Η ερώτηση του τίτλου δεν είναι ρητορική. Είναι ουσιαστική. Θα διερωτηθείτε: Είναι δυνατόν να προστατεύονται οι κλέφτες; Στη χώρα της φαιδράς πορτοκαλέας γίνεται. Ελάτε να δούμε ένα ρεπορτάζ από την «Καθημερινή» της 9 Σεπτεμβρίου 2022. Αντιγράφω:
«Πρόστιμο-μαμούθ 1 εκατ. ευρώ σε εστιατόριο του Κολωνακίου
Δεν εξέδιδε κανονικές, αλλά προσωρινές αποδείξεις
Γνωστό εστιατόριο στο Κολωνάκι έπεσε στα δίχτυα της ΑΑΔΕ, αφού επί τέσσερα χρόνια, στις αποδείξεις που έκοβε, το παράνομο λογισμικό, το οποίο είχε εγκαταστήσει, έκανε αυτόματα έκπτωση από 90% έως και 99% στα ποσά που περνούσαν τελικά στη μνήμη της ταμειακής μηχανής. Το εν λόγω εστιατόριο στο Κολωνάκι έχει υποκαταστήματα και σε Μοναστηράκι, Γλυφάδα, Νέα Ερυθραία, Χαλάνδρι, Νέα Σμύρνη και Πάρο. Οι ελεγκτές βρέθηκαν εκεί, μετά από καταγγελίες ότι το εστιατόριο εκδίδει προσωρινές μόνο αποδείξεις – τα γνωστά δελτία παραγγελίας. Ο έλεγχος, στον οποίο προχώρησαν, αφορούσε την περίοδο από 26/11/2015 έως 19/1/2020.
Εγινε κατάσχεση των ηλεκτρονικών φορολογικών στοιχείων (αρχεία .txt), και με το ειδικό λογισμικό υπολόγισαν τα έσοδα της επιχείρησης. Στη συνέχεια, έγινε άρση τραπεζικού απορρήτου και άνοιγμα λογαριασμών μέσω του Συστήματος Μητρώου Τραπεζικών Λογαριασμών (Σ.Μ.Τ.Λ.) και επιπλέον ζητήθηκαν από τις τράπεζες οι αναλυτικές κινήσεις των POS. Κάνοντας αντιπαραβολή των ηλεκτρονικών φορολογικών αρχείων .txt με τα δεδομένα των φορολογικών βιβλίων, τους τραπεζικούς λογαριασμούς και τις αναλυτικές κινήσεις των POS, διαπίστωσαν τη σωρεία παραβάσεων. Ταυτόχρονα κατασχέθηκε και ελέγχθηκε η φορολογική μνήμη του φορολογικού μηχανισμού. Τα συνολικά πρόστιμα και προσαυξήσεις, τα οποία καλείται να πληρώσει η επιχείρηση, προσεγγίζουν το ένα εκατομμύριο ευρώ. Οι ελεγκτές ερευνούν τώρα και τα υπόλοιπα καταστήματα, που αποτελούν ξεχωριστές επιχειρήσεις».
Αρχικά, πρέπει να συγχαρούμε την ΑΑΔΕ και προσωπικά τον κ. Γιώργο Πιτσιλή για το έργο τους. Εχω γράψει και στο παρελθόν («Μια αθόρυβη επανάσταση» ΚτΚ 6/2/2022) για το θέμα των ταμειακών μηχανών που παρ’ όλες τις προσπάθειες πολλών (περιλαμβανομένου και του εαυτού μου) δεν είχαν συνδεθεί online ώστε να ελέγχονται οι αποδείξεις. Επιτέλους, βρέθηκαν οι κατάλληλοι άνθρωποι στις κατάλληλες θέσεις και ήδη όλες οι ταμειακές μηχανές είναι συνδεδεμένες με τη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων. Αξίζει να τους θυμηθούμε γιατί τους χρωστάμε πολλά: Ο διοικητής της ΑΑΔΕ Γ. Πιτσιλής, ο υπουργός Οικονομικών Χρ. Σταϊκούρας συνεπικουρούμενος από τον αναπληρωτή υπουργό Θ. Σκυλακάκη και τον υφυπουργό Απ. Βεσυρόπουλο, ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης Κ. Πιερρακάκης και ο γ.γ. της ΓΓΠΣ Δημ. Αναγνωστόπουλος.
