Περιμένοντας από μέρα σε μέρα την εμπορική λειτουργία των τριών σταθμών της πολύπαθης επέκτασης του μετρό στον Πειραιά, ο πειρασμός να συζητήσουμε για το σήμερα και το αύριο του έκτου μεγαλύτερου δήμου της χώρας είναι ισχυρός. Μιλάμε μανιωδώς για την Αθήνα, τις αναπτυξιακές της δυνατότητες και προοπτικές, τα προβλήματα και τις προκλήσεις, ενώ την ίδια στιγμή ο Πειραιάς απουσιάζει εντυπωσιακά από τη δημόσια συζήτηση. Οι αναφορές ακόμη και από την πολιτική ηγεσία είναι τις περισσότερες φορές αποσπασματικές και συνδέονται σχεδόν αποκλειστικά με την τουριστική και οικονομική-επιχειρηματική απόδοση του λιμανιού. Αλλά το λιμάνι, όσο σημαντικό κι αν είναι για τη ζωή της πόλης, δεν είναι ολόκληρος ο Πειραιάς. Πρόκειται, κυρίως, για την αίσθηση που έχει η Αθήνα για τον Πειραιά: περιοριστική, κοντόφθαλμη, οριακά απαξιωτική – η οποία σε μεγάλο βαθμό οφείλεται στη συγκοινωνιακή απομόνωση του Πειραιά.
Μέχρι σήμερα, για έναν κάτοικο των Αμπελοκήπων ή του Χαλανδρίου ο Πειραιάς φάνταζε το ίδιο μακρινός όσο η Χαλκίδα ή η Κόρινθος. Εφόσον το θέμα της πρόσβασης στο λιμάνι είχε λυθεί, δεν μας απασχολούσε καθόλου το ίδιο το κέντρο του Πειραιά ή, ακόμη περισσότερο, η τεράστια πειραιώτικη ενδοχώρα, που μόνο αν τη διασχίσεις με το αυτοκίνητο ή το λεωφορείο μπορείς να συνειδητοποιήσεις το ασύλληπτο βάθος της. Ομως, τα εμπόδια ήταν όλα εκεί, εμείς κάναμε ότι δεν τα βλέπαμε, και ο Πειραιάς ζούσε τη δική του ζωή, μια ζωή περίκλειστη και σε μεγάλο βαθμό άγνωστη για τους κατοίκους του υπόλοιπου λεκανοπεδίου. Αυτή η καθημερινότητα, λίγο ράθυμη και λίγο «εξωτική», απηχούσε και την οικονομική πραγματικότητα. Η ανάπτυξη του λιμανιού την τελευταία δεκαετία άλλαξε τα δεδομένα και τώρα η έλευση του μετρό έρχεται να ενισχύσει ένα κύμα εξωστρέφειας που αποτυπώνεται και σε μια σειρά φιλόδοξων πρότζεκτ (Παπαστράτος, Πύργος Πειραιά, Λιπάσματα Δραπετσώνας κ.ά.) τα οποία ξαναβάζουν τον Πειραιά στον οικονομικό χάρτη της πρωτεύουσας. Κάτι οριακά αδιανόητο μέχρι σήμερα (π.χ. να εργάζεσαι στο Σύνταγμα και να ζεις στην Πειραϊκή) τώρα μπορείς να το σκεφτείς πια. Η άμβλυνση των αποστάσεων ανάμεσα στην Αθήνα και στον Πειραιά είναι μια μεταβλητή που κρύβει τεράστιες αναπτυξιακές ευκαιρίες. Αλλά τίποτα δεν θα γίνει από μόνο του· ας αρχίσουμε βρίσκοντας μια λύση στην τριτοκοσμική εικόνα εκατοντάδων απελπισμένων ταξιδιωτών που επιστρέφουν με τα βραδινά δρομολόγια από τα νησιά και περιφέρονται αβοήθητοι μέσα στην άγρια νύχτα, παρακαλώντας ήδη γεμάτα ταξί να τους πάνε στο σπίτι ή στο ξενοδοχείο τους…