθεση εδώ, όχι για τη βαριά κάσα –από αγγλικό δρυ και χάλκινα εξαρτήματα για την τοποθέτηση των εμβλημάτων–, προνοητικά επιλεγμένη από τη βασίλισσα όταν βρισκόταν στη μέση ηλικία, αλλά για την οικογενειακή επιχείρηση ξυλουργών που απ’ ό,τι αντιλαμβάνομαι ειδικεύεται στα φέρετρα γνωστών καλλιτεχνών – Σίλβια Πλαθ, Τζορτζ Οργουελ, Κίνγκσλεϊ Εϊμις, Πίτερ Ο’ Τουλ, Λούσιαν Φρόιντ, Ιαν Ντιούρι, Αλεξάντερ Μακ Κουίν, μεταξύ άλλων.
Μέτρησα 28 Paddington bears, εκ των οποίων τα εννιά είχαν δίπλα τους σάντουιτς με μαρμελάδα και επτά άλλα στέκονταν πάνω σε βάζα με μαρμελάδα.
Κουράγιο και στους 2.000 επίσημους καλεσμένους που καλούνται να κάνουν μεγάλες υποχωρήσεις. Απαγορεύεται η μετάβαση στη χώρα με ιδιωτικό αεροσκάφος, η μετακίνηση προς την τελετή με ιδιωτικό όχημα ή ελικόπτερο. Θα επιβιβαστούν όλοι σε ένα βαν και αν επιθυμούν να κάνουν δηλώσεις στην τηλεόραση θα πρέπει να υπολογίσουν ότι δεν θα υπάρχει υπηρεσία ότοκιου και μακιγιάζ. Αυτά θα ευχαριστούσαν τη φειδωλή φύση της βασίλισσας. Είχε τον τρόπο της να προωθεί τη λιτότητα, κακομαθαίνοντας μόνο τα σκυλιά της, παρόλη την περιουσία των 370 εκατομμυρίων. Διατηρούσε τη θέρμανση χαμηλή, επαναχρησιμοποιούσε τα ρούχα της και το χριστουγεννιάτικο χαρτί περιτυλίγματος. Οι παλιές εφημερίδες άλλαζαν χρήση στους στάβλους, το προσωπικό κατέβαζε τους διακόπτες όταν έβλεπε την ταμπέλα «οικονομία στα καύσιμα», στις κουζίνες ανακύκλωναν τις γαρνιτούρες και όταν η Τερέζα Μέι ξανατοποθέτησε στο τραπέζι το κομμάτι τυριού που είχε ρίξει κατά λάθος, η βασίλισσα ένευσε σιωπηλά δείχνοντας την αποδοχή της. Αλλά αύριο είναι η μεγάλη μέρα και δεν θέλω οικονομίες.
Ηδη έχουν γίνει περικοπές και η μοναρχία είναι αδυνατισμένη μετρώντας ελάχιστα εργαζόμενα μέλη. Οταν και αν αποφανθούν τι θα κάνουν με τον θεσμό κι αν το στέμμα δεν αρμόζει σε ένα κεφάλι, τότε ας το εκθέσουν. Οταν αποφασίσουν ότι το σκήπτρο είναι παλιομοδίτικο, ας το τοποθετήσουν σε ένα γυάλινο κουβούκλιο. Μέχρι να μετατραπεί σε «συναρμολόγησέ τη μόνος σου» –σκανδιναβικού τύπου βασιλεία–, μέχρι τότε τα θέλω όλα ξεσκονισμένα, στιλπνά και λαμπερά. Δεν θέλω τσιγκουνιές αύριο, θέλω όλη τη φανφάρα να ξεδιπλώνεται. Θέλω ενορχηστρωμένες παρελάσεις, συντεταγμένες ακολουθίες, ομοιόμορφες στολές, επίσημα καπέλα, στιλβωμένα σπαθιά, γυαλισμένα αλογίσια πέταλα και τον ρυθμικό ήχο των οπλών τους στο κράσπεδο. Θέλω στρατιωτικές μπάντες, τον ήχο από τις τρομπέτες να ξεχύνεται στην πόλη και μεθοδικές μεσίστιες σημαίες. Θέλω επίδειξη και στόμφο. Θέαμα. Οχι απλώς σταγόνες αναχρονισμού, αλλά πλουσιοπάροχη παράδοση.
* Η κ. Ελεάννα Βλαστού είναι συγγραφέας και μένει στο Λονδίνο.