Ηδη η ΑΑΔΕ ανακοίνωσε ότι είναι διαθέσιμη εφαρμογή (appodixi) στο κινητό τηλέφωνο που επιτρέπει τον άμεσο έλεγχο της γνησιότητας μιας απόδειξης και επιβραβεύει τους καταναλωτές με οικονομικά κίνητρα σε περίπτωση αποκάλυψης «μαϊμού» ταμειακής μηχανής. Μπράβο, λοιπόν, σε όλους που συνέβαλαν στο έργο αυτό που το ξεκινήσαμε με τον Στέφανο Μάνο το μακρινό 1992 και χρειάστηκαν τριάντα ολόκληρα χρόνια για να υλοποιηθεί. Ζωή να ‘χουμε. Το ξεκίνησα στα 52 μου και το είδα να ολοκληρώνεται στα 82 μου. Κατά την προσφιλή τακτική των αριστερών και δικαιωματιστών, άρχισαν οι αντιρρήσεις για το μέτρο, με την κατηγορία ότι η ΑΑΔΕ μας ζητά να γίνουμε χαφιέδες. Δηλαδή, όταν κάποιος μου κλέψει τον ΦΠΑ και δεν τον αποδώσει, εγώ πρέπει να μην τον καταγγείλω για να μη γίνω χαφιές; Αλλη μια αριστερή «λογική».
Από το ρεπορτάζ αξίζει να σημειωθεί ότι η έρευνα ξεκίνησε από καταγγελία. Θέλω να τονίσω το γεγονός αυτό, γιατί μόνο έτσι μπορεί να παταχθεί η κλοπή από τους χώρους εστίασης. Περί κλοπής πρόκειται, γιατί για κάθε απόδειξη που αλλοιώνεται ο καταστηματάρχης κλέβει τον ΦΠΑ που έχει εισπράξει από τον πελάτη και επιπλέον αποκρύβει έσοδα ώστε να έχει λιγότερο τζίρο και να φοροδιαφεύγει. Είναι διπλό το όφελός του. Και για να γνωρίζετε τι σημαίνουν όλα αυτά, παρακαλώ δείτε τα ακόλουθα στοιχεία: Είμαστε η δεύτερη χώρα στην Ευρώπη, μετά τη Ρουμανία, με το υψηλότερο ποσοστό 25,8% φοροκλοπής του ΦΠΑ. Εκτιμάται ότι στα τελευταία 19 χρόνια έχει κλαπεί το ποσό των 120 δισεκατομμυρίων ευρώ, από ΦΠΑ που οι πολίτες πλήρωσαν, αλλά οι επιτήδειοι δεν απέδωσαν!
Πάμε τώρα στο πρόβλημα. Το αναλυτικό ρεπορτάζ δεν μας λέει ποιο είναι το εστιατόριο που μας κλέβει τον ΦΠΑ. Γιατί; Γιατί φοβούνται την Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων. Εδώ και καιρό έχω διατυπώσει την άποψη ότι αυτή η Αρχή, με την ιδιαίτερη και επιλεκτική αυστηρότητά της, αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα στην πρόοδο αυτής της χώρας. Το επαναλαμβάνω και τώρα.
Πριν από δύο χρόνια, στις 22/9/2020, με αφορμή ένα επεισόδιο που έγινε στη Μύκονο με τον αρχηγό της Manchester United Jerry Maguire, έγραψα για τo θέμα αυτό στη στήλη μου ένα κείμενο με τίτλο «Προσωπικά δεδομένα “a la carte”», επισημαίνοντας ότι «κρεμάσαμε στα μανταλάκια» τον ποδοσφαιριστή χωρίς να έχει καταδικαστεί τελεσίδικα. Ο Πρόεδρος της Αρχής μου απέστειλε προσωπική επιστολή από όπου αντιγράφω τις αιτιολογίες του για τη δημοσίευση. Του ονόματος.
