Η αίσθηση της Ιστορίας

1' 57" χρόνος ανάγνωσης

Η «Καθημερινή», με την αναδημοσίευση φύλλων από το 1922, καθώς και με τη στήλη του «Φιλίστορος», ικανοποιεί την περιέργεια, αν όχι τη δίψα, όσων επιθυμούν να δουν την καθημερινότητα άλλων εποχών. Αυτές οι στήλες υπήρχαν στον Τύπο ήδη από τις αρχές του 20ού αιώνα, δείκτης μιας γενικευμένης θεώρησης του παρελθόντος προς δόξαν της αίσθησης του παρόντος. Και αυτό είναι μια συνθήκη απολύτως μοντέρνα, την οποία γέννησε κατά βάσιν ο 19ος αιώνας. Αλλά και στις μέρες μας, η διάλυση της γραμμικότητας της προόδου των κοινωνιών επιβεβαιώνεται καθημερινά. Οσοι ζούμε στο 2022, εκφράζουμε συχνά έκπληξη και απορία «πώς είναι δυνατόν να συμβαίνουν τέτοια πράγματα στην εποχή μας;», αντίδραση απολύτως λογική και προβλέψιμη, καθώς αυτή η επωδός επαναλαμβανόταν από κάθε γενιά και στο παρελθόν. Αντηχεί ακόμη η φράση «αυτά δεν γίνονται στον 20ό αιώνα», όταν ο 20ός αιώνας ήταν ταυτόσημος της προόδου και της ευημερίας – ασχέτως αν τα μεγαλύτερα εγκλήματα έγιναν τις δεκαετίες 1910 και 1940.

Αλλά έστω… Το μεγάλο κάδρο της Ιστορίας, το οποίο μας υπενθυμίζει την υπόστασή μας ως υλικό στον μεγάλο ρουν του χρόνου, παρεμβαίνει στην καθημερινότητά μας μέσα από την τηλεόραση και το Διαδίκτυο. Και ενώ μας παρασύρει η μεγάλη εικόνα, υποτιμούμε εν μέρει τη δύναμη της μικροϊστορίας και τη σημασία που έχει για τον καθένα ξεχωριστά τα μικρά και μεγάλα του βίου του. Είναι φορές που μια επιστολή αναγνώστη εφημερίδας, όπως αυτή που είχε αποστείλει στην «Καθημερινή» ο Ε.Κ. το 1961, συμπυκνώνει μεγάλες αλήθειες για την πρόοδο ή την παρακμή των κοινωνιών. Αυτές οι επιστολές θα έπρεπε να μελετώνται. Ο κ. Ε.Κ. έχει «εις την ράχιν του», όπως γράφει, «επτά δεκάδας ετών» και αφορμή στάθηκε η ρυμοτόμηση της οικίας που με όλες τις οικονομίες του είχε κτίσει στη λεωφόρο Βουλιαγμένης, στη Νέα Αλεξάνδρεια Αργυρουπόλεως. Ο δρόμος του σπιτιού είχε και τέσσερα μαγαζιά, αλλά «διά την κατά Νόμον αποζημίωσιν αρμοδία είναι η Κοινότης Αργυρουπόλεως, ήτις όμως δεν έχει έσοδα επαρκή διά να καταβάλη ταύτην».

Ο κ. Ε.Κ. διηγείται την εμπειρία του από το 1917, όταν υπηρετούσε στη Θεσσαλονίκη, με τη μεγάλη πυρκαγιά (το κράτος τον αποζημίωσε με 240 δρχ.). Θυμάται την αποχώρηση από τη Σμύρνη το 1922: «Ηναγκάσθην να εγκαταλείψω έπιπλα, ρουχισμόν, βιβλιοθήκην αξιόλογον με πολύτιμα συγγράμματα, όσα μετέφερα εξ Αθηνών με την προσδοκίαν μονίμου εγκαταστάσεως εμού και της οικογενείας μου εις Σμύρνην». Το ελληνικό κράτος τον αποζημίωσε με βοήθημα 100 χάρτινες λίρες Τουρκίας. Παρ’ όλα αυτά, υπέγραψε διατελώντας μετά τιμής.

comment-below Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή
MHT