«[…] Σύμφωνα με το άρθρο αυτό η επεξεργασία προσωπικών δεδομένων κατά την άσκηση του δικαιώματος στην ελευθερία της έκφρασης και πληροφόρησης, σύμφωνα με το άρθρο 28 παρ. 1 ν. 4624/2019, επιτρέπεται όταν:
Το υποκείμενο των δεδομένων έχει παράσχει τη ρητή συγκατάθεσή του
Αφορά δεδομένα που έχουν προδήλως δημοσιοποιηθεί από το ίδιο υποκείμενο
Υπερέχει το δικαίωμα στην ελευθερία της έκφρασης και το δικαίωμα πληροφόρησης έναντι του δικαιώματος προστασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα του υποκειμένου, ιδίως για θέματα γενικού ενδιαφέροντος ή όταν αφορά δεδομένα δημοσίων προσώπων και
[…]»
Είναι φανερό ότι ο Πρόεδρος επικαλείται την περίπτωση 3 (εξ ου και τα έντονα στοιχεία της επιστολής) για τη δημοσιοποίηση του ονόματος. Διερωτώμαι και πραγματικά θα ήθελα μια απάντηση. Η φοροκλοπή ιδιαίτερα υψηλού ποσού δεν «είναι θέμα γενικού ενδιαφέροντος» ώστε όλοι να μάθουμε ποιο είναι αυτό το εστιατόριο και να προσέχουμε; Μια αγγλική παροιμία λέει «Once a thief, always a thief». Αφού αυτός κλέβει τον ΦΠΑ μπορεί και να μας κλέβει στον λογαριασμό ή στην ποιότητα.
Το φαινόμενο είναι γενικότερο. Ακούμε για super market και βενζινάδικα στα οποία επιβλήθηκαν πρόστιμα, αλλά ποτέ δεν μαθαίνουμε τα ονόματά τους ώστε να τα αποφεύγουμε. Το μποϋκοτάζ είναι από τα ισχυρότερα όπλα που διαθέτουμε και θα μπορούσαμε να το χρησιμοποιούμε για να καταλάβουν οι επιτήδειοι ότι μπορούμε να αντιδράσουμε.
Θέλω να κλείσω με μια ιστορία που όσο απίθανη και αν σας φαίνεται, σας πληροφορώ ότι είναι απολύτως αληθινή. Το καλοκαίρι έτρωγα σε ένα πολύ γνωστό εστιατόριο της Αθήνας. Είμαστε φίλοι με τους ιδιοκτήτες και ζήτησαν τη συμβουλή μου για την πληροφορική του εστιατορίου τους. Μου είπαν ότι δεν είναι ευχαριστημένοι από την εταιρεία που τους προμήθευσε το λογισμικό και με παρακάλεσαν να τους συστήσω κάποια άλλη εταιρεία. Επιφυλάχθηκα να διερευνήσω το θέμα. Τηλεφώνησα σε ένα καλό φίλο ο οποίος διευθύνει μια μεγάλη εταιρεία λογισμικού για μικρές και μεγάλες επιχειρήσεις. Οταν τον ρώτησα αν διαθέτει λογισμικό για εστιατόρια και μπαρ, η απάντηση με άφησε «παγωτό»: «Ανδρέα, ούτε έχω, ούτε θα φτιάξω, ούτε θέλω να τους έχω πελάτες. Οι περισσότεροι μου ζητούν να ενσωματώσω “κουμπιά” στο λογισμικό ώστε να σβήνονται ή και να αλλοιώνονται οι αποδείξεις. Αυτή είναι η κατάσταση και προτιμώ να περιοριστώ στην υπόλοιπη αγορά που δεν θέλει παρόμοιες “διευκολύνσεις”».
Δεν ξέρω πώς σας φαίνεται η ιστορία αυτή, αλλά για μένα είναι εξαιρετικά διδακτική. Μια πολύ μεγάλη εταιρεία αποκλείει από την πελατεία της έναν ολόκληρο κλάδο γιατί ορισμένοι (πιθανόν οι περισσότεροι) θέλουν συνεργάτη στη φοροκλοπή, μέσω της… πληροφορικής.
Επαναλαμβάνω το ερώτημα του τίτλου: «Ποιος είναι ο προστάτης των κλεφτών;». Εμείς. Η ΑΑΔΕ μας δίνει πλέον τα όπλα να πολεμήσουμε αποτελεσματικά τη φοροκλοπή στα εστιατόρια και στα μπαρ της χώρας. Κατεβάστε την εφαρμογή και σκανάρετε τις αποδείξεις σας. Ενημερώστε (μέσω της εφαρμογής) ονομαστικά ή ανώνυμα την ΑΑΔΕ σε περίπτωση παρατυπίας.
Μην ξεχνάτε, η ετήσια φοροκλοπή του ΦΠΑ στην Ελλάδα ισοδυναμεί με τα έσοδα από τρία χρόνια ΕΝΦΙΑ.
* Ο κ. Ανδρέας Δρυμιώτηςείναι σύμβουλος επιχειρήσεων.